Pijn confronteren maakt je daadwerkelijk sterker

Pijn is een emotie die altijd deel zal uitmaken van onze levens. Vanaf het moment dat we geboren worden, krijgen we te maken met de inconsistenties van het leven en de frustraties die uit onvervulde dromen voortkomen. Daarom is het confronteren van pijn en overwinnen hiervan zo belangrijk — en ook hoe je dit moet doen.

Je kunt tegenslagen nooit volledig vermijden, maar je kunt er wel mee leren om te gaan. Om te beginnen moet je absoluut in staat zijn het verschil tussen pijn, verdriet en melancholie te herkennen.

Dit is een essentiële vaardigheid omdat deze drie dingen je vaak hetzelfde laten voelen. Toch zijn ze niet volledig hetzelfde.

Staat het confronteren van pijn altijd gelijk aan verdriet of melancholie?

Sigmund Freud, de zogeheten vader van de psychoanalyse, zei dat er een belangrijk verschil bestond tussen deze concepten. Hoeveel ze ook in onze collectieve verbeelding overeen lijken te komen, ze zijn toch niet hetzelfde.

In zijn meesterwerk, Mourning and Melancholia (Rouw en Melancholie), probeert hij alle verschillen vast te leggen.

Hij zei dat pijn de reactie is op het verlies van een geliefde of een abstracter iets, zoals een overtuiging, vrijheid enzovoort. Omdat de resulterende melancholie en pijn echter dezelfde oorzaak kennen, ervaren veel mensen juist melancholie in plaats van pijn.

Freud liet ook weten dat pijn natuurlijk niet meteen een neurotisch kenmerk is, vooral niet voor degenen die iets dierbaars hebben verloren. Het is een volstrekt normaal gevoel; een normale reactie op een degelijke situatie.

Melancholie lijkt aan de andere kant wel een kwestie van neurose te zijn.

Beide emotionele processen hebben vergelijkbare eigenschappen op één punt na. Men krijgt in beide processen te maken met pijn, desinteresse richting de buitenwereld en een tekort aan verlangen om een nieuw liefdesobject te vinden.

Bij melancholie wordt de pijn echter ook aangewakkerd. Dit leidt vaak tot een aanval op je eigen ego. Dat gebeurt niet zo snel wanneer pijn en rouw zijn gebruikelijke volgordes aanhouden. Door deze twee wordt je alleen zwakker zonder dat je zelf je daar zelf echt direct invloed op hebt.

Het confronteren van pijn helpt je je ware zelf te leren kennen

Je emotionele wereld staat direct in verbinding met je psyche, je ziel. Dat betekent dat het een direct of indirect effect kan hebben op je fysieke, biologische welzijn. Over het algemeen onderschat de moderne samenleving en de westerse mens hoe belangrijk emoties zijn.

Wanneer we een symptoom laten zien, zoals slapeloosheid of diep verdriet, willen we dat dit magisch verdwijnt. Om dat te bereiken gaan we vaak naar een apotheek of drogist, op zoek naar een wondermiddeltje.

Dit verhelpt echter zelden tot nooit de problemen, en al helemaal niet permanent. Het verzacht hoogstens de symptomen in plaats van de oorzaak hiervan. Om dit te bereiken kun je alleen maar heel hard aan jezelf werken.

Het stimulus-respons model

De medische wereld, en dan met name de psychiatrie, veronderstelt dat het stimulus-respons model van gedrag de beste aanpak is om van een negatief gevoel af te komen. Hierbij is het de bedoeling dat je gedragsmatig reageert op je probleem en niet (enkel) van medicatie afhankelijk bent.

Het idee hierachter is dat met de juiste soort medicatie, iedereen uiteindelijk wel weer in zijn dagelijkse routine kan komen. Dit komt omdat het symptoom in ieder geval voor een korte tijd verdwijnt of minder intens wordt.

In veel gevallen staat het gebruik van medicatie echter zo’n beetje gelijk aan het onder de tafel vegen van je probleem. Je steekt je hoofd in het zand en vergeet wat er daadwerkelijk aan de hand is. In de tussentijd blijft het probleem echter aanwezig.

Wanneer je dus stopt met het nemen van je medicatie, zal het probleem net zo hard terugkeren. Zelfs wanneer je je medicatie wel blijft nemen, is het goed mogelijk dat de symptomen andere vormen aan gaan nemen. Ook zo kunnen ze een nadelige invloed op je kwaliteit van leven hebben.

De consequenties van het verzwijgen van pijn

Uiteindelijk is het symptoom een waarschuwingsteken. Iets is duidelijk mis in je emotionele wereld. Als je dit dus probeert te verzwijgen en onnadenkend doorgaat met je leven, verlies je informatie die je innerlijke zelf je probeert te geven.

Je maakt het jezelf zodoende alleen maar moeilijker. Daarom is het zo belangrijk om een goede klinische evaluatie te ondergaan voordat je aan een behandeling begint.

Een psychotherapeut kan je de kans geven om nieuwe verwerkingsmechanismen te ontdekken. Dit zal je helpen de wereld vanuit een nieuw perspectief te bekijken.

Ook zal een psychotherapeut je helpen een nieuw perspectief aan te nemen, eentje waarbij pijn een kleinere rol speelt, en tevredenheid en vervulling een grotere rol krijgt.

Onthoud dat leed iets subjectiefs is. Dat betekent dat jij uiteindelijk echt de enige bent die weet waar je precies last van hebt.

Door naar je verhaal te luisteren, kan een psychotherapeut (of zelfs psychiater) echter erachter komen hoe je gefrustreerd verlangen je naar een negatieve situatie heeft geleid.