Onbehandelde depressie en het effect op je hersenen

Een depressie die onbehandeld blijft of die niet reageert op de behandeling, beïnvloedt uiteindelijk de hersenen. Ontsteking kan een gevolg zijn, of problemen met geheugen en concentratie en zelfs veranderingen in de grootte van bepaalde hersengebieden zijn de mogelijke gevolgen.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Een onbehandelde depressie die chronisch wordt en jarenlang niet weggaat, kan je hersenen veranderen. Recente studies geven aan dat de veranderingen die door deze psychische aandoening worden veroorzaakt invloed hebben op hersenstructuren zoals de prefrontale cortex.

Deze tast op zijn beurt onder andere het vermogen van de patiënt om beslissingen te nemen, problemen op te lossen en situaties te analyseren aan.

Neuro-inflammatie, minder zuurstoftoevoer naar de hersenen en veranderingen in de productie van neurotransmitters, de hersenprocessen die zich manifesteren als gevolg van aandoeningen zoals ernstige depressie, kunnen de functionaliteit in veel hersengebieden verminderen tot het punt van neurodegeneratie.

Deze veranderingen zullen echter zichtbaar worden wanneer de patiënt 9 tot 12 maanden aan dit psychische probleem heeft geleden. Je zult je wellicht nu afvragen waarom sommige mensen hun depressie onbehandeld laten.

Waarom gaat iemand niet op zoek naar professionele hulp om zijn lijden te stoppen? Het is vooral vermeldenswaard dat er niet één goed antwoord is op deze vragen. Het is eigenlijk moeilijk om de complexiteit van deze stemmingsstoornis te definiëren.

Sommige patiënten geloven zelfs dat ze nooit beter zullen worden. Hun eigen ziekte wordt een soort schild en zorgt ervoor dat ze geen hulp zoeken. Anderen hebben misvattingen over therapie of geloven er simpelweg niet in. En anderen durven gewoon niet toe te geven dat ze een probleem hebben.

Aan de andere kant hebben sommige mensen gewoon niet de middelen of sociale ondersteuning om hulp te vragen. Helaas komt het leven met een onbehandelde psychische stoornis veel voor. De gevolgen hiervan zijn vaak ernstig.

De gevolgen van onbehandelde depressie

Veel mensen weten wat depressie is, hetzij omdat ze er in het verleden aan hebben geleden of er nu aan lijden, of omdat iemand in hun directe omgeving het heeft ervaren. De fysieke, sociale en gedragsimplicaties zijn op dit moment algemeen bekend. Wat veel mensen echter nog steeds niet weten, zijn de effecten die het heeft op de hersenen.

In een interessant onderzoek van dr. Victor H. Perry (link in het Engels), professor neuropsychologie aan de Universiteit van Southampton, Verenigde Staten, vertelt Perry over dit belangrijke feit.

Het is bewezen dat mensen met een zware depressie er vaker voor langere tijd last van hebben. Terugval is niet ongewoon en daarom brengen sommige patiënten tientallen jaren door met deze harde realiteit. Een onbehandelde of aanhoudende depressieve stoornis heeft een neurodegeneratief effect.

Verschillende hersengebieden worden kleiner bij onbehandelde depressie

Een studie van Dr. Dilara Yüksel van de Universiteit van Istanboel laat de hersenveranderingen zien die worden veroorzaakt door een depressieve stoornis wanneer deze niet wordt behandeld of wanneer de patiënt niet binnen drie jaar op de behandeling reageert. Het belangrijkste gevolg hiervan is de verkleining in verschillende structuren zoals de:

• Prefrontale cortex
• Thalamus
• Hippocampus
• Amygdala

Deze gebieden spelen een belangrijke rol in geheugen, emotieverwerking en uitvoerende functies zoals probleemoplossing, aandacht, organisatie en reactie op de omgeving.

C-reactief eiwit en inflammatie

Daarnaast heeft een onbehandelde depressie een biologisch effect: het verhoogt de neuro-inflammatie. Dr. Jeff Meyer van de Mental Health Services van de Universiteit van Toronto analyseerde de gegevens van 80 patiënten gedurende 10 jaar.

De helft leed aan een depressieve stoornis maar had nog nooit een behandeling gehad. Het doel was om de effecten op de hersenen te ontdekken van het niet behandelen van deze aandoening.

Een belangrijke C-reactieve eiwitophoping in de prefrontale cortex, hippocampus en amygdala werd waargenomen. Dit type eiwit heeft een ontstekende werking, iets dat ongetwijfeld de farmacologische behandelingsmogelijkheden in dergelijke specifieke gevallen uitbreidt.

Verminderde zuurstoftoevoer naar de hersenen

Dit is absoluut het meest opvallende feit. Werken zoals die van Dr. Tomohiko Shibata van de Universiteit van Tokyo tonen aan dat onbehandelde stemmingsstoornissen leiden tot milde hypoxie, wat een vermindering van de zuurstoftoevoer in de hersenen is.

Als gevolg kan de patiënt zich constant moe en geagiteerd voelen, concentratieproblemen hebben en aan migraine lijden. Het effect is zichtbaar. Daarom gebruiken artsen tegenwoordig hyperbare zuurstoftherapie om de symptomen te verlichten.

We kunnen concluderen dat het duidelijk is dat een zware depressie een zeer schadelijk effect kan hebben op de hersengezondheid van de patiënt.

De aandoening verandert in feite de functionaliteit van de hersenen, wat het ongemak kan verergeren, de kans op andere cognitieve problemen kan vergroten en zelfs een hogere weerstand tegen behandeling kan veroorzaken.

Gelukkig hebben wetenschappers nieuwe technieken bestudeerd. Zo is er bijvoorbeeld niet-elektroconvulsieve, transcraniële magnetische stimulatie (TMS), die met name het welzijn van de patiënt verbetert.

De magnetische pulsen gericht op de probleemgebieden verbeteren zowel hun biochemie als hun connectiviteit. Volgens sommige experts is het als het ‘resetten’ van de hersenen. We zullen deze nieuwe hoopvolle doorbraken zeker in de gaten houden.