Op zoek naar veiligheidstherapie: een nieuwe behandeling voor verslavingen

Verslavingen komen veel voor bij mensen met een posttraumatische stressstoornis. Deze combinatie bemoeilijkt eventuele ingrepen. Safety Seeking therapie is ontwikkeld voor deze aandoeningen. Ontdek het hier.

Waarom komen verslavingen vaker voor bij personen die lijden aan psychische stoornissen? Een van de theorieën die hebben geprobeerd de reden voor dit verband te verklaren is de zelfmedicatiehypothese. Deze stelt namelijk voor dat mensen met negatieve emotionele ervaringen stoffen innemen om zichzelf te reguleren. Als dit echter waar is, hoe kunnen therapeuten dan in deze gevallen ingrijpen? In dit verband gaan we het hebben over veiligheidstherapie.

Lisa M. Najavits, MD, is de drijvende kracht achter deze therapie. Zij is ook een van de leiders in een beweging die zich toelegt op het verfijnen van interventies in trauma- en verslavingsituaties. Veiligheidstherapie is een cognitief-gedragsmatige interventie die zich richt op het huidige moment van het individu.

Veiligheidstherapie

Deze therapie is een aanbevolen interventie voor patiënten met de diagnose PTSS, middelenmisbruik of andere vormen van verslavend gedrag. Hij kan zowel individueel als in groepen worden uitgevoerd. Het door Najavits voorgestelde model bestaat uit drie stadia: veiligheid, rouw en herverbinding.

In alle therapie staat het zoeken naar veiligheid voorop. Inderdaad, hoewel er rekening wordt gehouden met de invloed van het trauma op een individu, wordt het graven in het verleden van hun schrijnende geschiedenis vermeden.

Het doel is niet om slechts een compilatie te maken van gebeurtenissen uit het verleden, maar om zich te richten op het herstellen van de doelen die patiënten zijn kwijtgeraakt of uitgesteld als gevolg van middelengebruik.

De rol van de therapeut is om een meelevende houding aan te nemen ten opzichte van de ervaring van de patiënt. Daarnaast bevorderen ze gedragingen die hen aanmoedigen hun herstelproces onder controle te houden.

Tijdens de therapie besteedt men speciale zorg aan het genereren van praktische oplossingen. Er worden taken voorgeschreven en het doel is dat de patiënt oefent wat hij heeft geleerd.

1. Elementen

Veiligheidszoekende therapie is verenigbaar met alle therapiemodellen die gericht zijn op het verminderen van schade en risico’s van suïcidaal gedrag. Het houdt rekening met zowel suïcidaal gedrag als zelfbeschadiging. Bovendien bevordert het copingvaardigheden om emoties met een hoge intensiteit te beheersen.

Zelfzorgvaardigheden zijn cruciaal. De vaardigheden die in de therapie worden gestimuleerd hebben betrekking op medische, lichamelijke, emotionele en gedragsmatige zelfzorg. Het doel is dat patiënten verantwoordelijk worden voor hun eigen herstel. De therapie richt zich ook op relaties met giftige mensen, waarin huiselijk geweld is ingekaderd.

Het doel is om het gevoel van controle van de patiënt te vergroten en daarmee zijn vermogen om bewust invloed uit te oefenen op wat er met hem of haar gebeurt. Daardoor kunnen ze beter omgaan met dissociatiesymptomen en flashbacks.

2. Proces

Naarmate de sessies vorderen, ontwikkelen patiënten verschillende vaardigheden, terwijl ze zich opnieuw vastleggen op het blijven oefenen en generaliseren naar andere contexten.

In die zin besteedt men speciale aandacht aan het versterken van het veiligheidsplan om suïcidaal gedrag en zelfbeschadiging te voorkomen, evenals aan gedragingen die te maken hebben met het vragen om hulp. Het is nuttig om in noodgevallen een Contract voor Veiligheid te gebruiken.

Tijdens de sessie denken en reflecteren de patiënten over de verplichtingen die ze aangaan en ook de resultaten die ze behalen door ze te vervullen. Het doel is hun gevoel van zelfredzaamheid te bevorderen door de versterking van prestaties. Tegelijkertijd werpen ze nieuwe verplichtingen voor de toekomst op.

Een veelvoorkomende techniek in deze therapeutische context (Engelse link) is grounding. Die bestaat onder andere uit het ontwikkelen van het vermogen om zich in het huidige moment met de aarde te verbinden. Het wordt gebruikt om patiënten te helpen kalmeren en zich los te maken van pijnlijke en zelfdestructieve impulsen.

3. Resultaten van veiligheidstherapie

Onderzoek (Spaanse link) naar de werkzaamheid van de therapie is veelbelovend. In feite is deze interventiemodaliteit er namelijk in geslaagd de posttraumatische symptomen van patiënten te verbeteren.

Er zijn echter geen significante verbeteringen gemeld bij het gebruik van bepaalde stoffen zoals alcohol. Natuurlijk is verder onderzoek nodig op dit gebied, want momenteel zijn de studies schaars en verre van overtuigend.