Eenzaamheid en het belang van verbinding met anderen

Eenzaamheid die verschijnt als gevolg van isolement kan buitengewoon pijnlijk zijn. Maar, wat kun je eraan doen?

Eenzaamheid en sociaal isolement zijn niet hetzelfde. Eenzaamheid kan verwoestende gevolgen hebben voor onze gezondheid. Aan de andere kant kan sociaal isolement, indien gewenst, een baken van rust en vrede zijn te midden van chaos. Eenzaamheid treedt echter op als we met anderen willen omgaan, maar daar niet in slagen. In feite kan eenzaamheid alles verwoesten: het is het alles verterende vuur dat elk groen blaadje hoop vernietigt.

Degenen die het meest lijden onder de gevolgen van eenzaamheid zijn de ouderen. Daarom is het uiterst belangrijk onderscheid te maken tussen eenzaamheid en sociaal isolement.

Eenzaamheid is een emotie. Als zodanig wordt het ervaren wanneer we geconfronteerd worden met bepaalde situaties. Het verwijst naar de waargenomen kwaliteit van onze relaties en is nooit gewenst.

Hoewel het ook bij andere bevolkingsgroepen voorkomt, zijn het de ouderen die het grootste risico lopen om eenzaamheid te ervaren. Deze populatie ervaart sociaal isolement ook met grotere intensiteit.

Sociaal isolement en eenzaamheid

Eenzaamheid is een krachtig eroderend middel op de gezondheid. In feite speelt het een even relevante rol bij suïcidaal gedrag als depressie. Er zijn verschillende verschillen tussen eenzaamheid en sociaal isolement (Spaanse link).

Sociaal isolement

Sociaal isolement is een objectieve maatstaf voor het aantal contacten dat we hebben. Je kunt ervoor kiezen om een klein of groot aantal contacten te hebben, en je kunt ze altijd naar believen verminderen of vermeerderen.

Daarom is sociaal isolement niet per se goed of slecht. Als voorbeeld: het kan goed zijn als je er actief naar streeft om alleen te zijn om je los te koppelen van de wereld om je heen en een blik in jezelf te werpen.

Eenzaamheid

Eenzaamheid is vaak niet met de ogen te zien. Je kunt je eenzaam voelen, zelfs als je door andere mensen omringd bent. Eenzaamheid brandt in je ziel, zelfs als je met anderen bent. Het is verwoestend omdat, zelfs als je met andere mensen bent, het het soort relaties zijn die niet bijzonder hecht zijn. Daarom gevolg zie je ze als leeg.

Intimiteit tussen twee mensen in een relatie (zoals vriendschap) verwijst meestal naar huid-op-huid contact, zoals een omhelzing. Het verwijst ook naar het soort intimiteit dat geest-tot-geest contact inhoudt, zoals het delen van angsten en verlangens).

Ontkoppelingstheorie

Zoals we eerder zeiden, kan sociaal isolement weliswaar eenzaamheid veroorzaken, maar het kan ook positief zijn als je je van anderen probeert af te zonderen en het je gevoelens van rust geeft in plaats van eenzaamheid.

Volgens de ontkoppelingstheorie stoppen oudere mensen met bepaalde activiteiten als gevolg van het ouder worden. Een daarvan is hun relatie met de samenleving. In feite komt dit met enige regelmaat voor bij pensionering. Het gebeurt omdat het individu letterlijk van de ene op de andere dag stopt met werken en socialiseren met zijn collega’s.

Het National Institute on Aging heeft een gids gepubliceerd (Spaanse link) met verschillende aanbevelingen voor het omgaan met de eenzaamheid die optreedt als gevolg van sociaal isolement in de laatste levensfasen.

Hoe om te gaan met eenzaamheid

Er zijn verschillende strategieën die je kunt toepassen als eenzaamheid je onderuit probeert te halen. Om te beginnen moet je jezelf op de eerste plaats zetten. Hier zijn twee basisstrategieën voor zelfzorg:

• Bewegen. Het leven is beweging. Daarom kan blijven bewegen in je dagelijks leven je helpen om te stromen. Bovendien is lichaamsbeweging een krachtige beschermende factor voor de gezondheid, zowel lichamelijk als psychisch.
• Zorg voor je slaap. Slaap, zowel te weinig als te veel, heeft meestal negatieve effecten.

Er zijn echter andere strategieën die je kunnen helpen eenzaamheid te verminderen. Het doel is om je universum van relaties, die er misschien onder lijden, te regenereren.

Als je je eenzaam voelt, maak dan contact met significante anderen

Hoewel je misschien wat tegenzin ervaart bij het opbouwen van nieuwe relaties, is het nooit te laat. Sterker nog, de relaties die op oudere leeftijd worden opgebouwd, kunnen rijker, dieper en intiemer zijn dan die welke eerder in je leven zijn opgebouwd.

Je band met anderen wordt gekenmerkt door de betekenis die je aan de relaties geeft. Deze verbinding en betekenis kunnen echt intiem worden. Bovendien kan het uitvoeren van activiteiten die een doel hebben zin geven aan je leven. Nog meer, als je ze samen met andere mensen doet.

Je kunt je bijvoorbeeld aansluiten bij een club of vereniging waar activiteiten plaatsvinden als boeken lezen, films kijken, kritische analyse van nieuws, debatten en spreken in het openbaar, tuinieren, etc.

Vrijwilligerswerk is ook een goede optie. In feite helpt het helpen van andere mensen jou. Het is een van de gunstige effecten die prosociaal gedrag heeft op de geestelijke gezondheid.

Als je eenzaamheid ervaart als gevolg van sociaal isolement, is het belangrijk dat je weer contact maakt met de wereld en het sociale netwerk dat je bent kwijtgeraakt weer opbouwt.

In de huidige maatschappij is technologie een constante geworden in het leven van veel mensen. Gebruik maken van videoconferenties kan de weg naar verbinding met anderen verkorten. Het opent inderdaad vensters voor je om in contact te komen met mensen van over de hele wereld.