Leer over het schuldgebied van de hersenen
Het schuldgebied van de hersenen is op een zeer intieme manier verbonden met schaamte. Het is echter bewezen dat deze gebieden niet geactiveerd worden bij bepaalde mensen. Het is dan ook niet verrassend dat dit het geval is bij narcisten en mensen die in staat zijn te liegen en anderen aan te vallen.
Het schuldgebied van de hersenen lijkt niet bij iedereen op dezelfde manier te functioneren. Hoewel de meeste mensen de impact van schuld voelen, wordt bij anderen dit gebied van de hersenen dus nauwelijks geactiveerd. Dit is bijvoorbeeld het geval bij narcisten en gewelddadige personen.
Allereerst moeten we de zeer interessante kenmerken van schuldgevoel begrijpen. Het is een belangrijke emotie. Ondanks het feit dat wij schuldgevoel associëren met iets negatiefs (Fischer, Shaver en Carnochan, 1990), helpt deze emotie ons in werkelijkheid ons sociale gedrag te beheersen.
De last van schuldgevoelens moedigt ons aan om ons te gedragen zoals het hoort. Op die manier voorkomen we dat we soms last hebben van schuldgevoelens en kunnen we dit ons hele leven voor ogen houden. Tegelijkertijd zullen we dit vaak ervaren, omdat schuldgevoel een van de moeilijkst te beheersen emoties is.
Sigmund Freud zei dat de mens zijn toevlucht neemt tot verfijnde afweermechanismen om zich te beschermen tegen schuldgevoelens. Dit komt omdat de negatieve gedachten over wat we wel of niet hebben gedaan, moeilijk te beheersen zijn.
Toch voelen we pijn, wat betekent dat we een geweten hebben. Dit is een gevoel dat veel andere mensen niet kunnen uitspreken of tonen.
Waar ligt het schuldgebied van de hersenen?
Een tijdje geleden waren we getuige van een nieuwe massamoord, namelijk de aanslag op de twee moskeeën in Christchurch, Nieuw-Zeeland. De man die er verantwoordelijk voor was plaatste het op sociale media.
Niet alleen was hij op zoek naar het grootste aantal slachtoffers, maar hij legde in zijn manifest uit hoe hij zijn werk wil voortzetten en bovendien anderen wil inspireren.
Wat echt opvalt aan deze man is zijn absolute kilheid. Als in een videogame schoot deze persoon iedereen neer die op zijn pad kwam, zonder ook maar een greintje schuldgevoel.
De wreedheid, het gebrek aan geweten, en elk spoor van schuldgevoel voor wat hij deed zijn meer dan duidelijk. Wat is dat toch met zo’n persoon? Welke delen van de hersenen verklaren dit gedrag?
De laterale orbitofrontale cortex
Monash University in de Verenigde Staten voerde een studie uit met videospelletjes met gewelddadige inhoud. Dokter Molenberghs, de verantwoordelijke voor dit werk, wilde ontdekken welk gebied van de hersenen verband houdt met schuldgevoel.
Met behulp van een MRI probeerde hij te zien wat er gebeurde in de proefpersonen wanneer zij een videogame speelden waarin zij veel mensen doodden.
De hersenscan toonde een gebrek aan neuronenactiviteit in de laterale orbitofrontale cortex. Dit bleek perfect samen te vallen met het eerdere werk van Gerhard Roth. Hij bestudeerde de hersenen van moordenaars, verkrachters en andere criminelen in een gevangenis om te ontdekken wat er in hun hersenen gebeurde.
De resultaten waren duidelijk. Dr. Roth wees dit aan als het schuldgebied van de hersenen. De gevangenen vertoonden nauwelijks activiteit in hun laterale orbitofrontale cortex.
Degenen die lijden aan schuldgevoel vertonen echter wel activiteit in dit gebied. Soms kan dit gebrek aan activiteit te wijten zijn aan de aanwezigheid van een tumor. In de meeste gevallen is het niet duidelijk waarom dit gebeurt.
Sommige psychologen denken dat voortdurende blootstelling aan geweld soms dit gebied van de hersenen aantast. Dit kan het gedrag verklaren van de moordenaar uit Nieuw-Zeeland, die beweerde dat zijn geweld deels voortkwam uit zijn passie voor videospelletjes.
Schuldgevoelens maken ons menselijk
Schuldgevoel is verwant aan schaamte. Hoewel beide emoties ons een ongemakkelijk gevoel geven, motiveren ze ons ook om beter te worden en zo dat ongemak te verzachten.
Eigenlijk is dit allemaal positief. Dit is de essentie die ons tot menselijke en sociale wezens maakt die beter willen worden voor anderen en voor onszelf. Dit psychobiologische aspect is dus niet aanwezig bij psychopaten, narcisten, en ook niet bij mensen die in staat zijn anderen te kwetsen zonder enige wroeging te voelen.
Deze mensen zijn niet in staat om na te denken over hun wandaden of om empathie te voelen voor de mensen die ze hebben gekwetst. Dat is natuurlijk iets beangstigends dat ons de realiteit doet aanvaarden. Helaas zijn er veel mensen zoals Brenton Tarrant, de aanvaller uit Christchurch.
De duistere geest waar Gerhard Roth het over had, bestaat wel degelijk. Dat schuldgebied van de hersenen werkt niet bij iedereen op dezelfde manier. Daarom plegen mensen gruwelijke daden.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Turan, N., & Cohen, T. R. (2015). Shame and Guilt. In Encyclopedia of Mental Health: Second Edition (pp. 144–146). Elsevier Inc. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-397045-9.00067-7
- Lickel, B., Schmader, T., Curtis, M., Scarnier, M., y Ames, DR (2005). La vergüenza y la culpa vicaria. Procesos grupales y relaciones intergrupales , 8 (2 SPEC. ISS.), 145–157. https://doi.org/10.1177/1368430205051064