Zes kenmerken van giftige ouders
Wat gebeurt er wanneer mensen die verondersteld worden je te beschermen en voor je te zorgen, jou pijn doen en een slecht gevoel geven? Welke eigenschappen zijn typisch voor giftige ouders?
Sommige ouders gaan veel verder dan alleen maar wat fouten maken. Want ze vertonen integendeel schadelijk gedrag dat de emotionele groei van hun kinderen aantast. Het is niet zo dat ze de kinderen achterlaten of hen verwaarlozen. Maar de manier waarop ze met de kinderen omgaan en hun autoriteit als ouder uitoefenen, is soms ongepast.
Niemand wordt geboren met de kennis om een goede ouder te zijn
Natuurlijk worden mensen niet geboren met een handboek over het ouderschap voorgeprogrammeerd in hun hersenen. We moeten allemaal de confrontatie aangaan met die eerste paar slapeloze nachten met de baby. We weten niet echt hoe we met hem moeten omgaan of hoe we hem kunnen doen stoppen met wenen. Het is normaal om twijfels te hebben over wat je moet doen, of, of je al of niet een goede ouder bent. Het geheim van goed ouderschap is een gezonde gehechtheid, genegenheid, begrip en geduld.
Maar niet alle ouders volgen dat model. Giftige ouders doen precies het omgekeerde. Ze verhinderen de groei van hun kinderen. Laat we enkele voorbeelden bekijken.
Deze methode van ouderschap maakt kinderen erg gespannen en angstig.
Als je niet de beste bent, dan besta je niet
Sommige ouders eisen dat hun kinderen perfect zijn. Ze zijn extreem kritisch naar hun kinderen en willen niets anders dan dat ze in alles uitmunten. Ze zijn zo veeleisend dat hun kinderen zich vernederd, angstig en ontgoocheld in zichzelf gaan voelen.
Bovendien is de emotionele schade waaronder ze lijden, zelfs nog groter als hun ouders hen voortdurend wijzen op hun fouten. De extreme druk verhindert hen om in staat te zijn ten volle te genieten van hun verwezenlijkingen
Dit soort ouders plannen ook vaak de beroepsmatige toekomst van hun kinderen. Het is hun manier om hen onder controle te houden. Ze dwingen hen het leven te leiden dat zij voor hen uitgestippeld hebben. Ze laten niet toe dat de kinderen hun eigen beslissingen nemen of hun eigen weg volgen.
Met mij of met niemand
Deze ouders zijn op een buitensporige en dwingende manier beschermend. Ze laten hun kinderen niet naar verjaardagsfeestjes van vrienden of naar de film gaan. Want ze zijn bang dat er iets kan gebeuren.
Ze zijn ook bang om alleen te zijn. Dus laten ze hun kinderen geen schijntje onafhankelijkheid hebben. Dat betekent niet dat het beter is om kinderen te laten doen wat ze maar willen. Maar te veel controle is even schadelijk als te veel vrijheid.
Kinderen moeten opgroeien en geleidelijk meer autonomie verwerven terwijl ze ouder worden. Het is belangrijk dat ouders kinderen dingen buitenshuis laten doen. Maar strenge ouders kunnen hun kinderen een schuldgevoel geven omdat ze bij andere mensen willen zijn. Natuurlijk wordt de situatie in de adolescentie alleen maar erger, vooral wanneer de kinderen nieuwe vrienden maken en relaties beginnen.
Ik daag je uit beter te zijn dan ik ben
Dit is misschien moeilijk te begrijpen. Maar sommige ouders wedijveren met hun kinderen. Het komt bijvoorbeeld vaak voor dat je tussen moeders en dochters rivaliteit ziet over hun lichamelijke uiterlijk. Of je ziet vaders hun zonen belachelijk maken omdat ze beter in sport zijn dan zij.
Deze ouders hebben meestal een droom gehad die in hun kinderjaren vernietigd is. Of ze hadden ouders die hetzelfde met hen deden. De frustratie die ze in al die jaren opgestapeld hebben, laten ze nu vrij. Ze reageren het af op hun kinderen. Ze geven hen de schuld voor hun eigen tegenslag. Dit is nogal een schadelijke manier om uiting te geven aan hun woede.
Geef mij wat ik wil
Nog een ander voorbeeld van giftige ouders zijn die mensen die een manipulerende houding aannemen. Dit kan op een bewuste of onbewuste manier gebeuren. Ze zeggen bijvoorbeeld de volgende dingen tegen hun kinderen, ‘niemand zorgt zo goed voor jou als ik’, of ‘ga vanavond niet uit, je weet toch dat je moeder dan zo zenuwachtig wordt, je wil toch niet dat ik in het ziekenhuis terechtkom?’.
Deze ouders zijn experts in het ontdekken van de kwetsbaarheden en zwakheden van andere mensen. Ze geloven dat zij de macht en het recht hebben om alles te krijgen wat ze willen, zelfs al is dat ten koste van hun eigen kinderen. Ze maken gebruik van de onschuld van een kind om hem te laten doen wat ze willen.
Hou van mij alsof ik jou nooit pijn gedaan heb
We benadrukken regelmatig het belang van een gezonde gehechtheid gedurende de eerste levensjaren. Tussen een kind en zijn ouders en andere belangrijke figuren in zijn leven ontwikkelt zich een band. Die band zal een groot deel van zijn latere ontwikkeling bepalen.
Als ouders hun kinderen genegenheid onthouden, hen niet tonen dat ze om hen geven of gewoon geen emotionele band met hen vormen, dan kunnen de gevolgen heel ernstig zijn. De gezinsdynamiek moet gebaseerd zijn op liefde en vertrouwen. Gebeurt dit niet, dan zullen de toekomstige relaties van het kind hieronder lijden.
Het gedrag van giftige ouders
We mogen ook niet vergeten dat kinderen leren door te imiteren. Ze nemen dus gemakkelijk alle gewoonten, gebruiken en gedragingen over die ze bij volwassenen zien. Wees dus voorzichtig met wat je jouw kinderen toont, of dat nu in woorden of in daden is. Want ze nemen alles op. Zodra ze dit doen, is het moeilijk om het om te keren. Ouders zijn rolmodellen voor kinderen, dus spijtig genoeg ook giftige ouders.
Op dezelfde manier hebben we de macht om hen gezonde gewoonten aan te leren – hen goed te voeden, ervoor zorgen dat ze vaak bewegen, alcohol en andere middelen vermijden, op gezonde tijdstippen gaan slapen, enzovoort. Als deze gewoonten niet vanaf jonge leeftijd ingeworteld worden, dan is het veel moeilijker om dit te doen wanneer ze al gewend geraakt zijn aan andere gewoonten.
Natuurlijk heeft elk gezin zijn eigen omstandigheden. Maar er bestaat geen enkel excuus om je kinderen pijn te doen. Giftige ouders lijken niet te beseffen dat ze hun kinderen op de verkeerde manier opvoeden. Ze hebben ook niet door dat ze ernstige en mogelijk chronische schade veroorzaken. Erkenning is dus de eerste stap.