De invloed van emoties op creativiteit

De complexiteit van het leven leren te begrijpen kan een bijzonder vruchtbare reis zijn naar psychologisch welzijn. Pijn en negatieve emoties in het algemeen omarmen en ze zien als een fundamenteel onderdeel van ons bestaan is een inherente karakteristiek van creativiteit. En daarom is het ook belangrijk om te weten wat de invloed van emoties op creativiteit is.

In de afgelopen paar decennia heeft  de westerse maatschappij een aversie tegen pijn in vrijwel al zijn vormen ontwikkeld. In een cultuur die zo gewend is geraakt aan onmiddellijke bevrediging en consumptie is er geen plaats meer voor emoties zoals droefheid, boosheid, ontmoediging en frustratie. 

Deze emoties worden ervaren als disfunctionele gemoedstoestanden die ons verwijderen van de circuits van productiviteit en consumptie. Wanneer we leren om onze pijn niet langer te ontkennen en het te zien als iets dat ons maakt en vormt, dan wordt creativiteit gelanceerd en geuit.

Welke emoties verbeteren creativiteit?

Door de geschiedenis heen hebben vele artiesten en wetenschappers aangegeven dat ze hun grootste creativiteit wisten te bereiken tijdens de meest ongelukkige momenten in hun leven.

De neurowetenschap heeft zich verdiept in de neurale verbindingen die de deuren naar creativiteit openen. Een studie onder leiding van Dr. Rogery Beaty stelt dat mensen die van nature creatiever zijn meer connectiviteit laten zien tussen de gebieden in de hersenen die normaal niet sterk aan elkaar gelinkt zijn.

Uit dit onderzoek blijkt ook dat mensen die meer emotioneel betrokken zijn of, met andere woorden, eerder geneigd zijn om op zoek te gaan naar hun diepere emoties, meer open staan voor inspiratie. Dit is een meer betrouwbare indicator voor creativiteit dan intellectueel vermogen.

Andere studies hebben ondervonden dat wanneer individuen zich in ongebruikelijke omgevingen bevinden met contrasterende emoties, de creativiteit dan verhoogd wordt. Dit gebeurt omdat het brein associaties moet maken dat het nooit zou maken in normale situaties.

Wat betreft emoties is het ook bewezen dat positieve emotionele staten iemands creatieve vermogen een boost kunnen geven, waardoor er meer ideeën geproduceerd kunnen worden, ook al hoeven deze ideeën niet per se origineler te zijn. Negatieve emoties zoals droefheid, boosheid, melancholie en teleurstelling kunnen helpen om meer ideeën te produceren wanneer ze de creatieve taak interessant vinden. Dus een persoon in een negatieve bui kan een remedie vinden in het creatieve proces en terugkeren naar een neutrale of zelfs positieve staat.

Emotioneel onderwijs en creativiteit

Sir Ken Robinson is een onderwijzer, schrijver en expert op het gebied van creativiteit. Hij werd geridderd door de koningin van Engeland voor het opnemen van kunstklassen in het schoolcurriculum. In de meest bekeken TED-talk aller tijden beweerde hij dat scholen met traditionele onderwijsmethodes emoties en creativiteit de das om doen.

Zijn onderzoek laat zien dat 90% van de pre-schoolkinderen een groter vermogen om creatief te denken laat zien. Na jaren van school was amper 20% van diezelfde kinderen op 12-jarige leeftijd in staat om deze levels van anders denken te behouden.

Creativiteit wordt echter steeds meer en meer een vereiste in de eenentwintigste eeuw. Veel onderzoeken hebben uitgewezen dat de emotionele karakteristieken van een individu een specifieke impact hebben op zijn artistiek en creatief vermogen.

Er zijn vele psychologische processen die de manifestatie van dit vermogen beïnvloeden, zoals de neiging om een positieve stemming vast te houden. Deze processen zijn gerelateerd aan de vrijlating van dopamine, een neurotransmitter die de flexibele ontwikkeling van aandacht en het vermogen om meerdere cognitieve perspectieven te ontwikkelen faciliteert.

Negatieve emotionele staten kunnen ook iemands creativiteit beïnvloeden, maar in de andere richting. Wanneer iemand in een staat van pijn en droefheid verkeerd, zullen zijn creatieve impulsen vaker gerelateerd zijn aan een specifiekere taak en creatieve productie, zoals muziek en schrijven.

Ook al zijn emoties gerelateerd aan creativiteit, het hangt allemaal sterk af van het soort taak of bezigheid. Sommige onderzoekers geloven dat een positief humeur iemands perceptie en de laatste fase van het creatieve proces beïnvloedt , terwijl een negatieve stemming de beginfase van voorbereiding, incubatie en conceptie beïnvloedt.