De verschillende soorten bipolaire stoornissen

Een bipolaire stoornis is een van de meestvoorkomende en ernstige psychische aandoeningen. Er zijn verschillende soorten bipolaire stoornissen, die allemaal verschillende mentale toestanden beschrijven en een uitdaging vormen, zowel voor de patiënt als voor de directe omgeving.
De verschillende soorten bipolaire stoornissen
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

De verschillende soorten bipolaire stoornissen hebben een aanzienlijke invloed op de mentale toestand van de patiënt en beïnvloeden degenen om hen heen.

Het is een psychologische aandoening die oscilleert tussen depressieve en manische toestanden. Daarom kan de patiënt gaan van de meest intense euforie en overmatig zelfvertrouwen naar een staat van diepe moedeloosheid, angst en negativiteit.

Uitdrukkingen zoals “die persoon is een beetje bipolair” of “vandaag is niet mijn dag, ik voel me een beetje bipolair” komen we in overvloed tegen in ons dagelijks leven. We gebruiken uitdrukkingen als deze nogal vrijelijk, om de veranderlijke stemmingen te beschrijven die wij mensen vaak ervaren.

Maar ook al zitten we allemaal wel eens in een emotionele achtbaan, het leven van iemand die aan een bipolaire stoornis lijdt, is iets heel anders. Ze hebben het namelijk echt moeilijk met deze complexe aandoening.

Om te beginnen zijn geen twee mensen met een bipolaire stoornis hetzelfde. Elk geval is anders. Sommigen volgen hun behandeling effectief en bereiken een volkomen normaal dagelijks leven.

Anderen daarentegen raken betrokken bij risicovol gedrag, volgen de medische richtlijnen niet op en zijn niet in staat om hun sociale, persoonlijke of werkleven adequaat te beheersen. Laten we wat dieper ingaan op de verschillende typologieën van deze psychische aandoening.

De verschillende soorten bipolaire stoornissen

De vijf soorten bipolaire stoornissen

Een bipolaire stoornis is een van de meest voorkomende psychische aandoeningen en ook een van de ernstigste. We weten dat het tussen de drie en vijf procent van de wereldbevolking treft en dat het, hoewel het vaker voorkomt bij volwassenen, ook kan optreden tijdens de vroege kinderjaren.

We hebben te maken met een aandoening die jarenlang aanhoudt. Daarna is het mogelijk dat het enige tijd in remissie gaat. Het kan dan kort daarna terugkeren.

Zoals we hebben gezien, ervaart niemand met deze aandoening het op dezelfde manier. Sommigen hebben een ernstige depressie en slechts mildere episodes van euforie. Anderen lijden aan manische episodes met grotere intensiteit en impact. Sommigen zitten maandenlang vast in één toestand. Anderen wisselen deze episodes regelmatig af.

Dit alles toont aan dat het niet alleen van vitaal belang is om deze ziekte zo snel mogelijk te diagnosticeren, maar dat het ook belangrijk is om te weten met welk type bipolaire stoornis we te maken hebben. We zullen ze nu analyseren.

Cyclothyme stoornis

Een cyclothyme stoornis is de mildste vorm van een bipolaire stoornis. Het verschijnt meestal voor het eerst in de adolescentie, waardoor het moeilijk is om een diagnose te stellen vanwege de gedragsveranderingen die kenmerkend zijn voor deze levensfase.

Het kan zich echter ontwikkelen tot situaties waar een gezin niet meer alleen mee om kan gaan. Dit zouden de kenmerken zijn in dit geval:

  • Mentale instabiliteit. De persoon in kwestie is zich bewust van zijn toestand.
  • Milde episodes van depressie treden op (melancholie, verdriet, prikkelbaarheid, slaapveranderingen en eetstoornissen).
  • Fasen van euforie, hyperactiviteit of opwinding die niet te intens zijn. Dit wordt geclassificeerd als hypomanie (Engelse link).
  • Er kunnen maanden verstrijken waarin de emoties, het gedrag en de gemoedstoestand van de persoon in kwestie gestabiliseerd en in evenwicht zijn. Hoewel, vroeg of laat kunnen depressie of risicogedrag en het beoefenen van roekeloosheid optreden.
  • De familie van de persoon kan opmerken dat de persoon in kwestie een heel moeilijk karakter heeft, met zeer merkbare uitbarstingen en een slecht humeur.

Bipolaire stoornis type I

Dit type bipolaire stoornis wordt meestal gediagnosticeerd wanneer de patiënt een manische fase heeft doorgemaakt die langer dan een week heeft geduurd, samen met het optreden van psychotische uitbraken. Dit zijn bijzonder ernstige situaties waarin ziekenhuisopname meestal noodzakelijk is.

  • Dit type heette nog niet zo lang geleden manisch-depressieve psychose. De meest opvallende manische episodes zijn die met gewelddadig gedrag, waaronder zelfs zelfmoordpogingen.
  • Bipolaire stoornis type I kan variëren van mild tot slopend. In ernstige gevallen zal de persoon in kwestie ernstige problemen hebben om een zelfstandig leven te leiden (studeren, werken, financiële aspecten, enzovoort).

Soorten bipolaire stoornissen: type II

Het belangrijkste kenmerk van deze typologie is dat het de mildste versie van manie omvat: hypomanie. Herhaalde episodes van ernstige depressie komen echter ook vaker voor. Om dit type te diagnosticeren, moet de persoon in kwestie het volgende hebben ervaren:

  • Ten minste één hypomane episode en meer dan één depressieve episode.
  • Slaapproblemen: slapeloosheid of overmatig slapen (hypersomnie).
  • Intense uitputting.
  • Onverklaarbaar huilen.
  • Suïcidale ideeën.
  • Laag zelfbeeld en lage motivatie.

Rapid cycling bipolaire stoornis

We definiëren een patiënt als een ‘rapid cycling’ (Engelse link) of snel cyclische patiënt als deze gemiddeld ongeveer vier episodes per jaar heeft. Deze episodes kunnen depressief, gemengd depressief, manisch of hypomanisch zijn. Als gevolg hiervan kunnen sommige mensen met type 1- of type 2-stoornis ook snel cyclisch zijn.

We weten echter dat deze typologie niet erg gebruikelijk is. Slechts 10% heeft deze eigenschap binnen de verschillende soorten van een bipolaire stoornis.

Verschillende symptomen van een bipolaire stoornis

Een bipolaire stoornis als gevolg van een andere medische stoornis of aandoening door misbruik van middelen

Van de verschillende soorten bipolaire stoornis is dit de meest niet-specifieke. De reden? Sommige mensen vertonen geen specifiek patroon zoals de hierboven genoemde. Ze krijgen deze diagnose echter vanwege hun stemmingswisselingen, medische geschiedenis en gedrag.

Veel van deze gevallen hebben twee oorzaken: of een persoon lijdt aan een ziekte (zoals schizofrenie) of aan een verslaving aan bepaalde stoffen.

Ter afsluiting, we hebben gezien dat de verschillende soorten van een bipolaire stoornis bepaalde situaties definiëren, maar ze zijn allemaal even ernstig.

Het is echter belangrijk om hier een paar punten te benadrukken. De eerste is dat met een effectieve behandeling drastische stemmingswisselingen onder controle gehouden kunnen worden. Het resultaat is dat de patiënt een betere kwaliteit van leven zal hebben.

Ten tweede kan psychologische ondersteuning zeer nuttig zijn om de patiënt te leren nieuwe vaardigheden te ontwikkelen en ook om hun relaties te verbeteren, zowel op het werk als binnen het gezin. Met medische en psychologische begeleiding kan de persoon in kwestie autonomie en voldoening in het leven bereiken.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Connolly, Kevin R.; Thase, Michael E. (2011). «The Clinical Management of Bipolar Disorder: A Review of Evidence-Based Guidelines» [El manejo clínico del trastorno bipolar: una revisión de guías clínicas basadas en la evidencia]. Prim Care Companion CNS Disord.
  • Harrington R. (2005). Affective disorders. Child and Adolescent Psychiatry. 4th ed. Oxford: Blackwel Publising.
  • Hilty, D.M., Leamon, M.H., Lim, R.F., Kelly, R.H. y Hales, R.E. (2006). A Review of Bipolar Disorder in Adults. Psychiatry (Edgmont), 3(9), 43-55.
  • Phillips, M.L. y Kupfer, D.J. (2013). Bipolar Disorder Diagnosis: Challenges and Future Directions. Lancet, 381(9878), 1663-1671
  • Rowland, T. y Marwaha, S. (2018). Epidemiology and Risk Factors for Bipolar Disorders. Therapeutic Advances in Psychopharmacology, 8(9), 251-269.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.