De beste therapieën om trauma te behandelen
De beste therapieën om een trauma te behandelen zijn meestal verdeeld in twee gebieden: therapieën die zich richten op de negatieve gebeurtenis zelf en therapieën die de symptomen aanpakken. Dit soort psychologische interventies worden steeds gebruikelijker; dit komt omdat veel mensen wonden moeten helen van een dergelijke ervaring.
Paul Conti is een van de meest gerenommeerde psychiaters op dit gebied. Hij merkt in zijn boek Trauma: The Invisible Epidemic (2022) op dat bijna 70% van de bevolking ooit een traumatische gebeurtenis heeft meegemaakt of zal meemaken.
Volgens de non-profitorganisatie Mental Health America zijn traumatische gebeurtenissen wereldwijd de belangrijkste oorzaak van langdurige invaliditeit. En traumagerelateerde angststoornissen en depressies behoren tot de meestvoorkomende aandoeningen waarvoor behandeling wordt gezocht. Het is van cruciaal belang om geldige en effectieve hulpbronnen te hebben.
“Wat we niet begrijpen is dat mensen fundamenteel veranderd zijn door trauma. Ze zijn biologisch veranderd. Ze veranderen in termen van genexpressie, hormonen, chemicaliën en neurotransmissie, en dat gaat eeuwig door.”
-Paul Conti-
Top 5 therapieën om trauma te behandelen
Psychologisch trauma heeft niet alleen invloed op de hersenen. Het verandert niet alleen de manier waarop we denken, voelen, herinneren of de werkelijkheid verwerken. Deze pijnlijke gebeurtenissen zetten zich ook vast in het lichaam. Bovendien benadrukt onderzoek zoals dat van de Universiteit van Kaapstad (Engelse link) in Zuid-Afrika dat trauma’s onze hele biologie blijvend beïnvloeden.
Hoe eerder de therapeutische aanpak van start gaat, hoe groter de evolutie zal zijn. Het probleem is echter dat veel mensen die in therapie gaan al jaren – zelfs tientallen jaren – te maken hebben met de onzichtbare wond van het trauma.
De weg naar herstel en genezing kan lang en moeilijk zijn, maar er zijn hulpmiddelen om je te helpen daar te komen. Hier zijn de beste therapieën om een trauma te behandelen.
1. Cognitieve verwerkingstherapie (CPT)
Cognitieve verwerkingstherapie (CPT) is een behandeling met wetenschappelijk bewijs die de herformulering van de mentale schema’s die verband houden met het trauma bevordert.
- Het doel van dit model is dat de persoon de doorleefde ervaring integreert met een verminderde lijdenslast en een gezondere kijk op zichzelf en de wereld ontwikkelt (Resick e.a., 2008b; Williams e.a., 2011).
- Het stelt de persoon in staat om de disfunctionele overtuigingen die hen aan de traumatische gebeurtenis binden uit te dagen en te veranderen.
Dit model is ontwikkeld door Dr. Patricia Resick in de jaren 90. Het werkt aan de pijnlijke cognities die in deze contexten ontstaan. Studies zoals die uitgevoerd aan de Universiteit van Missouri-St Louis (Engelse link) verwijzen dan ook naar het nut ervan bij de behandeling van vrouwelijke slachtoffers van seksuele agressie.
2. EMDR-therapie (oogbewegingstherapie)
EMDR-therapie is een van de meest effectieve therapieën om met trauma te behandelen. Het werd in de jaren 80 ontwikkeld door Francine Shapiro. Zij was een neuroloog en cognitief-gedragspsychotherapeut die op zoek was naar een interventieplan met betere resultaten voor oorlogsveteranen.
- Het is gebaseerd op de techniek van oogbeweging of bilaterale stimulatie.
- Dit type hersenstimulatie moedigt de persoon aan om te verwerken wat er is gebeurd totdat de emotionele pijn is verlicht.
- Tijdens dit proces worden emoties, herinneringen en beelden opgeroepen en werken de patiënt en psycholoog samen om de pijnlijke ervaring te integreren.
- Het EMDR-model is gebaseerd op de veronderstelling dat ritmische oogbewegingen het mogelijk maken om traumatische herinneringen op een minder storende manier te verwerken.
Frontiers in Psychology (Engelse link) voegde er in 2017 aan toe dat EMDR-therapie ook heilzaam is bij psychotische of affectieve symptomen en chronische pijn. Het algemene idee uit onderzoek over dit onderwerp is dat EMDR vooral effectief kan zijn voor mensen die in de loop van de tijd complexe en herhaalde trauma’s hebben ervaren, zoals emotioneel of seksueel misbruik in de kindertijd.
Misschien vind je dit artikel ook interessant: Farmacologie: een bondgenoot bij trauma?
3. Robert Cicione’s Trauma Relief Therapy
Een andere aanbevolen therapie voor het behandelen van trauma is ontwikkeld door Dr. Robert Cicicone. Deze richt zich meer op de symptomen dan op de bron van de negatieve ervaring. Het doel van traumaverwerkingstherapie is het verminderen van het hele ziektebeeld dat gepaard gaat met de gevolgen van posttraumatische stress.
- Het is een non-verbale, lichaamsbewegings- en kunstzinnige therapie.
- De patiënt wordt begeleid om tekeningen te maken die als cathartische middelen zullen werken.
- De therapeut begeleidt de persoon bij het uitvoeren van een reeks bewegingen om angst en stress los te laten.
- Het is geen therapeutisch middel dat gericht is op depressie of de oorsprong van de negatieve ervaring. Het probeert bijvoorbeeld emotionele pijn, lichaamsreactiviteit, stress en verdriet te verminderen.
Veel mensen laten tijd verstrijken voordat ze hulp zoeken voor veel van deze trauma’s die ze in hun kindertijd of adolescentie hebben opgelopen. Als ze dat niet doen, wordt hun bestaan volledig geconditioneerd. Psychologische therapie is het beste hulpmiddel om de controle over iemands leven terug te krijgen.
4. Trauma-gerichte cognitieve gedragstherapie (TF-CBT)
Trauma-gerichte cognitieve gedragstherapie (TF-CBT) is een zeer nuttig model voor het omgaan met pijnlijke gebeurtenissen in de kindertijd en adolescentie. Trauma’s die samenhangen met misbruik en/of mishandeling in deze periode komen het vaakst voor en deze aanpak is handig.
- Het stelt de patiënt in staat om te begrijpen hoe het psychologische trauma werkt en zijn of haar eigen reacties op de ervaring.
- Het helpt de persoon om een gezondere mentale focus te vormen om deze verontrustende en vervormde opvattingen te verminderen.
- Technieken zoals cognitieve herstructurering, emotieregulatie en blootstelling aan aversieve stimuli, indien van toepassing, worden gebruikt.
5. Somatische therapieën
Een van de meest interessante en nuttige therapieën voor trauma zijn somatische therapieën. De Somatic Experiencing (SE) benadering van Dr. Peter Levine is een referentie op dit gebied. Volgens hem veroorzaakt elke pijnlijke ervaring die iemand niet op een adequate manier kan verwerken een disfunctie in het zenuwstelsel.
Dit resulteert in het ontstaan van symptomen zoals altijd alert zijn, alles als een bedreiging zien, slapeloosheid, concentratieproblemen, emotionele ontregeling, enzovoort.
- Somatische therapieën helpen de symptomen die verband houden met psychologisch trauma te verminderen.
- Geleidelijk aan wordt de persoon geholpen om de emoties die gepaard gaan met de herinneringen te reguleren. Daardoor wordt het algehele lijden geminimaliseerd.
- De somatische benadering begeleidt de persoon om zich bewust te worden van de lichamelijke sensaties die gepaard gaan met de traumatische gebeurtenis.
- Ze gaan uit van het idee dat geest en lichaam met elkaar verbonden zijn. Dat ingekapselde herinneringen daarom altijd hun sporen nalaten op lichamelijk gebied.
Veel mensen met trauma lijden aan chronische pijn. In deze gevallen zijn somatische therapieën erg nuttig.
Lees ook dit artikel: Wat is een complex trauma en hoe manifesteert het zich?
Vind de juiste therapieën om trauma te behandelen voor jou
Zoals je ziet, zijn er verschillende therapeutische opties voor het behandelen van trauma. Symptoomgerichte therapieën (zoals somatische en traumatherapie) zijn niet nuttig als je andere co-morbiditeiten hebt. Trauma leidt vaak tot een stemmingsstoornis; cognitieve gedragstherapie is in dit scenario geschikt.
Raadpleeg in elk geval gespecialiseerde professionals zodat er altijd een goede diagnose beschikbaar is. Het belangrijkste is om de pijn niet weg te stoppen, te onderdrukken of te verplaatsen alsof het niet gebeurd is. Trauma’s zijn als inktvlekken die alles vervagen: het sociale leven, het werk en zelfs de eigen gezondheid.
Er zijn effectieve hulpmiddelen om deze wonden te helen. Om de controle over het leven terug te krijgen en zelfs hoop voor de toekomst. Wat er in het verleden is gebeurd, kan worden geheeld dankzij de therapieën die hier worden beschreven. Aarzel niet om hulp te vragen.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Cicione, R.M., Fontaine, L.A., y Williams, C.N. (2002). Trauma Relief Unlimited: un estudio de resultados de un nuevo método de tratamiento. Trauma y Pérdida: Investigación e Intervenciones, 2(2), 25-33. https://traumareliefunlimited.com/Trauma%20relief%20unlimited%20research%20paper%20whole.pdf
- Dalvie, S., & Daskalakis, N. P. (2021). The Biological Effects of Trauma. Complex psychiatry, 7(1-2), 16–18. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8443929/
- Resick, P. A., Nishith, P., Weaver, T. L., Astin, M. C., & Feuer, C. A. (2002). A comparison of cognitive-processing therapy with prolonged exposure and a waiting condition for the treatment of chronic posttraumatic stress disorder in female rape victims. Journal of consulting and clinical psychology, 70(4), 867–879. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12182270/
- Shapiro, F (1989). Efficacy of the eye movement desensitization procedure in the treatment of traumatic memories. Journal of Traumatic Stress, 2(2), 199–223. https://psycnet.apa.org/record/1989-40656-001
- Thomas, F. C., Loskot, T., Mutschler, C., Burdo, J., Lagdamen, J., Sijercic, I., Lane, J. E. M., Liebman, R. E., Finley, E. P., Monson, C. M., & Wiltsey-Stirman, S. (2023). Initiating Cognitive Processing Therapy (CPT) in Community Settings: A Qualitative Investigation of Therapist Decision-Making. Administration and policy in mental health, 50(1), 137–150. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9832073/
- Valiente-Gómez, A., Moreno-Alcázar, A., Treen, D., Cedrón, C., Colom, F., Pérez, V., & Amann, B. L. (2017). EMDR beyond PTSD: A Systematic Literature Review. Frontiers in psychology, 8, 1668. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5623122/
