11 aanwijzingen dat je te zelfkritisch bent

De meesten van ons streven er bewust naar om het juiste pad te volgen om de beste versies van onszelf te worden. Het beste hulpmiddel dat we hebben om onze inspanningen te meten, is zelfanalyse. Natuurlijk is het bewonderenswaardig om je best te doen om dingen zo goed mogelijk te doen en de beste persoon te zijn die je maar kunt zijn. Daarom kijken we vaak alleen naar het negatieve om het de volgende keer beter te doen. Hoewel zelfanalyse een goede manier is om je gedrag te observeren en je zwakheden en slechte gewoonten te overwinnen, kun je er ook gemakkelijk in doorslaan, het is namelijk heel gemakkelijk om te zelfkritisch te worden.

Op de lange termijn kan te veel zelfkritiek een negatief effect hebben op je succes en je geestelijke gezondheid. Te zelfkritisch zijn, schaadt je zelfvertrouwen en zelfrespect. Het is zelfs direct gerelateerd aan een laag zelfbeeld en perfectionisme.

Ben jij te zelfkritisch?

Het wordt een probleem als we onszelf op de ‘automatische piloot’ gaan bekritiseren. Het is tijd om wakker te worden en te zien wat voor schade we onbewust aanrichten. Om te zien of je te zelfkritisch bent, helpt het misschien om even te kijken naar de onderstaande lijst. Als er punten op staan die volgens jou overeenkomen met wat je elke dag doet, is het tijd om een eind te maken aan dit gedrag en beter voor je geestelijke gezondheid te zorgen.

Jezelf beschuldigen

• Niets is goed genoeg voor je, inclusief jijzelf. Je hebt het gevoel dat het werk dat je levert nooit goed genoeg is. Naar jouw mening gebeuren dingen niet zoals ze zouden moeten. Alles om je heen schiet tekort, inclusief jijzelf.
• Niemand behalve jij is schuldig voor elke negatieve situatie in je leven. Je voelt je persoonlijk verantwoordelijk als er iets ergs gebeurt. Je neemt snel de verantwoordelijkheid en negeert andere externe factoren die je niet kunt beheersen en die te maken kunnen hebben met wat er is gebeurd.
• Je stelt jezelf teleur, zelfs als het gaat om een specifiek probleem dat je zou kunnen identificeren en verbeteren. Elke keer dat je iets fout doet, heb je het gevoel dat je een mislukkeling bent. Als je een fout maakt, ga je ervan uit dat je een complete mislukkeling bent, ook al gaat het om specifiek, identificeerbaar – en dus veranderbaar – gedrag. In plaats van je te concentreren op het gedrag dat het probleem veroorzaakte, ga je het probleem generaliseren.
• Je verdrinkt bijna in de schuld die je op jezelf schuift terwijl je je fouten voortdurend analyseert. Besteed je veel tijd en energie aan het analyseren van wat er fout is gegaan en hoe jij daar verantwoordelijk voor bent? Maar ben je uiteindelijk nooit in staat tot een conclusie te komen die je optimistisch naar het verleden laat kijken? Misschien blijf je hangen in je schuldgevoel en wat er mis is met je, wat je niet hebt gedaan, in plaats van alternatieven te bedenken voor de volgende keer.

Risicovermijding

• Risico’s zijn geen optie. Je neemt geen risico’s omdat jet het gevoel hebt dat je toch wel zult falen. In gedachten zie je alles slecht aflopen als je een risico neemt, net zoals het in het verleden ging. Je bent ervan overtuigd dat niets doen de beste en meest veilige optie is.
• Je wilt liever niet je mening uiten. Uit angst om iets stoms, geks of afwijkends te zeggen, zeg je liever gewoon niets. Als je dat doet, dan komt dat omdat je denkt dat je niets interessants te melden hebt. Misschien denk je dat jou ideeën niet welkom zijn of saai zijn.

Negativiteit

• Je bent nooit tevreden met je prestaties. Je vindt voortdurend fouten in het werk dat je doet. Als je iets niet perfect kunt doen, vind je dat je het maar beter niet kunt doen. Je houdt je voortdurend bezig met onvermijdelijke onvolkomenheden, zelfs als de eindresultaten positief zijn.
• Elke situatie is mogelijk een ‘worst-case scenario.’ Verwacht je altijd het ergste? Wellicht beginnen jouw gedachten over de toekomst altijd met ‘Maar wat als…’ Je filtert al je toekomstige handelingen door de lens van mogelijke mislukkingen. Hierdoor laat je je meer leiden door je angst voor vernedering en mislukking dan de mogelijkheid op triomf en succes.
• Je hebt problemen met je zelfbeeld. Misschien heb je complexen die je gewoon niet kunt gebruiken. Je bent ervan overtuigd dat jouw slechte eigenschappen invloed zullen hebben op de waarde die anderen aan jou hechten. Je zelfbeeld houdt je tegen of kan professionele en sociale vooruitgang blokkeren.
• Elke puntje van kritiek zorgt ervoor dat je in de verdediging schiet. Constructieve of redelijke kritiek stoort je. Je reacties zijn overdreven en je vat de dingen die mensen zeggen veel te persoonlijk op.

Saboteer jezelf niet langer door te zelfkritisch te zijn

Intense en frequente zelfkritiek is een vorm van zelfsabotage. Dat wil zeggen, door jezelf te bekritiseren doe je precies het tegenovergestelde van wat gezond voor je is. Waarom doen we het dan? Omdat het deel uitmaakt van het grotere psychologische plaatje dat we van onszelf hebben. Het plaatje dat bezaaid is met afwijzing, angst en onderdrukking.

Dit is hoe negativiteit een valkuil wordt waar we maar moeilijk uit kunnen komen. We ketenen ons aan deze negativiteit vast omdat het vertrouwd voelt en we maken het onszelf eigen. Dit zorgt ervoor dat we er automatisch naar op zoek gaan, omdat we ons naakt voelen zonder.

Als je wilt leren om minder zelfkritisch te zijn en jezelf niet langer te saboteren, moet je jezelf beter leren kennen. Het vereist ook dat je je interne dialoog verandert.