Gevoelens motiveren de geest, volgens Antonio Damasio

Antonio Damasio stelt, net als andere neurowetenschappers, dat gevoelens de geest motiveren, en daarom zal kunstmatige intelligentie nooit gelijk zijn aan menselijke intelligentie.

Antonio Damasio is een Portugese neurowetenschapper die een groot deel van zijn leven heeft gewijd aan de neurowetenschappelijke studie van hoe gevoelens de geest motiveren. In zijn boek, Descartes’ Error: Emotion, Reason and the Human Brain, werkte hij diepgaand uit op het idee dat gevoelens de menselijke geest motiveren.

Damasio voltooide het consolideren van zijn proefschrift in zijn boek Feeling & Knowing: Making Minds Conscious. Zijn lange ervaring en onderzoek brachten hem tot de conclusie dat gevoelens inderdaad de motivatie van de geest zijn, in plaats van kennis of rede.

Wat is de betekenis van de bewering dat gevoelens de geest motiveren? Het verwijst naar het feit dat gedrag niet zozeer gaat over wat mensen rationeel denken. In plaats daarvan komt het uit het spreekwoordelijke hart. Damasio zegt dat de menselijke beschaving in wezen het resultaat is van gevoelens.

Gevoelens motiveren de geest

Het is gemakkelijk om de relatie te vinden tussen emoties en bepaalde acties, zoals het schrijven van een gedicht. Antonio Damasio zegt echter dat zelfs de verkenning van de ruimte, microscopisch onderzoek en zakelijke beslissingen het resultaat zijn van hoe een of meerdere mensen zich voelen.

Deze neurowetenschapper bevestigt dat sommige moderne middelen om de hersenen te onderzoeken hem in staat stelden zijn stelling te bevestigen. Men kan gedetailleerde beelden van de hele hersenen maken en deze diepgaand bestuderen door middel van bijvoorbeeld magnetische resonantie.

Juist door deze scans weet de wereld veel over de hersenen van vandaag en niet alleen door waarneembaar gedrag, zoals voorheen het geval was. Wat heeft dit te maken met de stelling dat gevoelens de geest motiveren? Lees verder om erachter te komen.

Geest, emoties en gevoelens

Antonio Damasio wijst erop dat emoties een van die geautomatiseerde apparaten zijn waarmee mensen ter wereld komen. Het werkt op zichzelf en vereist geen denkwerk om te activeren. Er zijn enkele primaire of basisemoties, zoals angst, woede, voldoening, verdriet, enz. Andere emoties zijn sociaal en daarom complexer.

Hoewel emoties aangeboren zijn, leren mensen ze te associëren met bepaalde objecten of gebeurtenissen naarmate ze ouder worden. Het is bijvoorbeeld mogelijk om het object “hond” te relateren aan de emotie “geluk” of om de gebeurtenis “bijeenkomst van mensen” te associëren met de emotie “angst.” Die verbinding tussen een object of gebeurtenis met een emotie is wat gevoelens vormt.

Bovendien zijn emoties zichtbaar in het lichaam. Angst veroorzaakt bijvoorbeeld een toename van de hart- en ademhalingsfrequentie en bleekheid. Gevoelens zijn echter een symbolische realiteit. Ook creëert de emotie een opeenvolging van acties, terwijl het gevoel het resultaat is van die ketting.

Je kunt je dus gelukkig voelen als je een hond ziet en dat gevoel van welzijn leidt ertoe dat je hem gaat aaien. Misschien zie je een groep mensen en wordt de emotie “angst” geactiveerd, dus vlucht je van die plek. De emotie is wat er in eerste instantie opkomt en het gevoel komt overeen met de beslissing om op een bepaalde manier te handelen.

Motivatie

Op basis van deze basiswerking kom je tot zowel emoties als complexe gevoelens. Op basis hiervan betoogde Antonio Damasio dat gevoelens de geest motiveren. Vanuit biologisch oogpunt zijn gevoelens echter de “homeostatische regulatie.”

Dergelijke regulering verwijst naar de evenwichtstoestand van een organisme. Damasio zegt dat deze als informanten optreden. Zo voelt bijvoorbeeld iemand zich opgewekt bij het ontwaken en staat te popelen om de dag te beginnen, dus de homeostatische balans is goed. Daarentegen zijn zich verdrietig of boos voelen tekenen dat dit evenwicht verstoord is.

In het ene geval zullen mensen meer bereid zijn om actie te ondernemen en uitdagingen aan te gaan, zelfs als deze complex zijn. In de andere zal het tegenovergestelde gebeuren. Dit illustreert hoe gevoelens uiteindelijk de geest motiveren.

In beide gevallen zal er een neiging zijn tot bepaalde soorten acties. Dit alles versmelt tot concrete ontwikkelingen, naar kennis en ervaring.