Lichamelijke symptomen van depressie: wat vertelt jouw lichaam je?

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Sergio De Dios González.

Geschreven door Valeria Sabater

Laatste update: 27 december, 2022

De lichamelijke symptomen van depressie gaan gepaard met psychologische symptomen. Toch besteden veel mensen heel vaak meer aandacht aan hun lichamelijke vermoeidheid, hoofdpijn, rugpijn of slapeloosheid.

De lichamelijke symptomen van een depressie zijn de manieren waarop de hersenen ons zeggen dat iets niet oké is. Deze complexe stoornis verandert niet alleen de gemoedstoestand en de gedachten.

Een ander typisch kenmerk van depressie is hoe het je lichaam beïnvloedt. Het gaat namelijk onder andere gepaard met pijn, vermoeidheid, ontsteking en slaapproblemen. Weinig aandoeningen veranderen het lichaam op zo’n intense manier als een depressie.

Mentale pijn bestaat. Het is ook echt verantwoordelijk voor vele lichamelijke ziekten. Toch vinden we het gemakkelijker om over rugpijn, hoofdpijn en maagpijn te klagen dan iets dramatisch te zeggen als “het leven doet pijn”. Als er iets is dat wij als mensen weten, dan is het dat onze werkelijkheid soms ingewikkeld en pijnlijk kan zijn.

Diepe emotionele onrust

Mislukkingen, verlies, ontgoochelingen en niet weten wat te doen of hoe te reageren op iets brengen leed met zich mee. Eigenlijk komt het vaak voor dat we diepe, emotionele onrust ervaren zonder te weten waarom.

We weten dan gewoon niet hoe we het moeten verklaren. We kunnen ook geen specifieke aanleiding bedenken. Zoals je kan zien, heeft een depressie vele verschillende facetten.

Eén ding komt echter heel vaak voor. Mensen ervaren een uitputtende combinatie van angstgevoelens en depressie. Patiënten die dit ervaren, omschrijven deze toestand meestal als zich tegelijkertijd bang en uitermate vermoeid voelen.

Ze willen dan alleen zijn maar hebben angst voor eenzaamheid. Ze willen ontsnappen maar kunnen dat niet omdat ze zich verlamd voelen.

Leven met een depressie of met een andere stoornis is voor iedereen moeilijk. Toch is het nodig om de anatomie van deze aandoeningen te bestuderen. Op die manier zullen we beter begrijpen waarmee we geconfronteerd worden.

De lichamelijke symptomen van depressie: een lichaam in pijn

Een depressie doet pijn. We kunnen het op vele manieren definiëren: een verlammende toestand, negatieve en zelfs schadelijke gedachten, onrust, angst, verdriet, apathie en ontmoediging. Toch gaan mensen niet vaak openlijk een depressie uiten. Depressie is vooral een terugkerend gevoel van pijn dat zowel lichamelijk als emotioneel kan zijn.

De Dell Medical School van de universiteit van Texas heeft in 2004 een onderzoek uitgevoerd. De resultaten van deze studie ondersteunen wat we hierboven reeds vermeld hebben. Bij een depressie treden vaak lichamelijke symptomen op. Al deze symptomatologie blijkt eigenlijk uit de pijn of uit een biologische verandering.

Dr. Madhukar H. Trivedi was verantwoordelijk voor dit onderzoek. Hij onthulde dat vele patiënten naar hun centrum voor eerstelijnsgezondheidszorg met klachten over hoofdpijn, verteringsproblemen of rugpijn zonder te weten dat dit allemaal lichamelijke symptomen van depressie zijn.

Vermoeidheid, een zwaar gevoel en algemene pijn

Alles is zwaar. Alles doet pijn. Het lichaam wordt ook futloos. De patiënten hebben het gevoel alsof ze in een beklemmend duikpak leven. De meeste mensen met een depressieve stoornis ervaren deze dingen.

Dr. Steven Targum, directeur van het Massachusetts General Hospital, gaf in die studie de volgende verklaring. Depressieve mensen kunnen zelfs niet profiteren van een goede nachtrust. Ook al slapen ze meer dan twaalf uren, toch voelen ze zich nog steeds uitgeput.

Rugpijn

Als we één klassieke pijn moeten vermelden die verbonden is met depressie, dan is dat zeker rugpijn. Je vraagt je waarschijnlijk af wat het verband is tussen rugpijn en depressie. We verwijzen je naar een onderzoek van de Emory University uit 2016.

Dit waren de bevindingen:

• Er is een verband tussen de ontstekingswegen en de neurale circuits van de hersenen wanneer ze een alarmsignaal, angst en onrust voelen.
• Er is sprake van een reactie, een verzwakking van het immuunsysteem en een ontstekingsreactie die zich voornamelijk in de wervelkolom, de zenuwen en de ruggenwervels bevindt.

Een grotere gevoeligheid voor pijn

Een ander voorbeeld van lichamelijke symptomen van depressie heeft te maken met onze pijngrens. Ineens wordt alles pijnlijk. Dat kunnen onder andere een aanraking, een lichte klap, veranderingen in de temperatuur en verschillende soorten kleding zijn. Onze huid en onze receptoren worden veel gevoeliger en lijden dus meer.

Verteringsproblemen

Mensen met een depressieve stoornis hebben ook regelmatig last van allerlei soorten verteringsproblemen:

• Krampen.
• Een trage vertering.
• Het prikkelbare darmsyndroom.
• Maagpijn.
• Een aanhoudend vol gevoel.

Een studie van de universiteit van Harvard heeft uitgewezen dat het belangrijk is om altijd rekening te houden met de bestaande relatie tussen onze hersenen en ons verteringssysteem.

Factoren zoals stress, onrust, angst, bezorgdheid en verdriet lokken een reeks wijzigingen uit die vanaf de slokdarm helemaal naar beneden tot in de dikke darm gaan.

Oogproblemen

Dit is een heel ernstig feit. Patiënten kunnen immers aan een kleine oogaandoening lijden. Ze hebben het dan moeilijk om zich op bepaalde voorwerpen te focussen. Bovendien kunnen veel van deze voorwerpen wazig lijken. Daarnaast ervaren ze ook een licht probleem om een onderscheid te maken tussen wit en zwart.

Onderzoeken zoals de studie van de universiteit van Harvard tonen aan dat bij mensen met een depressie hun wereld meer eenkleurig wordt. De kleuren grijs en blauw beginnen in overvloed aanwezig te zijn. Dit is een heel opvallend feit.

Zoals je kan zien, zijn er vele lichamelijke symptomen van depressie. Het is echter belangrijk dat we onthouden dat al deze ongemakken samen moeten optreden met een reeks emotionele en cognitieve veranderingen. Pas dan kunnen we vormgeven aan het klinisch beeld van een depressie.

De beroepskracht in de geestelijke gezondheidszorg zal beslissen hoe we de depressie behandelen. Het is ook fundamenteel dat we onthouden dat alle soorten depressie te behandelen zijn.

Op het moment waarop de persoon een verbetering ervaart, zullen de meeste van deze lichamelijke symptomen verdwijnen. Wanneer de geest rust vindt, dat houdt het lichaam op met waarschuwingssignalen te geven. Dit leidt dan ook tot emotioneel welzijn.