Probeer geen dingen te controleren waar je geen controle over hebt

Het hebben van controle betekent dat je dingen kunt veranderen met je gedachten, emoties en acties. Het betekent dat je er macht over hebt en dat je het verloop kunt aanpassen hoe je maar wilt.

We zouden allemaal wel willen dat we controle hadden over de wereld om ons heen, maar de waarheid is dat er maar weinig dingen zijn waar we controle over hebben. Op dit theoretische niveau is dit niets nieuws, en daar zijn we ons ook van bewust, maar op emotioneel gebied vergeten we dit makkelijk en daardoor kunnen we van streek raken.

In het algemeen tolereren we onzekerheid en frustratie vrij slecht als onze verwachtingen niet na worden gekomen op de manier waarop we het willen. Het kan onplezierig zijn als dit gebeurt, net als dat het soms vervelend is als we niet weten wat er in een bepaalde situatie gaat gebeuren.

Wat kan ik controleren?

In de buitenwereld? Helemaal niets. Je kunt echter wel heel makkelijk jezelf controleren. We kunnen ons vrij en tevreden voelen als we hieraan denken en dit geloven.

Er is een ontelbare hoeveelheid problemen en stressvolle situaties die zouden kunnen gebeuren en het is normaal om emotioneel te worden als dit gebeurt. De emoties die naar boven komen in het aangezicht van een bedreiging of verlies zijn volledig normaal en helpen ons het probleem te beheersen.

Maar als je emoties te intens worden, te lang duren of te vaak voorkomen, betekent het dat de ‘interne software’ het begeeft, misschien omdat je probeert om iets te controleren waar je geen controle over hebt. Je zegt vast tegen jezelf dat dingen anders moeten, op de manier waarop jij het wil, en deze manier van denken leidt alleen maar tot frustraties, omdat dingen niet opeens zo gaan alleen omdat jij dat wilt.

Zoals we al hebben gezegd, kun je de manier waarop jij de wereld ziet controleren en veranderen, want niemand kan je gedachten binnendringen, maar het is volledig absurd om te proberen de wereld om je heen te veranderen. Internaliseer het idee dat je niets kunt controleren behalve jezelf en je zult emotioneel flexibel en sterk worden, in staat om te genieten van alles dat je wel kunt veranderen.

Tolereer onzekerheid en frustratie

Om psychologisch gezonder te zijn, moet je leren om onzekerheid en frustratie te tolereren. Onzekerheid ontstaat als we niet zeker zijn van wat er gaat gebeuren. Sommige mensen reageren hierop met angst omdat ze stressen over ‘voorbereiding’ op wanneer de mogelijke gebeurtenis eng of gevaarlijk is. Daardoor ontstaat de strategie van constante zorgen. Maar hoeveel zorgen je je ook ergens over maakt, dit voorkomt niet dat wat er gaat gebeuren, ook daadwerkelijk gebeurt.

Zelfs als ik me veel zorgen maak omdat ik een ernstige hoofdpijn heb, zal dit niet voorkomen dat ik ziek word. En als ik uiteindelijk een diagnose krijg, zal ik verantwoordelijk zijn en voor mezelf moeten zorgen, wat logisch en verstandig is.

We voelen ons gefrustreerd als aan onze verwachtingen niet worden voldaan. Ik verwacht dat het leven, andere mensen en ook ik zich gedragen volgens de normen die ik creëer en als ze dit niet doen, word ik boos, depressief of angstig. Maar uiteindelijk gaat de wereld verder en zit ik met die vervelende woede opgescheept. Twee problemen voor de prijs van één. Is dat het waard?

Hoe stop je met het proberen van dingen te controleren?

Hier zijn een aantal tips die je kunnen helpen te stoppen met proberen alles te controleren en onzekerheid te tolereren.

• Accepteer en tolereer het feit dat zekerheid en veiligheid niet bestaan. In deze wereld is het enige waar we zeker van kunnen zijn, dat we op een bepaald moment komen te overlijden. Dat is het. Je kunt er nooit volledig zeker van zijn dat je partner van je houdt en je nooit zal verlaten of dat je nooit ziek zult worden of dat je succesvol in je carrière zult zijn.
• Zelfs als je ergens veel moeite voor doet, slaag je soms toch niet. Natuurlijk, als je ergens goed in bent, krijg je betere resultaten. Maar het gebeurt niet altijd zo, dat is nou eenmaal hoe de wereld in elkaar zit. Het is dus beter om je niet op de resultaten te richten en te genieten van wat je doet, zonder je druk te maken over wat er in de toekomst zal gebeuren.
• Laat de strikte normen voor jezelf, anderen en de wereld achter je. Niets, of in ieder geval bijna niets, zal precies zo gaan als je wil. Boos, depressief of angstig worden verandert daar niets aan en het is een verspilling van tijd en energie.
• Neem de verantwoordelijkheid voor jezelf. Het goede nieuws is dat je jezelf wel onder controle hebt en daar kun je nu meteen mee beginnen. Je kunt vanuit verschillende hoeken naar jezelf kijken, een beetje flexibeler proberen te zijn en je minder zorgen maken. Maar wordt niet apathisch, want ook dan laat je de angst het overnemen.