Gemaskeerde depressie: wanneer het lichaam spreekt

Wanneer mensen een juiste diagnose krijgen en accepteren dat ze aan een depressie lijden, beginnen ze zich onmiddellijk beter te voelen.
Gemaskeerde depressie: wanneer het lichaam spreekt
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 25 september, 2023

Geen enkele depressie is hetzelfde. Ook is het ene lijden nooit hetzelfde als het andere. Daarom is het vaak zo moeilijk voor professionals in de gezondheidszorg om de juiste diagnose te stellen. Rugpijn, tachycardie, duizeligheid en zelfs allergieën kunnen bijvoorbeeld diepere realiteiten verbergen, zoals een gemaskeerde depressie. Deze stoornis wordt vaak niet opgemerkt of verkeerd behandeld.

Dit gebeurt vaak bij kinderen. Dat komt omdat het voor hen op zo’n jonge leeftijd heel moeilijk is om onder woorden te brengen wat hen overkomt of wat hen traumatiseert. Nachtelijke enuresis, hoofdpijn en schoolproblemen kunnen aanwijzingen zijn voor een stille of gemaskeerde depressie bij een kind.

Ouderen zijn ook vatbaar voor dit soort problemen. Door hun gevorderde leeftijd komen ze in situaties terecht waar pijn, een slechte spijsvertering, infecties en duizeligheid vaker voorkomen. Ze kunnen echter lijden aan een gemaskeerde depressie.

Daarom moet je altijd onthouden dat je lichaam een ware weerspiegeling is van je innerlijke wereld en je stille lijden.

trieste vrouw

Gemaskeerde depressie, of somatoforme depressie

Er wordt gezegd dat bijna tien procent van de mensen die naar het consultatiebureau gaan voor rugklachten, hoofdpijn of andere aandoeningen, in feite lijden aan een gemaskeerde depressie. Van die tien procent krijgt slechts 50 procent een juiste diagnose.

De rest begint aan een dure reis van bezoeken aan specialisten en de kans is groot dat de oorsprong van hun symptomen niet wordt ontdekt. Bovendien krijgen ze misschien pijnstillers, ontstekingsremmers of andere medicijnen die hun situatie alleen maar erger maken.

Wie wordt het meest getroffen door een gemaskeerde depressie?

Gemaskeerde depressie komt naar verluidt heel vaak voor bij kinderen. Ze kunnen bijvoorbeeld gediagnosticeerd worden met hyperactiviteit of het klassieke probleem van nachtelijke enuresis, dat plotseling optreedt zonder duidelijke reden.

Ze kunnen ook voedingsproblemen of karakterveranderingen ontwikkelen. Dit zijn allemaal onmiskenbare aanwijzingen dat er een onderliggend probleem is.

Toch komt deze aandoening niet alleen voor bij kinderen en ouderen. Er zijn zelfs veel volwassenen die van de ene specialist naar de andere gaan zonder dat iemand de oorzaak van hun tachycardie vindt. Of van hun spijsverteringsproblemen of chronische vermoeidheid.

Zorgverleners moeten echter niet altijd de schuld krijgen en ze moeten niet worden gezien als incompetent om de diagnose depressie bij een patiënt te stellen. Veel patiënten weigeren namelijk te erkennen dat ze een probleem hebben.

Triest kind

Weigeren het probleem te erkennen

Er zijn veel patiënten die zich verzetten tegen de diagnose depressie. Het zijn mensen die niet goed in contact komen met hun emoties en gevoelens. Persoonlijkheden die niet accepteren dat er iets met hen aan de hand is en dat er iets mis is in hun leven. In hun innerlijke wereld.

In deze gevallen verschijnen de klassieke symptomen van ‘somatisatie’. Bovendien is er nog een dieper aspect. Het gaat om het feit dat, in onze ogenschijnlijk geavanceerde maatschappij, lichamelijke problemen positiever worden bekeken dan psychische.

Het lijkt misschien verrassend, maar dit is het geval. Sommige mensen verklaren dan ook liever dat ze chronische rugpijn hebben dan dat ze toegeven dat ze aan een depressie lijden.

Zoals je waarschijnlijk wel weet, is het vaak makkelijker om te zeggen dat je hoofdpijn hebt dan dat je een vreselijke dag op je werk hebt gehad. Omdat je je eigenlijk eenzaam en verdrietig voelt. In feite zijn emoties niet alleen moeilijk te herkennen, maar ook om over te praten. Ook al is het erkennen ervan zonder twijfel de eerste stap naar genezing.

Je verstoppen, zwijgen, emoties of gevoelens verdoezelen vertaalt zich uiteindelijk altijd in lichamelijk ongemak. Bovendien is de kans groot dat het oorspronkelijke probleem na verloop van tijd chronisch wordt.

Het belang van een diagnose

Trieste vrouw

Zodra mensen een juiste diagnose krijgen en accepteren dat ze aan een depressie lijden, beginnen ze onmiddellijk te verbeteren. Met de juiste behandeling en de kracht van hun eigen wil, vermindert elke stap die ze zetten in het omgaan met deze psychologische problemen hun lichamelijke kwalen. Dit is zeer hoopgevend.

Gemaskeerde depressie is een van de meest voorkomende problemen in de huidige samenleving en is een uitdaging voor veel eerstelijnszorgprofessionals. Ze zitten namelijk voortdurend met het probleem om uit te zoeken of het een lichamelijk probleem is waar de patiënt aan lijdt of een verborgen depressie. Want een goede gezondheid bestaat niet altijd alleen uit gezonde voeding en lichaamsbeweging.

Tot slot begint een goede gezondheid elke dag met emotioneel welzijn. Met eenvoudig dagelijks geluk en een motivatie om dromen en projecten aan te jagen. Het is niet altijd gemakkelijk, maar elke inspanning om emotioneel evenwicht en geluk te behouden is de moeite waard.

Image Courtesy: Jennyfer K. Soms


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.