De betrokkenheid van het cerebellum bij sociaal gedrag
De regulering van onze emoties en ons sociaal gedrag wordt voornamelijk bemiddeld door het limbisch systeem. Dit subcorticale gebied brengt men verband met motivatie, beloning en plezier. Verschillende onderzoeken hebben echter aangetoond dat het cerebellum, een structuur die geassocieerd wordt met motorische functies, ook een beslissende rol speelt in deze processen en sociaal gedrag.
In een studie (Engelse link) met muizen ontdekten onderzoekers dat het cerebellum helpt bij de aansturing van het beloningscircuit van de hersenen. Bovendien vond men een directe verbinding tussen het cerebellum en het ventrale tegmentale gebied (VTA). Dit gebied is betrokken bij het verwerken en coderen van beloning.
De resultaten van de studie benadrukten dat het cerebellum een rol speelt bij de controle van sociaal gedrag en beloning. Het werpt ook nieuw licht op neurale netwerken die cruciaal zijn voor affectief en sociaal disfunctioneren bij verschillende psychische stoornissen.
Functies van het cerebellum
Het cerebellum (Engelse link) is essentieel omdat het verantwoordelijk is voor de regulering van beweging en de controle van het evenwicht. Dankzij deze structuur kunnen we onze bewegingen coördineren en onze houding handhaven. Het regelt ook de spiertonus en de vrijwillige spieractiviteit.
De cerebellaire vermis coördineert de bewegingen van de romp, inclusief de nek, schouders, borst, buik en heupen. De tussenliggende zone van de twee hersenhelften verantwoordelijk is voor de aansturing van de spieren van onze ledematen.
De laterale zone van elk van deze hersenhelften is betrokken bij de planning van opeenvolgende bewegingen van het hele lichaam. Het neemt ook deel aan de bewuste evaluatie van eventuele fouten die we bij het bewegen maken (Manto et al., 2012; Guell et al., 2018).
Bewijs verzameld door verschillende onderzoeken (Engelse link) heeft aangetoond dat deze structuur, meer bepaald de achterste kwab ervan, ingrijpt in de controle van cognitieve en affectieve functies. Lesies van de kwab resulteren in het cerebellair cognitief affectief syndroom. Kenmerkend zijn tekorten in de uitvoerende functie, visueel-ruimtelijke verwerking, taalvaardigheid en emotionele regulatie.
Studies hebben ontdekt (Engelse link) dat het cerebellum naast motorische controle ook invloed heeft op emotionele regulatie, het afremmen van impulsieve beslissingen en het geheugen.
Het cerebellum in sociaal gedrag
Het cerebellum is niet alleen verbonden met beweging en evenwicht, maar ook met beloning en sociaal gedrag. Laten we de implicaties van deze structuur voor ons vermogen tot socialiseren eens nader bekijken.
In een studie met muizen (Engelse link) onderzochten onderzoekers of cerebellaire inputs naar het ventrale tegmentale gebied (VTA) van invloed zijn op sociaal voorkeursgedrag en beloningsgerelateerd gedrag.
Daartoe plaatsten ze muizen in een open kamer en gebruikten lichtpulsen om VTA-gekoppelde cerebellaire neuronen te activeren telkens als de muizen het ‘beloningskwadrant’ betraden. De onderzoekers ontdekten dat de knaagdieren meer tijd doorbrachten in het beloningskwadrant.
Om te onderzoeken of cerebellaire inputs naar de VTA van invloed waren op sociaal gedrag, gebruikten de onderzoekers een sociale taak met drie kamers. De muizen konden kiezen om tijd door te brengen in 3 verschillende kamers. Een kamer met andere muizen (de sociale kamer), in een lege kamer, of in een kamer met een niet-sociaal object.
Aan het begin van het onderzoek gaven de muizen de voorkeur aan de sociale kamer. Maar nadat de onderzoekers de cerebellaire projecties in de VTA hadden uitgeschakeld, vertoonden de muizen deze voorkeur niet meer.
Andere resultaten wijzen erop dat het voortdurend uitschakelen van de cerebellaire-VTA route de expressie van sociale voorkeuren bij muizen volledig verhindert. In feite tonen de bevindingen aan dat deze verbindingen noodzakelijk zijn voor sociaal voorkeursgedrag bij muizen.
Het cerebellum in sociale en niet-sociale actiesequenties
Om de sociale functie van het cerebellum beter te begrijpen, stelden Van Overwalle et al. (2019), de hypothese dat het interne modellen bouwt van sociale actiesequenties. Met deze modellen kunnen we voorspellen hoe de acties van anderen zullen worden uitgevoerd. Dit vergemakkelijkt het begrip van sociaal gedrag.
Het bovenstaande bevestigend, werd in een voorlopige studie (Engelse link) gevonden dat het cerebellum deelneemt aan het genereren van sequenties van sociale en niet-sociale gebeurtenissen.
Onderzoekers gebruikten repetitieve laagfrequente transcraniële magnetische stimulatie (LF-rTMS) tijdens een plaatjes-geschiedenis sequencing taak. Bij deze activiteit moesten deelnemers onder andere sociale en niet-sociale handelingen, gepresenteerd in cartoons of korte zinnen, chronologisch ordenen.
Het cerebellum in sociaal gedrag: mentalisatie
In één onderzoek (Engelse link) werd deelnemers gevraagd om plaatjesreeksen met verhalen over ware en valse overtuigingen te ordenen in een plaatjesvolgtaak.
De resultaten gaven aan dat cerebellaire patiënten significant slechter presteerden dan gezonde controle deelnemers bij het ordenen van opeenvolgingen van verhalen over valse overtuigingen. Ze presteerden ook slecht in het toeschrijven van eigenschappen die afgeleid waren uit verbale beschrijvingen van gedrag.
In een ander onderzoek (Engelse link), uitgevoerd met gezonde deelnemers, werd een grotere activatie in het cerebellum achteraan waargenomen tijdens nieuwe sociale gebeurtenissen waarbij ware en valse overtuigingen een rol speelden, vergeleken met routinematige sociale en niet-sociale (mechanische) gebeurtenissen in een plaatjes-verhaal-volg-taak.
Het cerebellum is een structuur die mogelijk ook betrokken is bij sociale cognitie (Engelse link). Dit soort vermogens stelt ons in staat de intenties en de mentale en emotionele toestanden van anderen te begrijpen. De theory of mind (ToM) is essentieel in dit type cognitie. Dit omdat het het maken van gevolgtrekkingen en representaties van de overtuigingen en intenties van anderen mogelijk maakt.
Onderzoek naar de implicaties van het cerebellum voor sociaal gedrag geeft aan dat mensen met cerebellaire schade duidelijke sociale problemen hebben (Sokolovski et al., 2010; Hoche et al., 2016). Deze tekortkomingen beïnvloeden de ontwikkeling van verschillende stoornissen. Bijvoorbeeld autisme, ADHD, depressie en schizofrenie (Heleven et al., 2021).
Tot slot
Concluderend heeft het cerebellum enorme implicaties voor sociaal gedrag. Het grijpt niet alleen in bij de controle van onze bewegingen, maar ook bij onze sociale voorkeuren.
Bovendien neemt het deel aan gedragingen die samenhangen met beloningen en aan de opeenvolging van sociale gebeurtenissen. Dat geldt ook voor de regulering van cognitieve en affectieve functies.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Carta, I., Chen, C. H., Schott, A. L., Dorizan, S., & Khodakhah, K. (2019). Cerebellar modulation of the reward circuitry and social behavior. Science, 363(6424), eaav0581.
- Cherry, K. (2022, 19 de agosto). What is the cerebellum. Verywellmind. https://www.verywellmind.com/what-is-the-cerebellum-2794964#:~:text=The%20cerebellum%20is%20the%20part,balance%2C%20coordination%2C%20and%20posture.
- Guell, X., Schmahmann, J. D., Gabrieli, J. D., & Ghosh, S. S. (2018). Functional gradients of the cerebellum. Elife, 7, e36652.
- Heleven, E., van Dun, K., & Van Overwalle, F. (2019). The posterior cerebellum is involved in constructing social action sequences: an fMRI study. Scientific Reports, 9(1), 1-11.
- Heleven, E., Van Dun, K., De Witte, S., Baeken, C., & Van Overwalle, F. (2021). The role of the cerebellum in social and non-social action sequences: a preliminary LF-rTMS study. Frontiers in Human Neuroscience, 15, 593821.
- Hoche, F., Guell, X., Sherman, J. C., Vangel, M. G., & Schmahmann, J. D. (2016). Cerebellar contribution to social cognition. The Cerebellum, 15(6), 732-743.
- Investigación y ciencia. (2022, 16 de junio). El cerebelo modula la capacidad de sociabilizar. https://www.investigacionyciencia.es/noticias/el-cerebelo-modula-la-capacidad-de-sociabilizar-21036
- Jimsheleishvili, S., & Dididze, M. (2021). Neuroanatomy, cerebellum. StatPearls. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538167/
- Manto, M., Bower, J. M., Conforto, A. B., Delgado-García, J. M., Da Guarda, S. N. F., Gerwig, M., … & Timmann, D. (2012). Consensus paper: roles of the cerebellum in motor control—the diversity of ideas on cerebellar involvement in movement. The Cerebellum, 11(2), 457-487.
- NeuroscienceNews. (2019, 17 de enero). Surpresing role of the cerebellum in reward and social behaviors. https://neurosciencenews.com/cerebellum-reward-social-10569/
- Phillips, J. R., Hewedi, D. H., Eissa, A. M., & Moustafa, A. A. (2015). The cerebellum and psychiatric disorders. Frontiers in public health, 66.
- Schmahmann, J. D. (2019). The cerebellum and cognition. Neuroscience letters, 688, 62-75.
- Sokolovsky, N., Cook, A., Hunt, H., Giunti, P., & Cipolotti, L. (2010). A preliminary characterisation of cognition and social cognition in spinocerebellar ataxia types 2, 1, and 7. Behavioural neurology, 23(1-2), 17-29.
- Van Overwalle, F., Manto, M., Leggio, M., & Delgado-García, J. M. (2019). The sequencing process generated by the cerebellum crucially contributes to social interactions. Medical Hypotheses, 128, 33-42.
- Van Overwalle, F., De Coninck, S., Heleven, E., Perrotta, G., Taib, N. O. B., Manto, M., & Mariën, P. (2019). The role of the cerebellum in reconstructing social action sequences: a pilot study. Social cognitive and affective neuroscience, 14(5), 549-558.
