De oorzaken, waarschuwingssignalen en behandeling van slaapapneu

Ze zeggen dat slaapapneu een aandoening is die tijdens de slaap de zuurstof en de dagen van het leven van een persoon steelt. Het is meer dan alleen snurken. Apneu treft bijna 5% van de mensen. Het is ook verbonden met een verhoogd risico op andere ziekten.

We denken dat sommige fysiologische processen normaal zijn. Maar eigenlijk zijn ze niet normaal en bovendien ook niet gezond. Volgens sommigen snurken we ‘s nachts allemaal, en dan vooral mannen. Het is niets waarvoor je een arts moet raadplegen. Maar dat is niet waar. Want slaapapneu is eigenlijk een ernstige aandoening. Het komt ook vaker voor dan we denken. Mannen én vrouwen worden er evenveel door getroffen. De gevolgen kunnen ook enorm zijn.

Het is een vergissing te zeggen dat je voor snurken niet naar de dokter moet. Want slaapapneu kan zelfs fataal zijn. Daar is een simpele reden voor. Slaapapneu treedt op wanneer de ademhaling tijdens de slaap plotseling onderbroken wordt. De persoon kan 5, 6 of zelfs 10 seconden ophouden met ademen. Hun lichaam start dan het ademhalingsproces opnieuw op, zonder dat ze wakker worden.

In het begin kan het onschadelijk lijken. Maar je moet onthouden dat het herhaaldelijk optreedt. Het kan soms 20 keer per uur gebeuren. Nu kan je zien waarom de gevolgen zo ernstig zijn. Dat is zelfs nog meer het geval als we bedenken dat het nachten na elkaar optreedt.

Het is dus niet onschadelijk. Het idee dat het alleen mannen treft, is ook onjuist. Onderzoeken tonen aan dat zowel mannen als vrouwen in gelijke aantallen dit syndroom ervaren.

Wat is slaapapneu en wat zijn de symptomen?

Vele mensen hebben het zonder het te weten. Want mensen horen hun eigen gesnurk niet. Ze merken ook de plotselinge onderbreking van hun ademhaling niet. Maar wanneer een onderbreking optreedt, dan vernauwen de luchtwegen. Dit veroorzaakt een instorting van de longen aangezien de lucht ze niet langer bereikt. Het lichaam krijgt dus geen zuurstof meer. Het CO2-gehalte in het bloed stijgt. Tegelijkertijd worden de hersenen gedurende 7 tot 10 seconden niet langer voorzien van zuurstof.

Na een tijdje ademt de persoon opnieuw. Dit gebeurt na een gesnurk dat luider is dan normaal. Het is net als iemand die na het zwemmen naar lucht hapt of als iemand na verstikking uiteindelijk weer kan ademen. Op basis van het aantal onderbrekingen per uur deelt men slaapapneu in 3 categorieën op:

• Mild: de onderbrekingen gebeuren tussen 10 en 20 keer per uur.
• Gematigd: de onderbrekingen treden tussen 20 en 30 keer per uur op.
• Ernstig: de onderbrekingen gebeuren meer dan 30 keer per uur.

De oorzaken van slaapapneu

Met slaapapneu zijn meerdere oorzaken verbonden. Wanneer jij aan slaapapneu denkt, dan stel je je misschien een man van middelbare leeftijd met overgewicht voor. Je denkt dan misschien aan iemand die ‘s nachts snurkt, uitgeput wakker wordt en niet in staat is om zonder koffie te functioneren. Wel, we moeten toch vermelden dat het iets genuanceerder is dan dat. Want deze stoornis heeft vele oorzaken:

• Een afwijking van het neustussenschot
• Poliepen in de luchtwegen
• Een groot gehemelte
• Craniofaciale eigenaardigheden: de vorm van het gezicht, de afmetingen van de onderkaak, de lengte van de nek, enzovoort.
• Obesitas
• Hyperthyroïdie
• Roken: tabak kan ontstekingen van de luchtwegen veroorzaken
• Een hersenstoornis waarbij de hersenen gedurende korte momenten tijdens de nacht niet langer ademhalingsprikkels sturen. Deze oorzaak komt niet vaak voor.

We willen nog eens opnieuw het volgende beklemtonen. Slaapapneu treft zowel mannen als vrouwen. Maar bij vrouwen komt het vaker na de menopauze voor. De verschillende veranderingen in het metabolisme dragen dan bij tot het probleem.

De gevolgen van slaapapneu

Het voornaamste effect van slaapapneu is duidelijk. De persoon krijgt geen goede nachtrust. Ze zullen dus tijdens de dag slaperig en vermoeid zijn. In ernstige gevallen kunnen ze zich volledig onbekwaam voelen om hun dag door te komen. Dat komt omdat hun uitputting zo extreem is.

• Een droge mond
• Overmatig zweten
• Slaapwandelen
• Hoofdpijn
• Zwelling in de benen (in ernstige gevallen)
• Problemen met de concentratie
• Geheugenverlies
• Overactief zijn (bij kinderen)

Ernstigere gevolgen:

• Een hoge bloeddruk
• Astma
• Atriale fibrillatie
• Een hoger risico op het ontwikkelen van bepaalde soorten kanker
• Nierproblemen
• Cognitieve en gedragsmatige stoornissen: een verminderde aandacht, problemen met motorische vaardigheden en met het verbale en visueel-ruimtelijk geheugen
• Een verhoogd risico op de ontwikkeling van dementie
• Aandoeningen van hart en bloedvaten, zoals atherosclerose, hartaanvallen, hartfalen en beroertes.
• Oogziekten zoals glaucoom, droge ogen, enzovoort.
• Complicaties tijdens de zwangerschap, zoals zwangerschapsdiabetes.

De behandeling van slaapapneu

De behandeling zal afhangen van de patiënt en van de oorzaak. Als de slaapapneu bijvoorbeeld veroorzaakt wordt door hyperthyroïdie, dan zal de behandeling anders zijn dan in het geval van een afwijking van het neustussenschot. Die aspecten spelen dus een rol. Maar toch kunnen we een overzicht geven van de behandelingen die het meest gebruikt worden:

• Veranderingen in de levensstijl: een beter voedingspatroon en meer lichamelijke activiteit.
• ‘s Nachts gebruik maken van een ademhalingstoestel. Dat kan bijvoorbeeld een CPAP-machine zijn. Dit apparaat verdrijft de perslucht en is verbonden met een gezichtsmasker.
• Mandibulaire repositie-apparaten: deze toestellen bedekken de boven- en ondertanden. Ze houden de kaak in een bepaalde positie zodat het de bovenste luchtwegen niet kan blokkeren.
• Toestellen om de tong vast te houden: dit zijn mondstukken die de tong in een voorwaartse positie vasthouden om te voorkomen dat het de luchtwegen verspert.
• Oefeningen om de positie van de tong te verbeteren en de spieren te versterken die de lippen, de tong, het zachte gehemelte, de laterale faryngeale wand en het gezicht onder controle houden.

In de ernstigste gevallen zal men uiteindelijk overgaan tot een chirurgische ingreep om de ademhaling tijdens de slaap te corrigeren. Zoals je ziet, zal de behandeling aangepast worden aan de persoon. Maar het doel is altijd de slaapkwaliteit en dus ook hun leven te verbeteren.