Welke factoren beïnvloeden de manier waarop je stemt?
Welke factoren hebben invloed op de manier waarop je stemt? Waarom kiezen we liever voor één kandidaat dan voor een andere? Het eenvoudigste antwoord is dat we de kandidaat kiezen waarvan we denken dat hij onze belangen het best zal verdedigen. Maar als je een beetje dieper gaat kijken, zul je je realiseren dat het niet zo eenvoudig is.
Voor dit artikel zullen we Spanje als voorbeeld gebruiken. Het politieke systeem van Spanje is grotendeels democratisch, aangezien vertegenwoordigers in het Congres en de Senaat indirect worden gekozen door middel van volksstemming op kandidatenlijsten die door partijen worden benoemd. We vertrouwen deze politici met onze interesses en daarom zijn ze verantwoordelijk voor de vertegenwoordiging ervan.
De sociale en politieke psychologie hebben ruwweg onderzocht welke factoren van invloed zijn op de manier waarop we stemmen. Deze onderzoeken onthullen een aantal interessante feiten: het lijkt erop dat de stabiliteit bij het stemmen en de identificatie met een bepaalde partij de belangrijkste bepalende factoren zijn in de manier waarop iemand stemt. Ideologie telt nauwelijks mee als je de invloed ervan vergelijkt met de invloed van deze twee andere factoren.
De manier waarop je stemt en stabiliteit
Een van de belangrijkste aspecten van ons stemgedrag is de stabiliteit naarmate de tijd verstrijkt. Wanneer iemand op een politieke partij stemt, is hij geneigd om bij de volgende verkiezingen op dezelfde partij te stemmen. Dit patroon blijft stabiel ongeacht de politieke tendensen, de kandidaat of het type verkiezing (nationaal of lokaal) van de partij.
Hoewel de meeste mensen trouw zijn met hun stem, zijn sommigen dat natuurlijk helemaal niet. Welke factoren beïnvloeden hoe stabiel de stem van een persoon zal zijn? Studies tonen aan dat mensen die meer naar rechts neigen, minder geneigd zijn hun stem te wijzigen.
Om verder te gaan op de verdeling tussen rechts en links, mensen vinden het gemakkelijker om hun stem te veranderen naar een partij die in het spectrum van rechts en links, dichter bij de partij staat waar ze de vorige keer op hadden gestemd. Mensen die de eerder op een rechtse partij hebben gestemd, zullen dit een volgende keer sneller weer doen. En hetzelfde geldt voor mensen die op een linkse partij hadden gestemd.
Deze resultaten tonen aan dat het proces van politieke socialisatie achter de stabiliteit van de kiezer zit. Het is een proces waarbij partijen loyale leden krijgen ondanks veranderingen binnen de partij.
De traditionele politieke ideologie van de partij is belangrijker dan het specifieke platform dat zij presenteren bij specifieke verkiezingen. Dit proces van politieke socialisatie leidt tot een belangrijk concept dat bekend staat als partij-identificatie.
De manier waarop je stemt en partij-identificatie
Partij-identificatie wordt uitgelegd als een psychologische band tussen een individu en een politieke partij. Deze band brengt een gevoel van groepsgevoel met zich mee. Door middel van verschillende methoden kunnen partijen een dergelijk sterk gevoel van eenheid creëren onder hun kiezers. Zoals door symbolen, gezangen en groepsactiviteiten bijvoorbeeld. En dit gevoel weegt sterk op tegen de ideologische verschillen binnen de groep.
Maar hoe belangrijk is dit in vergelijking met iemands eigen ideologie bij het bepalen van zijn stem? In 2009 werd in Spanje een studie uitgevoerd om te bepalen hoeveel mensen de ideologie van hun politieke partij deelden.
De resultaten waren behoorlijk verrassend:
- Kiezers van de PSOE (Spaanse Socialistische Arbeiderspartij) en PP (Volkspartij) deelden minder dan 50% van de ideologie van hun partij.
- Kiezers van IU (Verenigd Links) deelden 61%.
Dit toont aan dat de meeste kiezers van een bepaalde partij niet eens veel van de interesses en ideologieën delen die door de partij worden uitgedragen. Hoe is het mogelijk om je in dit soort omstandigheden te identificeren met een partij?
Het antwoord ligt in de sterke propagandamachine die partijen gebruiken om ervoor te zorgen dat mensen zich inleven in anderen. Ze geven kiezers het gevoel dat ze bij een bepaalde groep horen. Uiteindelijk garanderen deze mechanismen hun stem bij toekomstige verkiezingen.
De manier waarop je stemt en je burgerplicht om te stemmen
Deze resultaten zijn verrassend. Want de ideologieën van kiezers komen niet altijd bij de Kamer, de Senaat of zelfs het Presidentschap aan. De studies wijzen op een politiek landschap waarin partijen mensen vastleggen en een groepsgevoel creëren. En het lijkt meer op een sportteam dan op een politieke voorkeur. Dit vertaalt zich in een congres dat zijn kiezers niet echt vertegenwoordigt. Daarom voert het ook geen beleid uit dat in hun belang is.
Politiek onderwijs is zonder twijfel een van de beste middelen die we kunnen gebruiken om deze situatie te veranderen. Je moet leren hoe je de politiek en wetten en de manier waarop ze ons beïnvloeden kunt begrijpen. Hierdoor zul je iets kritischer kijken naar de manier waarop je stemt. Je zult aangemoedigd worden om antwoorden te eisen wanneer gekozen functionarissen hun campagnebeloften niet nakomen.
Hoewel politieke maatregelen zelden tot onmiddellijke verandering leiden, zijn ze nog steeds belangrijk. Ze bewegen een land namelijk in een bepaalde richting. Het heeft ons eeuwen en heel veel bloed gekost om democratie en algemeen kiesrecht te bereiken. Om goed te kunnen functioneren, moet elke burger actief en intelligent worden betrokken. Jij, ik en iedereen die het recht heeft om te stemmen.
