7 praktische oefeningen om meer en beter van jezelf te houden

Zelfliefde is als een spier die je elke dag moet trainen, zodat deze niet 'atrofieert' door de tegenslagen van het leven. Hieronder beschrijven we enkele technieken om dit te verbeteren.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 18 februari, 2025

In het dagelijks leven kom je ongetwijfeld talloze posters tegen op sociale media en handleidingen in boekwinkels die je vertellen over zelfliefde. Ze herinneren je eraan hoe belangrijk het is om je boom te verzorgen en te verzorgen om je psychische welzijn te bevorderen. Maar hoe is het mogelijk om zo’n vakmanschap te bereiken? Hoe kun je oefeningen doen om van jezelf te houden zoals je verdient en nodig hebt?

Dat is niet makkelijk. Je zelfbeeld wordt sterk beïnvloed door de mensen om je heen en je eerdere ervaringen. Als je in een disfunctioneel gezin zit of een gecompliceerde relatie hebt, kan dit effect hebben. Om je eigenliefde te herstellen en te versterken, raden wij je aan de volgende oefeningen uit te voeren.

1. De hut van zelfliefde om meer van jezelf te leren houden

Als er één persoon is die ons hulpmiddelen heeft aangereikt op het gebied van persoonlijke groei, eigenwaarde en eigenliefde, dan is het wel de academicus Brené Brown.

In haar boek The Gifts of Imperfection. In Let Go of Who You Think You Should Be and Embrace Who You Really Are (2012) wordt benadrukt hoe belangrijk het is om visuele hulpmiddelen te ontwikkelen die als een kaart fungeren om te onthouden wie je bent en wat je waard bent.

De self-love cabin is een techniek waarmee je de onderdelen van deze bol kunt afbreken. Het is een leuke oefening voor alle leeftijden. Hij nodigt uit tot reflectie en verheldering over wie je bent, wat je wilt en welke aspecten van je leven je opnieuw zou moeten vormgeven.

Hoe voer je dit uit?

• Teken een huis met een dak, twee pilaren en een schoorsteen.
• Schrijf onderaan het huis wat jouw waarden en levensbelangen zijn.
• Denk in de kolommen van het huis aan de sterke punten en deugden die jou definiëren.
• Schrijf op de deur de angsten die jouw eigenliefde beperken.
• Schrijf vervolgens op het plafond de dingen die je in je leven hebt bereikt en waar je trots op bent. En ook wat je leuk vindt aan jezelf en waar je goed in bent.
• Tot slot, neem in de open haard de praktijken en mensen op die je ervan weerhouden jezelf te zijn en die jouw potentieel vertroebelen. Dit zijn de dimensies die je los moet laten.

2. Mijn beschermingsbarrières

Om te begrijpen waarom het zo moeilijk is om van jezelf te houden, is het belangrijk om te weten waar je vandaan komt en wat je huidige context is. Je verleden en de verhalen die je familie, vrienden, partners en andere figuren je vertellen, kunnen je op veel manieren vormen.

Dit verklaart waarom het, om je eigenliefde en eigenwaarde te herstellen, nodig is om grenzen te stellen aan wat niet goed voor je is (inclusief mensen). Het is immers niet gemakkelijk om van jezelf te houden als de persoon met wie je bent jouw waarden, jouw tijd, jouw ruimte niet respecteert…

Daarom raden we je aan om bij de oefeningen om van jezelf te houden, beschermende barrières te oefenen, zodat je stopt met handelen op de automatische piloot en een duidelijk standpunt inneemt over wat je niet wilt.

Hoe voer je ze uit?

• Visualiseer. Stel je voor dat je een bijzondere tuin hebt, vol met prachtige bloemen. Dit plot symboliseert wie je bent: je waarden, je dromen, je doelen, je deugden en je behoeften. Die magische fase is jouw eigenliefde.
• Detecteren. Gedurende je leven zul je veel mensen tegenkomen die in je tuin willen komen om de planten eruit te halen die jou kenmerken en bij je horen. Deze bemoeizuchtige handelingen vernietigen je zelfvertrouwen.
• Reageren. Deze metaforische techniek helpt je te leren hoe je voldoende beschermende barrières kunt opwerpen, zodat niemand jou kan schaden. Omdat eigenwaarde, net als zelfconcept, beschermd moet worden, is het belangrijk om te weten hoe je ‘nee’ kunt zeggen en grenzen kunt stellen aan wat niet goed voor je is. Denk er dus aan dat je mensen om je heen heeft die je niet overschaduwen, maar die je juist laten floreren.

3. De doos met onzichtbare prestaties

Misschien ken je Louise L. Hay wel. Deze schrijver was een van de meest prominente figuren op het gebied van zelfhulp en persoonlijke groei. Een van haar bekendste boeken was Love Yourself (1990), een heel eenvoudig werkboek om deze dimensie te verbeteren en dat een essentiële behoefte benadrukt: we moeten onze kleine en grote prestaties dagelijks erkennen.

De doos met onzichtbare prestaties is een van de meest creatieve oefeningen om van jezelf te houden en jezelf te herinneren aan de daden van zelfliefde die je vaak in de la van de vergetelheid laat liggen en niet waardeert. Het is heel belangrijk dat je je waarde, deugden en potentieel erkent. Alleen op die manier kun je een vriendelijk en versterkt beeld van jezelf opbouwen.

Hoe voer je dit uit?

• Maak de doos klaar en vul hem. Versier een kleine doos. Zodra je het klaar hebt, is het tijd om er aantekeningen in te maken over de momenten in je leven waarop je de dingen hebt bereikt die je wilde. Tel daarbij de goede beslissingen die je hebt genomen en de momenten waarop je jezelf gaf wat je nodig had. Vergeet niet om alle dingen op te schrijven die je leuk vindt aan jezelf.
• Prestaties opnieuw laden. Gedurende de week kun je aan je vakje de acties toevoegen die je uitvoert en waar je trots op bent. Bijvoorbeeld jezelf een pauze gunnen, een doel bereiken, een angst overwinnen of ‘nee’ zeggen tegen een situatie die stress veroorzaakte.
• Open de doos. Als je je ongemotiveerd voelt, kun je deze doos openen. Zo word je er op een tastbare manier aan herinnerd hoe goed je voor jezelf hebt gezorgd. Deze oefening versterkt de verbinding tussen je dagelijkse handelingen en je eigenliefde, waardoor je kleine gebaren van medeleven naar jezelf toe meer waardeert. Door hen te erkennen, versterk je het verhaal dat je te allen tijde liefde en respect verdient.

4. De stoel van zelfmedelijden

Bij Gestalttherapie wordt vaak gebruik gemaakt van de lege-stoel-oefening. Deze benadering benadrukt altijd de noodzaak om ons bewust te zijn van het huidige moment en van wat we missen of nodig hebben. Vanuit dit model kunnen we het aanpassen om te werken aan een dimensie die de eigenliefde vitaliseert, geneest en herstelt: zelfcompassie.

Zoals benadrukt in het Annual Review of Psychology (Engelse link), zou ons fysieke en emotionele welzijn verbeteren als we zouden leren meer compassie voor onszelf te hebben. Het is handelen en leven via dat magische en speciale mechanisme, waarmee je respectvoller met jezelf omgaat, aandacht schenkt aan je behoeften en de vervelende stem van de negatieve interne dialoog vermindert.

Hoe voer je dit uit?

• Zet twee stoelen klaar, de ene tegenover de andere.
• Ga in een van de banken zitten en denk na over alles wat je zorgen baart, over de angsten die door je hoofd spoken, over wat je zelfvertrouwen en potentieel ondermijnt. Houd rekening met deze dimensies.
• Ga nu op de andere stoel zitten die zelfcompassie vertegenwoordigt en voor je staat. Betreed deze warme dimensie die je onzekerheden wil verbergen en je met respect en empathie wil behandelen. Bekijk nu al je angsten, beperkingen en negatieve ideeën en herformuleer ze met behulp van dit respectvollere filter.

5. Spiegeltechniek om meer van jezelf te leren houden

Het kan in het begin ongemakkelijk zijn om met respect en genegenheid in de spiegel te kijken en met jezelf te praten, dat is zeker. Toch springt het eruit onder de oefeningen die eigenliefde bevorderen, omdat het heel eenvoudig is om je interne dialoog te trainen in de richting van een liefdevoller perspectief.

De spiegeltechniek versterkt je positieve zelfbeeld door je beperkende gedachten te confronteren en deze te vervangen door gezondere affirmaties.

Hoe voer je dit uit?

• Ga op een rustige plek voor de spiegel staan.
• Kijk een paar seconden in je ogen om contact te maken met jezelf.
• Vraag jezelf nu eens af wie die persoon is, welke goede eigenschappen hij of zij heeft en wat zijn of haar dromen, doelen en verlangens zijn. Benadruk dat hij veel kracht in zich heeft en dat hij kan bereiken wat hij wil en verlangt, als hij er maar zijn zinnen op zet.
• Praat met het spiegelbeeld dat je ziet. Leg hem ook uit dat hij niet alles wat hij in dat uiterlijk ziet, leuk hoeft te vinden. Het enige wat je hoeft te doen is jezelf te accepteren en het lichaam te waarderen waarmee je kunt leven, knuffelen, rennen, dansen en doen wat je leuk vindt.
• Doe deze oefening dagelijks gedurende minimaal een week en kijk hoe je zelfbeeld verandert.

6. Techniek van de boom en zijn vruchten

Een van de interessantste boeken om te werken aan concepten als eigenliefde, eigenwaarde en zelfconcept is Zelfvertrouwen voor het leven. Hoe je op jezelf kunt vertrouwen en kunt bereiken wat je wilt (2018) door Herminia Gomà. Het is een handleiding vol technieken en oefeningen om van jezelf te houden, die even verrijkend als interessant zijn.

Het theoretische model dat in de tekst wordt gepresenteerd, benadrukt het vermogen om onze deugden te herkennen, te verbinden en te versterken. Alleen als we deze kwaliteiten cultiveren, kan ons innerlijk potentieel tot bloei komen.

Op deze manier, en gebaseerd op het eigen perspectief van de auteur, stellen wij voor dat je de boomtechniek uitvoert, geïnspireerd door deze aanpak. Het is eenvoudig, heel visueel en een goede methode om te helen en de liefde voor jezelf te hervinden. Het doel is om onze deugden en het sluimerende potentieel te benadrukken, dat kan bloeien als we er tijd en moeite in investeren.

Hoe voer je dit uit?

• Stel je voor dat de (onzichtbare) wortels jouw verborgen krachten zijn. Wat zijn dat? (moed, vriendelijkheid, creativiteit, veerkracht, enz.). Beschrijf ze. Ze maken deel uit van jou en voeden jouw authenticiteit.
• Laten we tot de kern komen. Wat iedereen ziet en waardeert, is dat deel van je persoonlijkheid dat je aan anderen laat zien en dat iedereen in je waardeert. Bijvoorbeeld: ik ben behulpzaam, ik werk hard, ik ben vrolijk, creatief, een vriend voor mijn vrienden, etc..
• De bloemen en vruchten zijn het belangrijkste onderdeel van de boom (en van jou). Ze bevinden zich echter nog in de rijpingsfase. Het is het gebied dat jou tot een uniek en bijzonder persoon maakt, en dat zich nog steeds in een evolutieproces bevindt. Beschrijf ze dus, want het zijn je passies, je verborgen verlangens, de dromen die je ver zullen brengen als je op jezelf vertrouwt.

7. Beste toekomstige zelf, we moeten praten…

Hoe zie je jezelf over één of vijf jaar? Zelfliefde vereist projectie, langetermijndenken en nadenken over hoe je wilt dat je leven eruitziet. Het idee is om je bestaan te heroriënteren in de richting van paden die in overeenstemming zijn met je dromen, waarden en behoeften. Om hierover na te denken, stellen we nog een laatste techniek voor.

Hoe voer je dit uit?

• Schrijf over een jaar een brief aan jezelf.
• Beschrijf je dromen, huidige doelen en hoe je jezelf zou moeten behandelen om te bereiken wat je wilt.
• Gebruik bemoedigende en begripvolle taal, alsof je je eigen beste vriend bent. Probeer het zelf van morgen te stimuleren.
• Herinner hem/haar eraan dat het mogelijk is om van jezelf te houden zonder partner. Dat je je gelukkig en vervuld kunt voelen zonder een relatie. Zelfliefde is tenslotte een verhaal dat eeuwig zou moeten duren. Houd dit idee in gedachten en schrijf deze brief aan je toekomstige zelf. Degene die zich meer vervuld en succesvol voelt en meer van zichzelf houdt dan vandaag.

Hou van jezelf, zodat je het leven krijgt dat je verdient

Zelfvertrouwen vormt, net als eigenliefde, de basis voor geestelijke gezondheid en welzijn. De hier genoemde oefeningen om van jezelf te houden, kunnen dus uitstekende bondgenoten zijn en deze dimensie versterken. Maar voordat je dit doet, moet je één ding goed beseffen: deze taken zijn geen vervanging voor psychologische therapie.

We zeggen dit omdat de gerafelde en gescheurde structuur van eigenliefde vaak het resultaat is van ongeïntegreerd trauma. Het kan ook gepaard gaan met depressie of een symptoom zijn van een eetstoornis. Alleen een goede diagnose biedt het beste vertrekpunt voor het werken aan het houden van jezelf. Aarzel daarom niet om gespecialiseerde hulp te zoeken als je die nodig hebt.