De banden met een familielid doorbreken

Mensen raken vervreemd van hun ouders. Broers en zussen bevinden zich op afstand van elkaar. Families zijn verdeeld... Wanneer je niet langer met een familielid spreekt, dan zijn pijn, frustratie en ongelukkig zijn diep geworteld in de kern van het probleem.

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Sergio De Dios González.

Geschreven door Valeria Sabater

Laatste update: 27 december, 2022

Als je niet meer met een familielid spreekt, dan zijn er ongetwijfeld redenen die jouw beslissing rechtvaardigen. Dit soort beslissingen nemen we niet lichtjes. Het kan je ook op een moeilijk pad terecht laten komen. De reden om de banden met een familielid te doorbreken kunnen er meerdere zijn.

Het kan te maken hebben met wrijvingen, bestaande onenigheden, open emotionele wonden en het ontbreken van de bereidheid om te veranderen. Deskundigen in de gezinsdynamiek zeggen dat dit soort vervreemding een reactie is op enkele van de pijnlijkste situaties die een menselijk wezen kan ervaren.

Dat betekent niet dat mensen afzien wanneer ze beslissen om de communicatie met een familielid te verbreken. Grenzen stellen kan integendeel een opluchting zijn. De echte pijn is afkomstig van een ervaring in het verleden. Het is dezelfde ervaring die de reden is van de beslissing om de banden te doorbreken.

De maatschappij heeft de neiging om dit soort beslissingen op een heel harde manier te veroordelen. De mensen die ervoor kiezen om niet met hun familieleden te communiceren, worden onmiddellijk als “slecht” bestempeld.

Vaak is er een totaal gebrek aan empathie. Niemand staat even stil om zichzelf af te vragen welk gedrag of welke omstandigheden een belangrijke beslissing als deze kan rechtvaardigen.

Het is ook belangrijk op te merken dat ook al beslis je om de banden te doorbreken, dit toch nog niet het einde van jouw leed kan zijn. Om echt met een moeilijk en pijnlijk verleden om te gaan heb je wellicht de hulp van een therapeut nodig.

De banden met een familielid doorbreken is een moeilijke beslissing

Meestal doorbreek je de banden met een familielid wanneer je het gevoel hebt dat je jouw grens bereikt hebt. Jullie relatie is kapot gegaan. Er is sprake van een negativiteit die elk contact doordrenkt. De relatie voelt giftig.

Uiteindelijk een beslissing nemen is een belangrijk moment. Het bestaat echter niet in het luchtledige. De problemen die deze beslissing uitlokken, zijn lang geleden begonnen.

We willen nogmaals beklemtonen dat dit geen gemakkelijke beslissing is. Meestal nemen mensen ze ook niet licht. Eigenlijk is het zo moeilijk dat er tegenwoordig organisaties bestaan die zich wijden aan de ondersteuning aan mensen die vervreemd geraakt zijn van hun familie.

In 2015 heeft het Centre for Family Research van de universiteit van Cambridge een onderzoek over vervreemding gepubliceerd. Het doel was om een beter inzicht te verwerven in een onderwerp dat zo vaak voorkomt maar dat in onze maatschappij enigszins taboe is.

De studie droeg de titel Hidden Voices: Family Estrangement in Adulthood (Verborgen Stemmen: Vervreemding van de Familie bij Volwassenen).  Het onderzoek toonde onder andere dat wanneer mensen de banden doorbreken met één of meer familieleden, dit bij de rest van de familie woede opwekt.

Bovendien is het soms niet van belang of er een duidelijke rechtvaardiging is voor de beslissing (zoals misbruik of mishandeling). Niet iedereen heeft respect voor dit soort beslissingen. Niet iedereen voelt empathie voor de ervaringen van anderen.

Vervreemd zijn van je familie is emotioneel pijnlijk en ingewikkeld

Vervreemding van de familie treft meestal mensen van 18 tot 60 jaar oud. Sommigen wachten tot ze officieel volwassen zijn om de beslissing te nemen. Anderen hebben meer tijd nodig om de band te verbreken.

Soms aarzelen mensen uit angst, onbeslistheid of sociale druk. Vanaf de periode dat je klein bent, leert de maatschappij je dat het verkeerd is om afstand te nemen van je familie.

Toch blijft het aantal mensen dat vervreemd is van hun familie, nog steeds stijgen. Deskundigen in de familiepsychologie zoals Joshua Coleman stellen dat dit een “stilzwijgende werkelijkheid” is die meer onderzoek en bewustwording vereist.

Wanneer je ophoudt met een familielid te praten, dan ervaar je een complexe hoeveelheid emoties waarover je niet zo gemakkelijk kan spreken. De problemen en het leed die tot je beslissing geleid hebben, zijn er nog steeds. Waarschijnlijk weet je ook niet hoe je er moet mee omgaan.

Vele mensen voelen zich beschaamd. Ze zijn beschaamd dat ze geen “goede” familie hebben. Ze schamen zich omdat ze niet op hun familieleden kunnen terugvallen als ze steun en liefde nodig hebben.

Bovendien voelen ze zich slecht omdat ze niet zeker dat ze de juiste beslissing genomen hebben en omdat ze kritiek krijgen van de andere familieleden. Het stigma vervreemd te zijn van je familie en het sociale isolement zijn ook belangrijke factoren waarmee we rekening moeten houden.

Is de banden met een familielid doorbreken de juiste beslissing?

We hebben het eerder al gezegd. De beslissing om op te houden met een familielid te spreken is geen beslissing die iemand licht neemt. Het is evenmin het resultaat van een gril of een woedeaanval van een tiener.

Meestal is er sprake van iets diepgaander dat al gedurende een lange tijd aan het broeden is. Het kan te maken hebben met misbruik, minachting, gebrek aan steun, zich onzichtbaar voelen, gebrek aan genegenheid of iets anders dat er uiteindelijk toe leidt dat je deze ingrijpende beslissing neemt.

Iedereen leidt zijn leven op zijn eigen unieke manier en heeft andere ervaringen. Sommige mensen hebben wat we eerder vermeld hebben, nog nooit ervaren. Anderen maken  het elke dag mee. Toch is het duidelijk dat een onopgelost conflict de vervreemding uitlokt.

Als je wil vermijden dat je de banden met je familie doorbreekt, probeer dan het probleem op een bepaalde manier aan te pakken. Waardeer en erken de klachten van iedereen. Maak ruimte voor positieve verandering.

Wanneer afstand de enige manier is

Als dat onmogelijk is, dan is afstand het juiste antwoord. Om dit proces zo gemakkelijk mogelijk te maken, geven we jou de volgende aanbevelingen:

• Beslis hoe vaak jullie elkaar zullen zien. In plaats om meteen de beslissing te nemen deze persoon nooit meer te zien, probeer om elke twee weken of één keer per maand samen te komen. Denk er ook over na hoe lang de bezoeken zullen duren.
• Kies voor de meest aangename vorm van communicatie. Wat werkt het best voor jullie beiden? Bezoekjes bij elkaar thuis? Ontmoetingen in een restaurant? Telefoongesprekken, berichten… ?
• Evalueer het proces naarmate je verdergaat. Bekijk na enkele maanden hoe de dingen verlopen. Is één keer per maand genoeg? Of twee bezoekjes per jaar? Of kan je misschien maar best de communicatie volledig stoppen? Er is geen juist antwoord. Het hangt af van de individuele omstandigheden.

Besluit

De banden met een familielid doorbreken betekent niet altijd dat het probleem voorbij is. Soms zijn er heel wat losse eindjes en ervaringen die een slechte smaak in je mond achterlaten.

Als je de communicatie met een giftig familielid stopzet en je voelt je nog steeds slecht, dan kan het heilzaam zijn om een afspraak te maken voor een gesprek met een psycholoog.