Hoe filmsoundtracks de hersenen beïnvloeden
Muziek is een universele taal. Het is in staat om herinneringen op te roepen, gevoelens aan te wakkeren en zelfs om ons te helpen in moeilijke tijden, en daarom is het ook zo’n krachtig element in de filmwereld. Geloof het of niet, filmsoundtracks beïnvloeden onze hersenen. Want zeg nu zelf: wie herinnert zich nu niet de soundtrack van zijn favoriete film?
Voor veel mensen is het onmogelijk om films te begrijpen zonder muziek. Veel oude films zijn tegenwoordig nog altijd relevant dankzij hun opmerkelijke soundtracks. Star Wars is hier een duidelijk voorbeeld van, evenals Gone with the Wind of de altijd zo populaire douchescène in de film Psycho.
Filmsoundtracks hebben de kracht om emoties op te wekken. Ze kunnen ons laten glimlachen, verontrusten of aan het huilen maken. Dit komt omdat ze onze hersenen beïnvloeden. Laten we hier eens dieper op ingaan.
“Emoties van welke aard dan ook kunnen worden opgeroepen door melodie en ritme; daarom heeft muziek de kracht om karakter te vormen.”
-Aristoteles-
Muziek en de hersenen
Muziek is een opwindende kunstvorm die ons in staat stelt om door de tijd te reizen en momenten opnieuw te beleven. Sterker nog, we worden altijd en overal omringd door muziek. Maar wat gebeurt er in onze hersenen als we ernaar luisteren?
Volgens sommige studies heeft muziek een belangrijke rol gespeeld in de evolutie. Toen onderzoekers de reactie van de hersenen op muziek bestudeerden, zagen ze dat muziek invloed had op belangrijke hersengebieden die gerelateerd zijn aan controle en bewegingen.
Daarom constateerden ze dat muziek onze voorouders hielp om verenigd te blijven en daarnaast om altruïstisch gedrag te ontwikkelen.
In 2015 voerden enkele onderzoekers van de Universiteit van Helsinki een studie uit en concludeerden dat klassieke muziek de genen beïnvloed die gerelateerd zijn aan genot. Sterker nog, de proefpersonen die tijdens het experiment naar Mozart luisterden, vertoonden meer hersenactiviteit.
Volgens musicoloog en filosoof Julius Portnoy kan muziek het endorfinegehalte in de hersenen verhogen, wat leidt tot een staat van genot en ontspanning. Naar muziek luisteren kan zelfs de bloeddruk, het energielevel en de spijsvertering beïnvloeden.
Aangezien muziek vele hersenregio’s tegelijkertijd activeert, maken veel specialisten in de geestelijke gezondheidszorg er gebruik van om patiënten met bepaalde psychische stoornissen te helpen. Dit staat bekend als muziektherapie.
Bij muziektherapie wordt muziek voornamelijk gebruikt als een hulpmiddel om de gezondheid van de patiënt en het algehele welzijn te verbeteren. Studies hebben zelfs aangetoond dat het nuttig kan zijn in revalidatie, welzijnsprogramma’s en het onderwijs.
Hoe filmsoundtracks de hersenen beïnvloeden
Filmsoundtracks worden gemaakt door deskundige componisten. Deze artiesten weten precies hoe muziek het brein beïnvloedt en hoe ze muziek kunnen gebruiken om ons te boeien.
Ze gebruiken de kracht van muziek om emoties te activeren. Componist Bernard Herrmann overtuigde Alfred Hitchcock er bijvoorbeeld van om muziek toe te voegen aan de douchescène in Psycho.
Filmsoundtracks zijn erg belangrijk omdat ze in zekere zin een relatie tot stand brengen tussen wat de kijkers zien en de emoties die ze ervaren tijdens een film.
Muziek speelt een fundamentele rol bij het triggeren van angst. Dit geldt voor elk genre, niet alleen voor horrorfilms. In actiefilms werkt het bijvoorbeeld als een impuls die ons hart sneller laat kloppen en ons tijdens bepaalde scènes in spanning houdt.
Bij mysteriefilms kan het ons uitnodigen om na te denken over wat er aan de hand is. Over het algemeen gebruikt elk filmgenre muziek in zijn voordeel.
Sommige onderzoeken hebben bevestigd hoe filmsoundtracks de hersenen beïnvloeden. In 2010 publiceerde de Universiteit van Californië een onderzoek waaruit bleek dat mensen en sommige wilde dieren dezelfde gevoeligheid voor alarmerende geluiden vertonen. Nu gebruiken soundtrackcomponisten de geluiden om angst, rusteloosheid of nervositeit teweeg te brengen.
Infrageluid gebruikt in films
Infrageluid is een geluid met een dusdanig lage frequentie dat mensen het niet kunnen waarnemen. Het produceert echter wel natuurlijke en emotionele fysieke reacties.
Infrageluid wordt gebruikt in filmsoundtracks om de emotionele toestand van kijkers te versterken. Via infrageluid kunnen componisten de kijkers onder andere angst, verdriet en geluk laten voelen. De film Paranormal Activity gebruikte bijvoorbeeld infrageluid om ervoor te zorgen dat de kijkers tijdens sommige scènes angst ervoeren.
“Muziek is de versimpeling van emotie. Emoties, die zich zo moeizaam in woorden laten beschrijven, worden in muziek rechtstreeks naar de mens overgebracht, en dat is de kracht en de betekenis ervan.”
-Lev Tolstoj-
We kunnen dan ook zonder meer vaststellen dat filmsoundtracks de filmervaring veel echter en interessanter maken.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Moreno, J. L. (2003). Psicología de la música y emoción musical. Educatio, (20-21), 213.
- Rebolledo, F. A. (2006). La musicoterapia como instrumento favorecedor de la plasticidad, el aprendizaje y la reorganización neurológica. Plasticidad y Restauración Neurológica, 5(1), 85-97.
- Soria-Urios, G., Duque, P., & García-Moreno, J. M. (2011). Música y cerebro: fundamentos neurocientíficos y trastornos musicales. Rev Neurol, 52(1), 45-55.
