Stress kan je een menstruatie laten missen

Stresshormonen hebben invloed op de menstruatie. Daardoor kan je menstruatie te laat komen of helemaal uitblijven. We leggen uit waarom dit gebeurt en wat je er aan kunt doen.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 30 september, 2022

Sommige vrouwen hebben menstruaties met de precisie van een Zwitsers horloge. Anderen zijn onregelmatiger. Maar als er één ding is dat gegarandeerd schok en bezorgdheid opwekt, is het weken voorbij zien gaan zonder dat er een menstruatie verschijnt. Er zijn veel factoren (sommige meer voor de hand liggend dan andere) die verklaren waarom je een menstruatie zou kunnen missen, maar er is er een die bijzonder vaak voorkomt: stress.

We weten dat bepaalde niveaus van stress en bezorgdheid optimaal zijn. In feite fungeren ze als natuurlijke drijfveren en motivatoren om ons te mobiliseren, ons te helpen doelen te bereiken en bepaalde situaties het hoofd te bieden. Desalniettemin, wanneer deze opeenhoping van adrenaline en cortisol te hoog is en in de loop van de tijd aanhoudt, lijdt het lichaam eronder.

Spierpijn, spijsverteringsstoornissen, tachycardie, diarree, veelvuldig urineren, en, in het geval van vrouwen, het vervelende uitblijven van de menstruatie komen vaak voor. Dat gezegd hebbende, amenorroe verschijnt niet alleen als gevolg van stress en er zijn meer variabelen die uitgesloten moeten worden.

Kenmerken en oorzaken van een gemiste menstruatie

Het uitblijven van de menstruatie, of amenorroe, heeft vaak zijn oorsprong in de hypothalamus-hypofyse-ovarium as. Onderzoek (Engelse link) van het Cedars-Sinai Heart Institute (VS) beweert dat hypothalamische amenorroe veroorzaakt wordt door psychische stress, overmatige lichaamsbeweging, of eetstoornissen (ED).

Stress is ongetwijfeld de meest terugkerende omstandigheid en de gemakkelijkst te beheersen. Dat komt omdat, in de regel, elke verandering in de menstruatiecyclus niet langer dan een maand duurt (maximaal twee maanden). Ze heeft inderdaad de neiging zichzelf te reguleren en veroorzaakt geen grote problemen. Er zijn echter bepaalde situaties die verband houden met depressieve stoornissen.

Een onderzoek(Engelse link) van het Medisch Centrum in Orlando (VS) beweert dat er een significant verband is tussen depressie en een vroege perimenopauze. Met andere woorden, vrouwen van 40 jaar of jonger kunnen soms te maken krijgen met een vervroegde menopauze als gevolg van depressie. In alle gevallen is het krijgen van een juiste diagnose de sleutel.

Hoe manifesteert zich een gemiste menstruatie door stress?

De menstruatiecyclus van een vrouw is vaak een uiterst onthullende barometer wat betreft haar mate van stress, evenals of die acuut of chronisch is. In de regel veroorzaakt het het volgende:

• Gebrek aan energie en ook concentratieproblemen.
• Diarree of constipatie.
• Verstoringen van de spijsvertering.
• Hoofdpijn.
• Meer haaruitval dan gewoonlijk.
• Pijn in kaak, nek of rug.
• Tachycardieën.
• Cognitieve veranderingen zoals geheugenproblemen.
• Niet verschijnen van de symptomen die met premenstrueel syndroom (PMS) gepaard gaan, zoals pijn in de borsten of buikkrampen.
• Vertraging in het begin van de menstruatie. Dit versterkt de gevoelens van bezorgdheid en stress nog meer.

Waarom zou je een menstruatie kunnen missen?

Zoals je weet, spelen hormonen een bepalende rol in de menstruatiecyclus. De invloed van stress, als die enkele weken aanhoudt en intens is, kan de interne harmonie tussen oestrogeen en progesteron volledig verstoren.  De belangrijkste verantwoordelijke voor een vertraging van de menstruatie is cortisol, bekend als het stresshormoon.

Cortisol verandert de werking van de hypothalamus. Deze structuur controleert de hypofyse, die de sleutel is tot de regulering en juiste afgifte van hormonen in het lichaam.

Door deze stoornis aan hypothalamus stoppen de eierstokken met de productie van oestrogeen. Dit verandert processen zoals de eisprong en de menstruatiecyclus zelf volledig.

Hoeveel menstruaties kan stress uitstellen?

Stress kan er meestal voor zorgen dat je een maand of twee een menstruatie mist. Bedenk echter dat elke onregelmatigheid in de menstruatie aan een gynaecoloog gemeld moet worden. Dat komt omdat achter amenorroe, naast zwangerschap, stress of eetproblemen, endometriose of polycysteus ovarium syndroom (PCOS) kan schuilgaan.

Stress beheersen om veranderingen in de gezondheid te voorkomen

Het uitblijven van een menstruatie kan verschijnen door sommige factoren die je kunt beheersen en andere die je helemaal ontgaan. Soms kunnen bepaalde schokkende of traumatische gebeurtenissen er de oorzaak van zijn dat, door de hoge emotionele belasting, de menstruatie enkele weken uitblijft. Dat is volkomen normaal en in zo’n situatie zal je lichaam zichzelf ook geleidelijk reguleren.

Anderzijds komt het ook vaak voor dat omstandigheden zoals werkdruk of zelfs studie je hormonen ontregelen en je niveau van stress en angst verhogen. In deze gevallen zijn er veel stress management technieken die je kunt toepassen. Idealiter kies je die die het beste bij je eigen behoeften passen.

Bijvoorbeeld:

• Diep ademhalen, meditatie, yoga.
• Emotionele regulatietechnieken.
• Progressieve spierontspanning.
• Visualisatietechnieken.
• Technieken voor het oplossen van problemen.
• Beoefening van sport.
• Contact met de natuur.
• Uitrusten en daarnaast contact maken met vrienden, familie, enz.
• Tijd aan hobby’s wijden.
• Je tijdbeheer verbeteren.
• Zorg dragen voor je slaaphygiëne.

Ten slotte is het dus duidelijk dat je stress niet helemaal uit je leven kunt verwijderen. Maar als je leert er dagelijks mee om te gaan zodat ze niet chronisch wordt, zal dat je lichamelijke en geestelijke gezondheid bemiddelen. Dat gezegd hebbende, aarzel niet om bij onregelmatigheden of problemen met je menstruatie een specialist te raadplegen.