Vader worden kan zorgen voor hormonale veranderingen

Studies tonen aan dat vader worden een complexe en geweldige ervaring is die zelfs hormonale veranderingen kan veroorzaken.

Vader worden is voor sommige mannen een heel intense ervaring. Zo erg zelfs dat sommige vaders een vergelijkbare situatie ervaren als vrouwen wanneer ze moeder worden. Verschillende onderzoeken tonen aan dat vaders ook fysiologische veranderingen kunnen ondergaan.

Uit de onderzoeken bleek dat mannen, op biologisch niveau gezien, ter wereld komen met de tools die ze in staat stelt om vader te zijn. Tools ook om van de ervaring te kunnen genieten. Sommigen zijn niet erg betrokken bij het opvoeden van hun kinderen. Dit feit houdt echter meer verband met culturele factoren.

Net zoals moeder zijn verschillende dingen betekent voor iedere vrouw, hebben mannen ook een breed scala aan ervaringen als het om vaderschap gaat. Wat we zeker weten is dat de natuur zowel mannen als vrouwen geeft wat ze nodig hebben om ouderschap zinvol en bevredigend te laten zijn.

De hormonen van het vaderschap

Een onderzoek uitgevoerd door onderzoekers van de Emory Universiteit en gepubliceerd in het tijdschrift Hormones and Behavior (Engelse link) bestudeerde de relatie tussen de ervaring van het vader worden en hormonale veranderingen. Ze rekruteerden een groep vrijwilligers die allemaal gezonde kinderen van één of twee jaar oud hadden.

Onderzoekers volgden de hersenactiviteit van de deelnemers met behulp van functionele MRI-scans. Ze lieten elke deelnemer vervolgens een foto van hun kind zien, een foto van een onbekend kind en een foto van een onbekende volwassene.

Ze ontdekten dat, toen de deelnemers foto’s van hun kinderen zagen, de neurale activiteit in hun hersensystemen die gepaard ging met beloning en empathie, toenam. Dit komt door een verhoogde productie van oxytocine, het bekende ‘liefdeshormoon’. Eerdere studies hebben aangetoond dat hetzelfde bij moeders gebeurt.

Deze gegevens bevestigen de conclusies van een onderzoek uit 2014 dat werd gepubliceerd in het tijdschrift PNAS. Het ontdekte ook dat vaders die de primaire zorgverleners van hun kinderen worden, hersenactiviteit vertonen die sterk lijkt op die van moeders.

Postnatale depressie

Postnatale depressie is het gevoel van verdriet, leegte en apathie dat veel vrouwen ervaren na de bevalling. Volgens sommige schattingen treft het maar liefst 30% van de moeders. Voor sommige postpartum vrouwen is de ervaring zo intens dat men het vaak verwart met psychose.

Niettemin toonde een studie die door Dr. Craig Garfield in het medische tijdschrift Pediatrics werd gepubliceerd, een andere kant van dat verhaal aan (Engelse link).

Uit de studie bleek namelijk dat een aanzienlijk aantal vaders ook tekenen van een postnatale depressie vertoonde. Onderzoekers concludeerden dat de symptomen beter zichtbaar waren bij mannen die geen tijd met hun kinderen doorbrachten.

Volgens de gegevens ervaart tot 10% van de nieuwe vaders deze symptomen. Ze ontdekten ook dat bij vaders het equivalent van postpartumdepressie begint tussen de derde en zesde maand van het leven van de baby. Bij moeders begint het meestal kort na de bevalling.

Volgens de Canadese psycholoog Francine de Montigny, een andere deskundige op dit gebied, ervaart één op de tien mannen een postnatale depressie. Ze gelooft dat wat deze symptomen veroorzaakt, de angst is om als vader te falen en de strijd om de liefde en genegenheid van de moeder.

Vader worden vandaag de dag

In strikt patriarchale samenlevingen wordt het vaderschap gedevalueerd. In deze samenlevingen gaat vaderschap meer over het nemen van verantwoordelijkheid voor het kind en minder over emoties.

Gedurende de afgelopen jaren zijn echter veel meer vaders volledig betrokken bij de opvoeding van hun kinderen. Ze hebben bewezen dat je een evenwicht kunt bereiken.

De hierboven genoemde onderzoeken bevestigen deze gedachten. Ze laten zelfs zien dat de ervaring van het vader-zijn positieve hormonale veranderingen teweegbrengt. De toename van de oxytocineproductie die men in de eerste studie noemde, impliceert een gemoedstoestand die dicht bij geluk ligt.

In het tweede onderzoek zijn de factoren die tot een postnatale depressie leiden meer psychologisch dan fysiologisch. Wat we zeker weten, is dat ze bestaan en vaak worden genegeerd.

Vader worden kan geweldig zijn. Als je de volledige verantwoordelijkheid op je neemt en jezelf onderdompelt in het vaderschap, kan dat je welzijn een boost geven. Desalniettemin laten de gegevens zien dat ook mannen steun en begrip nodig hebben om van deze mooie ervaring te kunnen genieten.