Curiositeiten van Freuds theorie van de onbewuste geest
Freuds psychoanalytische theorie heeft sterke afwijzingen gekregen en debatten geproduceerd over de geldigheid van de methodologie, maar niemand kan ontkennen dat het een belangrijke vooruitgang voor de filosofie, psychologie en wetenschappelijke geneeskunde heeft betekend in zijn tijd.
Of je het nu als pseudowetenschap of wetenschap beschouwt, Freuds theorieën over de vernietiging van het concept van het Es, door de studie van de onbewuste geest, hebben een belangrijke invloed gehad op elke discipline in de 20e eeuw.
“In het wonderland van de geest zou ik zo vrij als een ander moeten zijn.”
– Helen Keller –
Curiositeiten van de geest volgens Freud
Verlangen en verdrukking
Als mensen hebben we allemaal verlangens en verdrukkingen waarvan we voelen dat we verplicht zijn om ze onder controle te houden in het bijzijn van anderen. Soms zijn we ons er niet eens van bewust, omdat het wordt gecontroleerd door de onbewuste geest.
We gedragen ons vaak op manieren die de cultuur waarin we leven zal accepteren, in plaats van op manieren waarvan we eigenlijk voelen dat ze ons gelukkig zouden maken. Onze verlangens worden op deze momenten gedwarsboomd, omdat ze worden gezien als immoreel, illegaal of ongepast.
Deze tegenstrijdigheden ontstaan op een onbewuste manier in onze dromen, fantasieën of versprekingen. Waarom zijn we zo beperkt door wat anderen van ons denken?
Ich, Es en Überich
In 1923 legde Freud uit dat de geest is verdeeld in drie delen. Aan de ene kant hebben we het bewuste deel van de geest, het ‘Ich’, dat de gecontroleerde aspecten van onszelf vertegenwoordigt; aan de andere kant is het “Es” de onbewuste geest, beheerst door het principe van plezier. Tot slot hebben we het “Überich”, dat is samengesteld uit de morele normen die we hebben aangeleerd sinds we kinderen waren en dat resulteert in zowel schuld als moraal.
Waanzin
Net zoals de oude denkers geloofden, heeft de menselijke geest harmonie nodig. We hebben het niet langer over de hersencellen die de vier temperamenten in balans houden, maar over de drie delen van de bovengenoemde geest. Volgens Freud leiden onevenwichtigheden tot neurose of psychose.
Dit was toentertijd een belangrijke bewering, want het was de eerste keer dat krankzinnigheid als onafhankelijk werd beschouwd van het geestelijke of lichamelijke letsel.
Curiositeiten over de theorie van het onbewuste en de toepassing van de psychoanalytische methode
1. Kracht van de taal: wanneer een patiënt een studie van zijn onderbewustzijn wil ondergaan, vanwege een of ander probleem, valt de genezing terug op het gesproken woord. Taal is de plaats waar innerlijk conflict kan worden herkend, zodat de persoon over ieder onderwerp spreekt zonder beperkingen.
“Het onbewuste is als een taal gestructureerd.”
–Jacques-Marie Émile Lacan–
2. Vrije associatie: door middel van taal drukt de patiënt inhoud uit die voor hem nog steeds onbewust is, wat hij niet op een oppervlakkige manier herkent vanwege zijn “ich”.
3. Interpretatie van dromen: als onze dromen een van de manieren zijn waarop onze innerlijke verlangens zichzelf laten zien, moeten ze worden bestudeerd. Dit staat trauma’s en conflicten toe zich te laten zien, zodat ze kunnen worden opgelost. Je weet al dat we zijn wat we dromen en dat we dromen wat we zijn.
4. Rol van de psychoanalyticus: de psychoanalyticus is alleen bereid dit laatste punt te doen. Hij laat de bewuste studie toe van de onbewuste geest van een persoon.
– “Zou het helpen als je je onderbewustzijn vertelde om te kalmeren?”
– “Het is mijn onderbewustzijn, weet je nog? Ik heb er geen controle over.”
– Nolan, Inception –
5. Cultuur: dit is een middel om de proefpersoon te vormen zoals de cultuur gevormd is door hem. Elke tijdsperiode heeft zijn eigenaardigheden en manieren van zijn, die door de psychoanalyticus moeten worden bestudeerd om te begrijpen wat de effecten op de patiënt zijn.
“De symptomen van de psychologische pathologieën nemen vormen aan die geschikt zijn voor de maatschappijen waar de proefpersonen in wonen.”
-Nora Sternberg de Rabinovich-
6. Het oedipuscomplex: dit is misschien wel de grootste curiositeit in de theorie van het onbewuste. Freud wees er in zijn studie op dat mannen worden bewogen door instincten en een daarvan is het bekende “vermoord de vader.” De moederfiguur wordt de onthuller, het essentiële wezen, en een van de verlangens van de proefpersoon wordt het innemen van de plaats van zijn vader.
Cultuur, zoals we al zeiden, speelt een belangrijke rol in de realisatie van het “Ich”. Op deze manier is het verantwoordelijk voor het voorkomen dat dit verlangen wordt gerealiseerd, waardoor het moraal en religie meebrengt. Verdrukking en het oedipuscomplex kunnen veranderen in pathologieën.