Er is niets mis met maar een paar vrienden hebben

Met weinig mensen willen omgaan is een luxe en een keuze. We hebben misschien veel kennissen, maar diepe vriendschappen vereisen toewijding en eerlijkheid.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Cristina Roda Rivera.

Laatste update: 28 januari, 2023

De keuze om slechts enkele vrienden te hebben is een volledig persoonlijke beslissing. Velen van ons zijn echter opgevoed om te geloven dat het hebben van veel vrienden een teken van succes is. Maar als we dit idee onder de loep nemen, zijn er een paar misvattingen.

Ten eerste is een vriend niet hetzelfde als een kennis (waarvan je er waarschijnlijk veel hebt). Echte vriendschappen vereisen tijd, intimiteit, gevoelige gesprekken, oprechtheid en het vermogen om te vergeven. Ten tweede hoef je jezelf niet te omringen met mensen om je succesvol te voelen.

Sterker nog, als je je compleet voelt, moet je niet de behoefte voelen om dat te laten zien. Er kunnen momenten zijn waarop je het met anderen wilt delen, maar je moet niet het gevoel hebben dat je het permanent moet demonstreren of valideren.

Een ander concept om weg te gooien is het idee dat een enorme hoeveelheid vrienden gelijk staat aan succes. Het is immers praktisch onmogelijk om relevante en intense relaties aan te gaan met iedereen met wie je dagelijks contact hebt.

Als je dat zou doen, zou je emotioneel verzadigd raken. Ook zou je een buitensporige hoeveelheid verantwoordelijkheid voelen ten aanzien van wat anderen van je verwachten.

Willen laten zien dat je populair bent kan tegen je werken

Vrienden hebben is inherent goed, om talloze redenen, waarvan vele nogal voor de hand liggen. Misschien denk je dat de wereld laten zien dat je veel vrienden hebt op sociale media een winnende strategie is. Dit speelt vooral als het je doel is om je sociale netwerk uit te breiden.

Je denkt misschien dat als mensen eenmaal zien hoe populair je bent, ze onvermijdelijk je vriend zullen willen zijn, misschien in de hoop dat iets van jouw populariteit op hen afstraalt.

Een nieuwe studie (Engelse link), gepubliceerd in het Journal of Personality and Social Psychology, laat echter zien dat het hebben van te veel vrienden tegen ons kan werken als het gaat om het aangaan van diepe vriendschappen.

In een reeks experimenten toonden de auteurs aan dat mensen altijd liever vrienden zijn met degenen die minder vrienden hebben (in vergelijking met hen) dan meer. Dit staat bekend als de vriendenaantalparadox.

Het betreft het idee dat we denken dat we meer vrienden zullen aantrekken als we populairder zijn, maar tegelijkertijd zijn we meer geïnteresseerd in het maken van vrienden met anderen als we weten dat ze maar een kleine groep vrienden hebben.

De vriendennummerparadox

Sociale banden zijn uiteraard belangrijk. De auteurs van de studie beweren dat ze de bouwstenen zijn van de sociale wereld. Bijgevolg impliceert het hebben van meer van deze banden een grotere sociale waarde. Bovendien betekent het in veel gevallen kunnen rekenen op meer hulpbronnen.

Daarom lijkt het redelijk om aan te nemen dat mensen hun inspanningen richten op het maken van vrienden met mensen die al veel vrienden hebben. Het probleem is dat deze sociale banden alleen waardevol zijn als er sprake is van wederkerigheid. Dit kan een van de redenen zijn om met minder mensen om te willen gaan.

Vriendschap gaat gepaard met bepaalde impliciete verplichtingen en verwachtingen. Mensen kunnen misschien niet aan die verplichtingen voldoen als ze veel vrienden hebben, vooral als ze er te veel hebben. De kwaliteit van de relatie isechter net zo belangrijk, zo niet belangrijker, dan het aantal vrienden.

Bovendien betekent het hebben van veel vrienden dat je sociale hulpbronnen verwateren. Daardoor ben je minder goed in staat om een goede vriend te zijn. Andere mensen houden ook rekening met dit feit, bewust of onbewust, wanneer ze beslissen of ze je vriend worden of niet. Ze willen immers hun kostbare sociale kapitaal niet besteden aan iemand die het waarschijnlijk niet zal terugbetalen.

Je hoeft je sociale waarde niet te tonen

Misschien ben je opgevoed met het idee dat het hebben van veel vrienden een indicator was van het soort persoon dat je was. Vroeger was het heersende idee inderdaad dat een goede vriendengroep een teken was dat mensen goed aangepast en ‘normaal’ waren opgegroeid. Mensen die moeite hadden om connecties op te bouwen op de een of andere manier beschouwde men als vreemd of onbekwaam.

Hopelijk heb je die manier van denken opgegeven, al was het maar om het pure en eenvoudige feit dat minder vrienden hebben beter voor je is. Ook het hebben van meer of minder vrienden en kennissen is indirect.

Het kan bijvoorbeeld zijn dat je op school nogal wat vrienden had en slechts een paar op de middelbare school. Daarna had je een kleinere groep, maar een meer verenigde op de universiteit. Op latere leeftijd begon je je eenzaam te voelen.

Meer of minder vrienden maken hangt af van je voorkeuren, hoe gelukkig je al bent met je hechte kring, of je baan je nieuwe interacties toestaat, of je een psychologisch moeilijke tijd doormaakt, enz.

Uiteindelijk ben je een persoon, geen beïnvloeder. Je zou je sociale waarde niet moeten bewijzen. Als je die druk voelt, weet je dan waar die vandaan komt? Het is een interessante vraag die vaak in therapie aan de orde komt.

Kwaliteit is belangrijker dan kwantiteit

In 2015 gaf een studie (Engelse link), gepubliceerd in het tijdschrift, Psychology and Aging,aan dat, naarmate we ouder worden, onze sociale kringen de neiging hebben te krimpen. Dit kan worden verklaard door veranderende levensstijlen en demografie. Het heeft ook te maken met het feit dat kwaliteit belangrijker is dan kwantiteit.

Midlife geluk kan worden voorspeld door twee dingen. Enerzijds het aantal vrienden dat je in je twintiger jaren had. Anderzijds de kwaliteit van de vriendschappen die je in je dertiger jaren had. Daarom zal je 50-jarige zelf in zekere zin evenveel profiteren van je eindeloze rondjes feesten met schoolvrienden als van de lange gesprekken met hen een decennium later.

Nu angst en depressie onder jongvolwassenen momenteel toenemen, wat als een soort epidemie wordt gezien, zal een kleine kring van goede vrienden veel meer helpen dan een grote kring van kennissen.

Met een paar mensen omgaan toont onafhankelijkheid

Een kleine sociale kring kan ook een aanwijzing zijn dat je stappen hebt ondernomen om mensen uit je leven te elimineren die je niet goed behandelden. Bovendien laat het zien dat je genoeg kracht en vermogen bezat om de banden met hen te verbreken.

Je moet tenslotte niet vergeten dat vrienden die je niet aardig genoeg vinden je geestelijke gezondheid kunnen schaden. Ze kunnen de manier waarop je jezelf ziet kunnen veranderen. Daarnaast kunnen ze je verhinderen je potentieel te verwezenlijken.

Misschien mis je degenen die ooit een centraal deel van je vriendschapsgroep vormden. Het probleem van de geestelijke gezondheid is echter te reëel om vast te houden aan mensen die slechte vrienden zijn geworden.

Als je introvert bent, heb je misschien een andere manier om met anderen om te gaan

Slechts met een paar mensen willen omgaan betekent niet noodzakelijkerwijs dat je introvert bent. Sterker nog, sommige introverten gaan in vrij grote sociale kringen om.

Aan de andere kant, als je een kleine groep vrienden hebt, je ongemakkelijk voelt bij grote sociale bijeenkomsten, en de neiging hebt om dicht bij huis te blijven om te hergroeperen, dan ben je misschien wel introvert. Daar is niets mis mee.

Is het normaal om slechts met een paar mensen om te willen gaan?

Kortom, ja. Het is volkomen normaal om een kleine vriendenkring te hebben. Er is geen inherent voordeel aan het hebben van 100 kennissen en geen goede vrienden.

Je hebt sommige relaties waarin je groeit. Er zijn andere met mensen die laten zien dat ze je tijd en moeite niet waard zijn. In feite is het hebben van een kleine groep vrienden waarschijnlijk gebruikelijker dan het hebben van ladingen.