10 voordelen van ontspannende muziek

Ken je de vele voordelen die ontspannende muziek voor ons leven heeft? Zo niet, lees dan verder!

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 06 juni, 2024

Misschien heb je je eigen afspeellijst met ontspannende muziek. Je zet deze op wanneer je jezelf wilt kalmeren. Muziek kan ons namelijk zó ontzettend kalm laten voelen! Het wekt de productie van serotonine op, wat ons stressniveau verlaagt en lichamelijke pijn vermindert. Muziek is er altijd voor ons.

Dit is geen toeval. Muziek heeft een enorm effect op onze hersenen en ontspannende muziek zorgt er echt voor dat we ons daadwerkelijk beter voelen. Zo bestaat er bijvoorbeeld een populaire — maar nog onbewezen — theorie over de frequentie 528 Hz. Deze zou bepaalde effecten hebben op ons lichaam. De zogenaamde Solfeggio frequentie werd oorspronkelijk gebruikt in Gregoriaanse kerkzang.

Of het nou wel of geen helende krachten bezit, dat doet er niet toe. Wat we wel zeker weten is dat muziek in staat is om veranderingen door te voeren in onze geesten en lichamen. Laten we eens kijken naar wat ontspannende muziek doet met onze geest.

De voordelen van ontspannende muziek

Elke drie maanden publiceert de APA — American Psychological Association — een musicologie tijdschrift met onderzoeken over onderwerpen zoals deze. Veel experimenten, studies en theoretisch werk heeft dingen bewezen waar we al onze vermoedens over hadden. Muziek, vooral ontspannende muziek, heeft geweldige cognitieve, emotionele en neurobiologische voordelen.

Laten we eens kijken naar een aantal van deze positieve eigenschappen:

1. Het vermindert stress

Als we ‘ontspannende muziek’ intypen in de zoekbalk, krijgen we duizenden resultaten te zien. Verlicht ontspannende muziek echter daadwerkelijk stress? Ja, dat doet het zeker. Sterker nog, een aantal jaren geleden kwamen de wetenschappers van Mindlab, die zich specialiseren in neurowetenschappelijke experimenten, tot een interessante conclusie.

Zij zeggen dat het nummer ‘Weightless‘ het het meest effectief is gebleken bij het kalmeren van de hartslag, ademhalingssnelheid en hersenactiviteit. ‘Weightless‘ is een liedje van de Britse band Marconi Union.

2. Geluiden uit de natuur verbeteren onze concentratie

Het geluid van regen op het raam, een vloeiende rivier, de onuitputbare golven van de zee die tegen een rif aanslaan, de zang van een walvis… De geluiden uit de natuur roepen een soort catharsis op in ons lichaam. Het is alsof we terug worden gebracht naar waar we vandaan komen. Het staat ons toe te focussen en bevrijdt ons daarnaast ook nog eens.

Het BirdLife Focus Natura project heeft recent gedemonstreerd dat ontspannende muziek met natuur- en dierengeluiden de concentratie en prestaties van kinderen met ADHD verbetert.

3. Het vermindert onze waarneming van pijn

Luisteren naar ontspannende muziek na het ondergaan van een operatie, verbetert het herstel van de patiënt. Het maakt de kritieke fase direct na zo’n ingreep ook iets makkelijker te hanteren en minder stressvol.

Het is een opmerkelijke vondst, maar een artikel in Psychology Today legt uit dat ontspannende muziek de waarneming van pijn vermindert, de productie van endorfines aanmoedigt en zelfs ons immuunsysteem versterkt.

4. We slapen er ‘s nachts beter door

Iedereen heeft het wel eens meegedaan. We liggen in bed, doen het licht uit (of andersom) en dompelen onszelf onder in de vredige, warme, prachtige wereld van muziek. ‘s Nachts luisteren naar ontspannende muziek door een koptelefoon helpt ons om beter te slapen. Het maakt het mogelijk voor ons om onze zorgen en uitputtende gedachten die onze angsten alleen maar voeren, lost te laten.

5. Het verbetert hersenfuncties

Onze hersenen houden van muziek. Zo weten we bijvoorbeeld dat op een vroege leeftijd beginnen met het bespelen van een instrument, onze hersenontwikkeling op gang helpt. Het stimuleert zelfs rekenvaardigheden! Ontspannende muziek is dus bijna een soort vitamine voor onze neuronen.

Het plaatst ons in een mentale staat die optimaal is bij processen rondom redenatie en ruimtelijk-temporele taken. Tegelijkertijd wordt de verbinding tussen onze twee hersenhemisferen verbeterd, waardoor de communicatie tussen de twee sneller zal verlopen.

6. Je hart waardeert ontspannende muziek ook

We hadden het eerder over de voordelen van het luisteren naar ontspannende muziek na een operatie. Een reden hiervan is dat het goed voor ons hart is. Onze bloeddruk en het aantal hartslagen per minuut worden beiden verlaagd hierdoor. Onze hartslag wordt meer regelmatig en ritmisch en lijdt aan minder ritmestoornissen. Daardoor voelen we ons kalmer.

7. Meer serotonine en endorfine

Twee soorten hormonen waar we echt van houden zijn endorfines en serotonine. Ook bestaan er neurotransmitters met diezelfde naam. Iedereen heeft zo zijn eigen muzieksmaak en soms hebben we soms meer zin in de ene soort dan in de andere. Toch kunnen we de voordelen van ontspannende muziek voor het brein niet ontkennen.

Melodische harmonieën, perfecte toonhoogtes en natuurgeluiden stimuleren de vrijlating van serotonine en endorfine. Maak dus wat tijd in je dag om jezelf een dosis muzikaal geluk toe te staan!

8. We eten bewuster

Deze zal je misschien verrassen. Iets simpels als het luisteren naar ontspannende muziek terwijl we eten, kan ervoor zorgen dat we op een meer bewuste, gebalanceerde en gezonde manier eten. 

Het heeft veel te maken met mindfulness. Dit zorgt ervoor dat we langzamer eten en het sneller doorhebben als onze maag vol is. De smaken van ons eten lijken intenser, waardoor we meer van de sensaties kunnen genieten.

9. Het helpt je met mediteren

Leren om te mediteren is absoluut niet gemakkelijk, vooral als je leven erg druk is. Soms lukt het niet om rust te vinden wanneer we een poging wagen tot meditatie. Iets dat bij die zoektocht kan helpen is — je raadt het al — ontspannende muziek. Zoek een stil plekje op, trek wat comfortabele kleding aan, zet een koptelefoon op en laat jezelf gaan…

10. Het helpt bij het studeren

Ontspannende muziek optimaliseert onze cognitieve vaardigheden. We concentreren en verwerken informatie beter en onthouden nieuwe informatie sneller en met meer efficiëntie. Zoals we al zeiden houden onze breinen van gebalanceerde, harmonieuze muzikale stimulatie. Er bestaan echt frequenties die onze hersenen kunnen helpen beter te functioneren.

Probeer het maar eens! Maak gebruik van de magie van ontspannende muziek de volgende keer dat je een examen aflegt. En nog een interessant feit dat deskundigen binnen de muziekpsychologie met ons willen delen, is dat je de voordelen al na slechts 10 of 15 minuten luistertijd zult zien.

Je zult een innerlijke kalmte voelen, stress beter kunnen hanteren en je beter kunnen focussen. Heb je nog meer redenen nodig om ontspannende muziek te gaan luisteren?