Dr. Brené Brown en haar definitie van narcisten

Brené Brown, een bekende schrijfster, academica en expert op het gebied van menselijke kwetsbaarheid, gaf onlangs haar visie op wat een narcist is. Ze definieerde het als een beschamende persoonlijkheidsstoornis. We leggen haar argument uit.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 29 juni, 2025

Een narcist is meer dan een doorn in ons oog. Het is niet alleen die aanwezigheid die ons verhindert om in veel van onze dagelijkse scenario’s normaal te lopen. Het zijn die figuren die we zo moeilijk te begrijpen vinden; zelfs als we het proberen. Brené Brown, een grote naam op het gebied van psychologie en onderzoek, gaf onlangs een aantal interessante inzichten over dit onderwerp. We gaan ze bekijken.

Wie met een narcistische vader, moeder, baas of partner leeft, blijft zich afvragen wat hem of haar beweegt. Er zijn ook mensen die narcisme in de mode vinden. Er wordt bijvoorbeeld verondersteld dat de kracht van media en sociale netwerken een meer individualistische generatie creëert. Studies ondersteunen deze theorie echter niet, of tenminste niet zonder op belangrijke nuances te wijzen.

Aan de andere kant is er nog een andere inherente realiteit. We bestempelen narcistisch gedrag vaak als een bewijs van egoïstische eigenschappen, maar er is niets pathologisch aan. Wat we zeker nodig hebben, is een preciezere definitie en een beter begrip van hoe narcistische persoonlijkheidsstoornis eruit ziet en wat de oorzaak ervan is.

Dr. Brené Brown definieert narcisten als volgt

Brown werd een begrip na een krachtige TED-talk over kwetsbaarheid. Sindsdien heeft ze met veel succes boeken gepubliceerd. Ze is professor aan de Universiteit van Houston en haar werk over kwetsbaarheid, empathie, moed en schaamte is bijzonder opmerkelijk.

Een paar weken geleden nam ze deel aan de podcast van een andere bestsellerauteur en expert in het ontwikkelen van vaardigheden, Tim Ferris. Het doel van dit programma was om de anatomie van een narcistische persoonlijkheidsstoornis bij te werken, te bespreken en veel beter te begrijpen.

Dit is immers een realiteit die dicht bij de meesten van ons staat. Sterker nog, velen hebben te maken met de emotionele wonden die deze profielen veroorzaken. Laten we nu ontdekken welke ideeën uit deze interessante lezing zijn voortgekomen.

Narcisme, de meest beschamende van alle persoonlijkheidsstoornissen

Een idee dat we vaak versterken over narcisme is dat deze aandoening wordt gevoed door een grote dosis eigenwaarde. Deze opvatting is echter niet altijd juist. Dr. Brené Brown stelt dat een van de meest natuurlijke neigingen van narcistische mensen schaamte is.

Deze persoonlijkheidsstoornis wordt gedreven door grandioosheid (Engelse link), door de behoefte om hoog opgelost, perfect en functioneel te lijken. Deze drang verbergt eigenlijk grote hoeveelheden zelfhaat. Ze moeten zichzelf als het ware omkeren in een gouden harnas om het gevoel van nietigheid dat in hen klopt te camoufleren.

Dr. Brown benadrukt dat er in de narcist grote schaamte en angst schuilt en dat ze koste wat het kost proberen te vermijden om gewoon te lijken. Ze zijn wanhopig om een kroon op hun hoofd te dragen, zelfs als dat betekent dat ze anderen vertrappen en iedereen die mogelijk is ongeldig maken om een voordeel te behalen.

Narcisten zijn gemaakt van angst

Het is duidelijk dat de meesten van ons het misschien moeilijk vinden om narcisten te koppelen aan een emotie die zo concreet is als angst. Maar het is interessant om te weten dat deze persoonlijkheidsstoornis wordt geconditioneerd door het gewicht van oneindige angsten en onzekerheden.

Bovendien onthult onderzoek (Engelse link) zoals dat aan de Universiteit van Girona, in Spanje, iets interessants. Een narcist aarzelt niet om anderen uit te lachen, maar als er iets is waar hij doodsbang voor is, dan is het wel om uitgelachen te worden. Degenen die kwetsbare trekjes vertonen, zijn bijvoorbeeld bang voor de volgende acties:

• Kritiek.
• Afwijzing.
• Ongelijk hebben.
• Onopgemerkt blijven.
• Onbekwaam overkomen.
• Niet in het middelpunt van de belangstelling staan.

Dr. Brené Brown definieert narcisten ook als mensen met een grote dosis onverwerkte angst en schaamte.

Hun gebrek: hun kwetsbaarheid niet accepteren

Een van de meest opmerkelijke boeken van René Brown is The Power of Being Vulnerable: What Would You Dare to Do if Fear Didn’t Paralyse You(2016). Een van de centrale ideeën die hij benadrukt is dat onze relaties als sociale wezens die gericht zijn op binding en interactie verbeterd zouden kunnen worden als we aan een heel specifieke dimensie zouden werken.

Het vermogen om onze kwetsbaarheid te accepteren en te laten zien bouwt menselijkere en voedzamere relaties op. Het is vanuit dit kader dat we in staat zullen zijn om authentieker met anderen om te gaan. We uiten wat we nodig hebben, we zullen eerlijker zijn en we zullen betere hulpmiddelen hebben om ons met elkaar te verbinden; met respect, empathie en menselijkheid.

Dit boek gaat ook in op de narcistische persoonlijkheidsstoornis. Mensen met deze eigenschap schamen zich voor hun kwetsbaarheid en verhullen dat in agressief gedrag. Ze zoeken macht om hun angsten het zwijgen op te leggen. Ze pesten en vernederen anderen als een instrumentele manier om hun onzekerheden en begraven schaamte te stillen.

Tot slot

Dr. Brené Brown definieert narcisten als mensen die voortdurend met het gevoel van schaamte bezig zijn. Daarnaast zijn ze geobsedeerd door succes, hebben macht over anderen en zijn dat stralende baken dat het licht van iedereen om hen heen buitensluit. Het is mogelijk dat de bijdrage van de beroemde auteur en onderzoeker ons niet erg vernieuwend lijkt.

Maar in zekere zin bevestigen we opnieuw dit beeld en deze anatomie van een van de meest vijandige en problematische aanwezigheden in onze samenleving. We kunnen ze thuis hebben en ook op het werk, dat weten we. Daarom is de vraag die we onszelf kunnen stellen: “hoe om te gaan met dit soort mensen en de interactie met hen te overleven”.

De waarheid is dat het niet altijd mogelijk is om afstand van ze te nemen. Als het niet mogelijk is om de relatie met een narcist volledig te verbreken, moeten we proberen ervoor te zorgen dat hun effect op ons zo klein mogelijk is. Strategieën zoals de grijze steen is een van de meest interessante.

Het bestaat uit niet reageren op hun gedrag, hen niet uitdagen en geen waarde hechten aan hun woorden. Het houdt in dat je koud en afstandelijk bent tegenover iemand die ons wil domineren. Het betekent weten hoe je grenzen moet stellen en niet toegeven of hun eisen versterken.

Als een narcist gedijt op wat anderen hem geven, dan trekken wij terug waar hij het meest naar hunkert: onze aandacht en bevestiging.