Het Brunhilde-complex: extreme idealisering in een relatie

Het Brunhilde-complex is een situatie waarin je partner, nadat hij in een "superheld" veranderd is, in een "schurk" verandert. Zou je meer willen weten? Lees dan vooral verder!

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Marián Carrero Puerto.

Laatste update: 01 september, 2023

Wat bedoelen we als we het over het Brunhilde-complex hebben? Waar komt de naam vandaan? In feite zullen we, voor we ons in het Brunhilde-complex beginnen te verdiepen, eerst definiëren wat een complex is. In de psychologie verwijst een complex naar het geheel van onbewuste gevoelens, verworven door tijdens de kindertijd beleefde ervaringen die de persoonlijkheid conditioneren.

Het woord complex werd voor het eerst in de psychologie toegepast door Carl G. Jung en verspreid door de Freudiaanse psychoanalyse.

Naast de bekendste complexen zijn er nog andere die genoemd zijn naar historische figuren, stripfiguren, mythologische figuren, of hoofdrolspelers van literaire of bijbelse werken. Bijvoorbeeld het Peter Pan complex, Baron von Münchhausen, Electra, Agrippina, Oedipus, Bovary, Kaïn, enz.

Wie was Brunhilde?

In de Noorse mythologie werd Brunhilde beschouwd als een Valkyrie. Valkyrie’s waren maagdelijke halfgodinnen, bewapend met borstplaten, schilden en helmen. Ze waren begiftigd met uitzonderlijke kracht.

Sommige auteurs beschouwen ze als een schakel tussen Odin (god van de oorlog) en de helden die in de strijd sneuvelden. Met andere woorden, een schakel tussen de wereld van de levenden en de doden.

De naam Valkyrie betekent ‘uitverkorene van de gevallenen’. Ondanks hun angstaanjagende en felle verschijning, vielen ook hun lichamelijke schoonheid en intelligentie op. Ze namen deel aan de gevechten en gehoorzaamden Odin’s bevelen, en gaven de overwinning aan wie de god wenste. In feite leidden ze uiteindelijk de doden naar Walhalla.

Brunhilde was Odin ongehoorzaam door een van zijn beste krijgers zonder zijn toestemming te doden. Na deze daad verbande Odin Brunhilde en bracht haar in een diepe slaap, voor altijd omgeven door een muur van vuur. Ze werd uiteindelijk gered door Sigurd, de held.

Het verhaal van Sigurd en Brunhilde

Zoals we eerder vermeldden, redde Sigurd, een held uit de Germaanse mythologie, Brunhilde van haar vloek.

In de IJslandse versie van de legende verloofden Brunhilde en Sigurd zich, maar Sigurd vertrok om zijn reizen voort te zetten. Later, nadat hij een toverdrankje had gekregen om zijn liefde voor Brunhilde te doen vergeten, trouwde Sigurd met Gudrun (Kriemhild). Gudrun’s broer, Gunnar wilde Brunhilde voor zichzelf en hij haalde Sigurd over hem te helpen.

Zich vermommend als Gunnar, achtervolgde Sigurd Brunhilde. Later besefte Brunhilde dat ze bedrogen was en regelde ze dat Sigurd gedood werd.

In het Nibelungenlied was het verhaal iets anders. Brunhilde verklaarde (zoals alle Valkyrie’s) dat de man met wie ze uiteindelijk zou trouwen haar moest kunnen overtreffen in kracht- en moedsprestaties. Siegfried vermomde zich als Gunnar en slaagde voor de proeven en won Brunhilde voor Gunnar. Toen ze opnieuw het bedrog ontdekte, liet ze Siegfried vermoorden.

Het Brunhilde-complex

Het Brunhilde-complex is een onbewust complex dat in een relatie verschijnt als de vrouw, diep verliefd, haar partner zo extreem idealiseert dat ze hem beschouwt als een ‘superman’ of een ‘superheld’, een buitengewoon wezen van een andere planeet. Als gevolg daarvan stort een vrouw die aan dit complex lijdt zich helemaal in de relatie. Soms op een buitenproportionele manier.

Na een tijdje wordt deze ‘superheld’ echter een schurk in de ogen van de vrouw die aan het Brunhilde-complex lijdt. In feite begint ze de gebreken van haar partner te zien en beseft ze dat hij niet zo perfect was als ze aan het begin van de relatie dacht.

Het is heel normaal dat we bij het beginnen van een relatie nogal radicale positieve aandachtsbiases hebben ten opzichte van onze partner. Toch gaat het Brunhilde-complex verder. De hoop en verwachtingen die deze vrouwen hebben zijn namelijk uitzonderlijk en onredelijk hoog.

In feite overwaarderen ze hun partner op een volkomen onrealistische manier. Dan, later in de relatie, devalueren ze hem of haar volledig.