Sexting en online grooming: de risico's van het digitale tijdperk

Dit tijdperk van digitale transformatie verandert ook onze maatschappij als geheel. De informatie-en communicatietechnologie biedt vele voordelen. Deze technologieën helpen om kennis te verspreiden en bevorderen de economische groei, de creativiteit, sociale relaties en vrijetijdsmogelijkheden. Toch zijn er ook negatieve kanten. Eén daarvan is online grooming.

Het internet is een plaats geworden waar mensen hun seksualiteit kunnen verkennen. Volwassenen en tieners experimenteren met hun lichaam en gebruiken erotisch onlinemateriaal voor seksueel genot. Het internet zorgt er ook voor dat mensen op sociaal vlak met elkaar in verbinding staan. Op het internet is iedereen elke dag 24 uren beschikbaar.

Het internet helpt mensen dus om relaties te vormen en te behouden. Toch houdt dit ook enkele risico’s in. We zien dit bij sexting en online grooming.

Tijdens de adolescentie beginnen tieners met pogingen om te ontdekken wie ze zijn. Ze beginnen ook hun eigen lichaam te verkennen. Bovendien zijn tieners minder geremd. Ze bagatelliseren meestal ook de risico’s van hun gedrag. Dit komt omdat, vanuit biologisch perspectief, de zelfcontrole over hun emoties en hun daden nog steeds in ontwikkeling is.

Voor jonge mensen is het internet een manier om zich uit te drukken en zichzelf te ontdekken. Het kan aanvankelijk onschadelijk lijken. Toch kan het internet ook gevaarlijk zijn.

Seksuele berichten uitwisselen en het eigen lichaam verkennen is niet slecht. Als tieners echter de gepaste maatregelen niet nemen om zichzelf te beschermen, dan kunnen ze te lijden krijgen onder ernstige problemen op vlak van intimiteit, geestelijke en zelfs lichamelijke problemen.

Wat is sexting?

Sexting betekent via het internet foto’s, video’s of berichten met een seksuele inhoud versturen. Mensen doen dit om meerdere redenen. Ze kunnen bijvoorbeeld proberen hun identiteit of hun seksuele oriëntatie te ontdekken.

Het kan ook gewoon een erotisch spel met hun partner of tegelijkertijd met verschillende mensen zijn. Bovendien kan het ook een poging zijn om hun zelfvertrouwen op te peppen. Ze kunnen het ook doen om wegens de rush die afkomstig zijn van het doen of zeggen van dingen die ze uit schaamte, angst of andere persoonlijk niet persoonlijk zouden doen.

Tieners zijn niet de enigen die overgaan tot sexting. Het internet is ook een open deur voor miljoenen volwassenen en jonge mensen die het web gebruiken om seksuele inhoud te delen. Soms denken we echter niet aan de mogelijke risico’s. Er zijn twee belangrijke redenen waarom het belangrijk is deze risico’s in overweging te nemen:

• Om jonge mensen over seksualiteit te leren en hoe ze het internet op een veilige manier kunnen gebruiken.
• Om in staat te zijn te kiezen wat je met je eigen lichaam op het internet wil doen.

Wat is online grooming?

Online grooming is wanneer volwassenen via het internet minderjarigen seksueel misbruiken.

Het internet maakt het mogelijk jouw persoonlijke identiteit te verbergen. Je kan namelijk online meerdere verschillende identiteiten creëren. Geen enkele van die identiteiten hoeft gebaseerd te zijn op de werkelijkheid. Een persoon kan dus een nepprofiel gebruiken om met vele mensen tegelijkertijd te communiceren.

Dit kan tot gevaarlijke situaties leiden. Volwassenen kunnen namelijk gemakkelijk toegang krijgen tot de accounts van minderjarigen. Het misbruik kan rechtstreeks en persoonlijk zijn of onrechtstreeks via het internet. De dader kan aan minderjarigen seksuele inhoud vragen zoals persoonlijke video’s of foto’s.

In 2018 hebben Manual Gámez-Guadix en Patricia de Santisteban een onderzoek uitgevoerd. Volgens deze studie stijgt de kans dat iemand overgaat tot sexting, met de leeftijd. Ongeveer 3% van de mensen heeft sexting geprobeerd als ze de leeftijd van 12 jaar bereiken. Als ze 17 jaar zijn, dan stijgt het percentage naar 35%.

Welke kenmerken van het internet maken online misbruik gemakkelijk?

Er zijn bepaalde factoren die seksueel misbruik via het internet gemakkelijker maken. We hebben het eerder al vermeld. Het internet maakt het de mensen gemakkelijker om zich voor de realiteit te verbergen en maskers te dragen.

Deze anonimiteit geeft volwassenen de mogelijkheid om dingen te doen die ze binnen de omgeving van hun echte leven niet zouden kunnen doen. Het internet is oncontroleerbaar ruim.

Mensen kunnen er met vele anderen tegelijkertijd communiceren. Hiermee bedoelen we dat het gemakkelijk is om contacten te leggen en veel profielen op te maken zonder de belemmeringen van sociale normen.

Online duikt men onder in een parallelle wereld. Deze parallelle wereld is de digitale wereld. Het gebrek aan face-to-face uitwisseling zorgt voor een vervaging van de regels en de grenzen van het spel.

Daarom daalt de perceptie van de risico’s. Internetgebruikers gaan zich dan op een brutale manier gedragen wanneer ze met anderen communiceren. Dit is vooral waar bij tieners. Op het internet ontstaan relaties veel sneller, op een chaotische manier en met minder remmingen dan in het echte leven.

Online mensen blijken zelfs helemaal niet reëel te zijn. Een relatie beginnen en beëindigen wordt een oppervlakkig proces. Relaties worden dus niets meer dan commerciële transacties waarbij emotionele of seksuele voordelen uitgewisseld worden.

Wanneer de voordelen verdwijnen, dan verschijnt de verveling. Mensen springen dan over naar het volgende profiel. Het gebrek aan rechtstreeks contact bevordert experimenteren zonder ook maar enige overweging van de mogelijke gevolgen.

Hoe creëert dit een omgeving die leidt tot misbruik?

Dit alles beïnvloedt het empathisch vermogen van de misbruikers. De kloof tussen het web en de werkelijkheid helpt hen om te vermijden dat ze zich moeten verplaatsen in de situatie van de mensen die ze misbruiken. Ze negeren het lijden van anderen en de mogelijkheid dat ze hen met online grooming kwetsen.

De slachtoffers van dit online grooming voelen zich niet veilig. Er is geen concreet voorwerp waaraan ze zich kunnen vasthouden. Het internet heeft immers geen enkele beperkingen in termen van ruimte of tijd. Alles wat je deelt, wordt immers voor altijd opgeslagen.

Mensen vergeten te overwegen dat hun online gedrag net zo belangrijk is als hun handelingen van persoon tot persoon. Het is van groot belang dat je beseft wat de omvang van de impact is die het internet en zijn risico’s op je leven kunnen hebben.

Je moet jezelf ook afvragen wie er zich achter het scherm bevindt. Met wie ben je werkelijk aan het praten? Kan je hen vertrouwen met de inhoud die je met hen deelt?

Hoe kunnen we misbruik op het internet en online grooming voorkomen?

Het is heel belangrijk dat de ouders controle hebben over de uitwisselingen van minderjarigen op het internet en dat ze zorgen voor psychologische opvoeding. Dit zal het voor de jongeren mogelijk maken om deze middelen op de juiste manier te gebruiken.

We leven in een wereld waar het ontbreken van de toegang tot internet ondenkbaar is. Deze werkelijkheid proberen te ontkennen zal niemand helpen. Je moet dus aanvaarden dat het internet een deel van ons dagelijks leven is. Dat is ook de reden waarom we moeten leren om het op een veilige manier te gebruiken.

Het gebruik van een mobiele telefoon verbieden of de toegang tot de sociale media beperken zal helemaal niet helpen als je je kinderen niet leert hoe ze deze technologieën op de gepaste manier kunnen gebruiken. Tegelijkertijd moet je hen ook waarden bijbrengen zoals respect en opmerkzaamheid.

Een opvoeding gebaseerd op respect en instemming is de fundamentele peiler van elke gezonde relatie. Tieners moeten leren hoe ze grenzen moeten stellen, hoe ze op een veilige manier hun seksualiteit op een veilige manier kunnen verkennen en hoe ze “nee” moeten zeggen.

Bovendien moet je hen leren om anderen te respecteren en zichzelf uit te drukken. Ten slotte is het ook belangrijk hen te waarschuwen over de gevaren van de virtuele wereld.

Dit gaat niet over hen bang maken of zelfs over de confrontatie met hen aangaan. Het heeft eerder te maken met hen informeren over de gevaren van het internet. Op die manier kunnen ze risicovolle situaties herkennen en weten hoe ze moeten handelen wanneer ze ermee geconfronteerd worden.

Wat kan je na een situatie van misbruik doen?

Als een minderjarige jou vertelt dat hij is misbruikt dan is het belangrijk dat je naar hem luistert. Dan zal hij of zij zich beschermd voelen. Je mag nooit het slachtoffer de schuld geven van wat gebeurd is.

Misbruik is wanneer een persoon macht en superioriteit over een ander uitoefent om diegene te manipuleren en het proces van dwang in stand te houden. Dit begint met online grooming. We moeten het slachtoffer dus emotionele steun bieden en de geschikte deskundigen contacteren zodat die hen kunnen helpen.