Saccades van de ogen: kenmerken en functies

Saccades van de ogen zijn een adaptief kenmerk van de mens. Ze zijn niet veel onderzocht, maar ze zijn buitengewoon belangrijk.

Het menselijk zicht omvat verschillende processen. Saccades van de ogen zijn een voorbeeld. Ze zijn essentieel voor de verschillende activiteiten die je in je dagelijkse routine uitvoert. Bovendien kunnen ze soms verband houden met bepaalde aandoeningen.

De meeste delen van je lichaam spelen een fascinerende rol. Heb je je bijvoorbeeld ooit afgevraagd wat de mechanismen zijn die je gebruikt om op te letten als je met iemand praat en hem tegelijkertijd aankijkt? Die mechanismen waarmee je iets heel aandachtig kunt lezen of observeren.

Saccades van de ogen

Saccades of refixatiesaccades zijn snelle en gelijktijdige oogbewegingen die optreden wanneer je je blik richt. Ze worden bestuurd door de hersenschors en de superieure colliculus van je hersenen.

Saccades bevorderen de snelle verplaatsing van fixatie van het ene punt naar het andere in je gezichtsveld. Daarom kun je dankzij de saccades de omgevingen waarin je je bevindt in kaart brengen. Ze maken het je zelfs gemakkelijker om de beelden vast te leggen die je ziet wanneer je je blik snel beweegt.

Saccades helpen je om details vast te leggen. Om deze reden moeten ze nauwkeurig zijn. Bovendien kunnen ze vrijwillig, onvrijwillig of geïnduceerd zijn.

Om ze beter te begrijpen, moet je nadenken over de bewegingen die je met je hoofd maakt wanneer je je omgeving observeert. Probeer deze oefening in feite te doen terwijl je je tegelijkertijd bewust wordt van de saccades van je ogen. Op deze manier zul je hun functie beter begrijpen.

Hoe werken saccades van de ogen?

Volgens Gutiérrez de Piñeres Botero (Spaanse link) treden saccades op vanwege hun associatie met controle. In feite verschijnen vrijwillige en geïnduceerde saccades wanneer een specifieke visuele stimulus je aandacht trekt of wanneer je op een commando of vraag reageert. Bijvoorbeeld als je wordt gevraagd om in een bepaalde richting te kijken.

Vrijwillige bewegingen gaan gepaard met pro-saccades en anti-saccades. De eerste helpen je om je blik op een nieuwe stimulus te richten. Die laatste zorgen ervoor dat je wegkijkt. Bijvoorbeeld wanneer je iemand in de ogen wilt kijken om de aandacht af te dwingen van je non-verbale taal .

Onvrijwillige saccades manifesteren zich als een oriëntatiereflex. Deze reflex treedt op wanneer er plotseling een stimulus verschijnt die zich buiten de periferie van je gezichtsveld bevindt of wanneer er een nieuwe stimulus is. In feite zijn ze gerelateerd aan overleven , omdat ze je helpen detecteren of er tekenen van gevaar zijn.

Deze functies kunnen worden aangetoond wanneer je iets leest of moet volgen en aandacht besteedt aan de details ervan. Als je bijvoorbeeld lang leest, heb je deze bewegingen nodig om je ogen op de woorden gericht te houden. Of wanneer je iets met je ogen probeert te volgen, zoals een insect, of wanneer je een kunstwerk gedetailleerd wilt bestuderen.

De verschillende soorten

De saccades van de ogen zijn geclassificeerd op basis van hun individuele functies. Er zijn vier soorten:.

• Anti-saccadisch. Dit is de beweging die je maakt wanneer je je ogen in de tegenovergestelde richting beweegt van waar de stimulus is.
• Voorspellende saccades. Ze helpen je om trajecten te volgen en het gedrag te voorspellen van wat je waarneemt. Bijvoorbeeld als je naar een auto kijkt.
• Visueel geleide saccades. Ze treden op wanneer je moet vastleggen wat je ziet nadat een stimulus in je gezichtsveld is verschenen. Of gewoon als je iets moet vastleggen.
• Geheugengestuurde saccades. Ze treden op wanneer je je ogen naar een bepaald punt in je geheugen beweegt, ook al bevindt het zich momenteel niet in je gezichtsveld.

Saccades van de ogen werden bestudeerd door Louis Émil Javal. Hij was een Parijse arts die geïnteresseerd was in optische instrumenten en oogbewegingen. Hij begon saccades te bestuderen nadat hij ze had geobserveerd bij een experiment waarbij mensen stil moesten lezen.

Aan welke aandoeningen zijn saccades van de ogen gerelateerd?

Saccades van de ogen kunnen verband houden met bepaalde leesproblemen. Dyslexie bijvoorbeeld. Wanneer deze oogbewegingen mislukken, betekent dit dat ze niet voor de vereiste duur behouden blijven of dat ze onnauwkeurig zijn.

Dit probleem houdt in dat je een brief niet correct kunt interpreteren of de volledige informatie niet kunt begrijpen. Kinderen met dyslexie compenseren dit vaak door hun hoofd te schudden, een regel te lezen door deze met hun vinger te volgen of zinnen in de tekst die ze aan het lezen zijn over te slaan. Onderzoek suggereert dat langzamere saccades geassocieerd zijn met dyslexie.

Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD) wordt ook geassocieerd met saccade-deficiëntie. In deze toestand treden fouten op door anti-saccadische en visueel geleide bewegingen. Ze hebben de neiging om het voor de ogen moeilijk te maken om uitgelijnd te blijven bij het kijken naar objecten in de buurt.

Aan de andere kant kunnen deze bewegingen ook onvrijwillig plaatsvinden, waardoor het gezichtsvermogen wordt verminderd door een constante grillige beweging van de ogen. Dit wordt nystagmus genoemd en betekent dat patiënten niet duidelijk kunnen zien of aandachtig kunnen staren.

Elke keer dat je leest, aandacht schenkt aan een omgeving of een gesprek bijwoont, maak je gebruik van de saccades van je ogen. Met andere woorden, ze helpen je om verbinding te maken met anderen, om het geschreven woord te begrijpen en vooral om te overleven.