De familiesfeer: hoe beïnvloedt dit de opvoeding?

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Gema Sánchez Cuevas.

Geschreven door Laura Reguera

Laatste update: 27 december, 2022

Kinderen opvoeden is geen gemakkelijke taak. Kinderen zijn mensen in ontwikkeling die beetje bij beetje leren met de hulp van hun ouders. Ze leren bijvoorbeeld hun emoties te reguleren en hun gedrag te beheersen. Dit zorgt voor een goede familiesfeer.

Ouders kunnen aan dit proces beginnen zonder te weten hoe het moet, terwijl ze moe of gestrest zijn door andere factoren. En ze kunnen hun geduld verliezen als hun kinderen driftbuien krijgen of zich misdragen.

In dit opzicht heeft de familiesfeer een grote invloed op de opvoeding van een kind. Ondanks dat ze de effecten van de familiesfeer kennen, hebben mensen de neiging om meer aandacht te besteden aan andere factoren.

Sommige van deze andere factoren zijn de manier waarop ouders grenzen moeten stellen of hun kinderen aan bepaalde sociale normen moeten houden. In dit artikel bespreken we een onderwerp dat niet veel wordt bestudeerd: de invloed van de familiesfeer op de opvoeding van een kind.

Wat is de familiesfeer?

Om een ​​beter begrip te krijgen van hoe de familiesfeer de opvoeding beïnvloedt, moeten we eerst helder hebben wat we bedoelen met ‘familiesfeer’.  Het is het welzijn of de onrust die het gevolg is van de interactie tussen de verschillende familieleden .

Deze interacties variëren. Ze variëren bijvoorbeeld van straffen, beschuldigingen of limiteren tot hulp, oordelen of versterkingen. Het is sociaal gedrag. Zoals je je wellicht kan voorstellen, kunnen deze gedragingen een significant effect hebben op andere leden van het gezin.

Kinderen hebben invloed op hun ouders en ouders hebben ook invloed op hun kinderen. Met betrekking tot opvoeding kan de familiesfeer hun zelfredzaamheid, hun verplichtingen, hun motivatie, hun academische prestaties en hun gewoonten of routines beïnvloeden.

Hoe een negatieve familiesfeer te identificeren?

Dat gezegd hebbende, kan de invloed positief of negatief zijn. Een negatieve familiesfeer ontstaat wanneer deze interacties egocentrisch, gewelddadig, ontwrichtend of intolerant gedrag bevorderen. Dit verstoort onder andere het welzijn van de kinderen.

Wanneer dit gebeurt, zien we lage niveaus van cohesie tussen familieleden en veel conflicten. Zoals verwacht, wordt het dan een bron van stress die een emotioneel gewicht heeft voor zowel kinderen als ouders. Maar n iet alleen dat. Het veroorzaakt vaak ook gedragsproblemen bij kinderen en wordt een risicofactor voor ieders welzijn.

Wat leidt onder andere tot deze soort familiesfeer? Ouders hebben bepaalde gewoonten die dit bevorderen. Sterker nog, er zijn aanwijzingen dat overdreven autoritair zijn  en het herhaaldelijk gebruiken van straf, uitsluitend en onevenredig een negatieve familiesfeer kunnen veroorzaken. Een andere oorzaak kan het gebrek aan duidelijke regels in het gezin zijn.

Hoe een positieve familiesfeer te identificeren?

Er is een positieve sfeer wanneer ouders duidelijke regels vaststellen en time-outs en andere versterkingen vaker gebruiken dan straf. Daarnaast proberen ze te praten met de kinderen, ze horen ze, ze prijzen hen en steunen het positieve gedrag dat hun kinderen als gewoontes willen aannemen.

Op deze manier ontstaan ​​sociaal gedrag samen met interesse, respect, hulp bieden, participatie en vertrouwen. Kinderen hebben meer autonomie, zelfrespect en zelfvertrouwen en groeien dus op een meer stabiele en competente manier op, sociaal, fysiek, gedragsmatig en affectief.

Uiteindelijk is de familiesfeer een van die variabelen die de opvoeding zowel positief als negatief significant kunnen beïnvloeden. Het hebben van adequate relaties en familiebanden is essentieel. Op deze manier kunnen ze interactiepatronen verstevigen die hun sociale relaties en hun zelfvertrouwen ten goede komen. 

Afbeeldingen van Kevin Delvecchio, John Mark Kuzniet en Sebastian León Prado.