Het is tijd om ingehouden emoties los te laten

Soms wil je gewoon kunnen rondrennen en de hoogste berg beklimmen zodat je kunt huilen als een wolf en alles wat je al die tijd hebt verzwegen eruit kunt gooien, al die ingehouden emoties die je nooit hebt geuit. Wanneer je dit doet, zal alle besluiteloosheid, de valse schijn en de angst voor wat andere mensen zullen zeggen, niets meer worden dan een irritante mist die overtrekt.

We leven in een cultuur die zich verzet tegen emotie. Zozeer zelfs dat wanneer kinderen de jonge leeftijd van vijf jaar bereiken, ze al bepaalde onderdrukkingsmechanismes beginnen te ontwikkelen: ze houden hun tranen in, passen op hun woorden en laten hun hoofd zakken, waarmee ze een van de eisen van de volwassen wereld inwilligen: ‘huil niet, spreek niet, uit jezelf niet’.

Op zo’n jonge leeftijd al onderdeel zijn van de cultuur van gevangen emoties heeft meerdere gevolgen. Je groeit niet alleen op als slaaf van de stilte. Maar kinderen die getraind zijn in het begraven van hun emoties, zoeken later vaak uitlaatkleppen om te uiten wat ze al die tijd stil hebben gehouden en dan volgt er agressie, boosheid en opstandigheid via deze kanalen.

Sigmund Freud zei dat de geest als een ijsberg is. Slechts één zevende van de geest steekt boven het water uit en de rest ligt onder het oppervlak, ondergedompeld in een ijzig universum dat bestaat uit alles wat onuitgesproken is, alles wat onderdrukt is en al de woorden die je besloten hebt stil te houden, omdat je bang was voor de consequenties die zouden kunnen ontstaan in de gecompliceerde publieke atmosfeer.

Op een koord lopen

Wanneer mensen die je kent vragen ‘Is alles oké? Je lijkt er niet helemaal bij’, zul je waarschijnlijk antwoorden met een geforceerde ‘nee, nee, ik ben oké, alles gaat goed’, en dit blijft vaak niet bij één keer. Wanneer we dingen zoals dit zeggen, treden we af naar terugtrekking door een formaliteit te gebruiken die iedereen gebruikt: valse schijn. Want niemand geeft om onze gebroken delen die aan een zijden draadje hangen, omdat we denken dat emotionele pijn alleen voor onze privé-leven is.

Het echte probleem komt echter voort uit ons eigen onvermogen om ons uit te laten tegenover mensen waar we niet heel dichtbij staan. We doen dit niet omdat we denken dat het laten zien van pijn, irritatie of zorgen betekent dat we de controle over onszelf aan het verliezen zijn.

In sommige opzichten kan het uiten van onze ongelukkigheid over een specifieke gebeurtenis tegenover onze partners of familieleden leiden tot een soort afhankelijkheid; dat wil zeggen dat we ons meer verantwoordelijk voelen voor hoe ze zullen reageren op onze omstandigheden.

Meer waarde hechten aan hun reacties dan aan het probleem zelf, zorgt ervoor dat we de dingen laten zoals ze zijn. We hebben het al zo lang ingehouden dat we er niet mee zitten om nog een beetje meer lijden te doorstaan. We normaliseren lijden zoals iemand die een simpele pijnstiller inneemt voor een traumatische wond, of iemand die water aanbiedt aan iemand die aan het verdrinken is.

Maar dit is natuurlijk niet de beste manier om ermee om te gaan. Niemand kan op een eindeloos koord lopen, want vroeg of laat zal het koord breken en zal hij vallen. En, logischerwijs, hoe hoger je klimt, des te harder je zult vallen.

Je verdient het om vrij te zijn

Dit is een interessant feitje dat de moeite waard is om te onthouden: wanneer iets je van slag maakt, je kwetst, of je stoort, zoals een heftige belediging, heeft het brein slechts 100 milliseconden nodig om emotioneel te reageren. Daarna, in slechts 600 milliseconden, registreert het deze emotie in de cerebrale cortex.

Wanneer je jezelf dus dingen vertelt als ‘wat ze zeiden heeft geen invloed op me, ik ga doen alsof het me niets kan schelen’, is het al te laat, omdat de mechanismen in jouw brein de emotionele impact al hebben gecodeerd. Als je het op een andere manier probeert te registreren, ben je jezelf gewoon voor de gek aan het houden en zinloze energie en resources aan het verspillen die je zou kunnen investeren in andere strategieën.

We hebben voor een lange periode aangeleerd gekregen dat het slecht is om onze ware emoties te laten zien, dat mensen die de waarheid vertellen agressief zijn en dat het altijd beter is om subtiele leugens te vertellen voordat je de bittere waarheid hardop uitspreekt. Maar dat is niet waar. Je kunt assertief zijn zonder agressief te zijn. En het zou goed zijn om te beginnen met het traditionele idee dat emotie het tegenovergestelde is van ratio, want dat is ook niet waar.

Jezelf toestaan om je gevoelens volledig te ervaren, zal je helpen om je behoeftes te begrijpen. Het schijnt licht op de ruimtes in onze gedachten die we vaak vullen met valse ideeën, zoals ‘als ik het nog een beetje meer verduur, zullen dingen beter kunnen worden’, ‘ik trek me niets aan van wat ze zeiden, ik doe gewoon alsof er niets is gebeurd’. Volledig naar je eigen emoties luisteren, ze begrijpen en voelen is een vitale behoefte die je elke dag zou moeten uitoefenen.

We zouden de kunst van assertiviteit moeten beoefenen, de gezonde oefening van het uiten hoe we ons voelen en wat we verdienen. We zouden moeten huilen naar de maan, aan de dag en aan de nacht schreeuwen wie we zijn, waar we behoefte aan hebben en wat we waard zijn. Het is mooi geweest, stel de emoties van anderen niet langer boven die van jezelf. Het is tijd om te leven zonder angst.