Veelvoorkomende cognitieve vervormingen in relaties

Cognitieve vervormingen in relaties hebben vaak gevolgen voor stellen. Als deze vervormingen onze gedachten over samenleven, liefde of ruzie gaan overheersen, kan de relatie een crisis ervaren. Daarom is het belangrijk om de cognitieve vervormingen in relaties te identificeren. Het detecteren van de vervormingen die je denkpatronen over je relatie sturen is de sleutel tot gelukkig worden.

Cognitieve vervormingen zijn inflexibele of irrationele denkpatronen. De geest gebruikt ze bijvoorbeeld bij het verwerken van informatie. Zij selecteren de informatie en de manier waarop deze wordt verwerkt. Vervolgens produceren ze de resultaten van het proces in de vorm van gedachten en emoties.

Er zijn verschillende soorten cognitieve vervormingen. Ieder van ons ervaart ze op een bepaald moment van zijn leven. Als je ze af en toe ervaart, is dat geen probleem. Als ze vaak opduiken, kunnen ze psychisch letsel en interpersoonlijke relatieproblemen veroorzaken. Cognitieve vervormingen vormen ook een belemmering voor de persoonlijke ontwikkeling.

Veelvoorkomende cognitieve vervormingen in relaties

Overgeneralisatie – één keer is genoeg

Overgeneralisering is wanneer één of twee geïsoleerde incidenten voldoende zijn om er een statement of algemene regel over te maken. Hier is een voorbeeld van overgeneralisatie – als mijn partner vergeet iets te kopen waar ik om gevraagd heb, zal ik het haar de volgende keer niet vragen omdat ze toch altijd alles vergeet wat ik vraag.

Het probleem met overgeneralisering is dat je een rechter wordt die voortdurend ultimatums uitvaardigt. Het plaatst ook de andere persoon in een hokje. Als één fout betekent dat we altijd alles verpesten, waarom zouden we dan proberen te veranderen?

Er is een nuttige strategie om overgeneralisatie te verslaan. Probeer te zoeken naar feiten die in tegenspraak zijn met de algemene regel. Als je bijvoorbeeld denkt dat je partner alles vergeet wat je vraagt, probeer dan te zoeken naar voorbeelden van situaties toen hij zich herinnerde wat je gevraagd had. Het gaat om het trainen van je vermogen om jezelf te ondervragen. Zo kun je informatie op een objectievere manier verwerken. Dan zul je tot een realistische en eerlijke conclusie kunnen komen.

Extremisme – brillenglazen op sterkte vergroten alles

Deze vervorming heeft te maken met het kijken door een filter dat bepaalde eigenschappen overdrijft. Als je voor het eerst verliefd wordt op iemand, verander je vaak in een extremist. Je overdrijft bijvoorbeeld de resultaten van je eerste ontmoetingen. Soms maak je van een klein detail iets fantastisch of maak je van een vergissing een ramp.

We zien extremisme veel bij paren die niet gewend zijn te ruziën. Het komt ook naar voren als een paar voor de eerste keer ruzie heeft. Het koppel is het ergens niet over eens en de onenigheid wordt een fikse ruzie. Ze hebben het gevoel dat ze het nooit eens zullen worden. Een kleinigheid kan voor de relatie een belemmering voor groei lijken.

Een aantal voorbeelden van dit soort vervormingen zouden kunnen zijn: ‘Ik kan niet tegen onenigheid met hem’ of ‘Het is eigenlijk een kleine leugen, maar het is nog steeds verschrikkelijk dat ze tegen mij heeft gelogen’. Een manier om met extremisme om te gaan is door onze emotionele woordenschat te verrijken. We moeten een evenwichtige manier vinden om ons uit te drukken.

Personalisatie – als we het gevoel hebben dat de wereld om ons draait

Dit is wanneer iemand zich verantwoordelijk voelt voor de stemming of het gedrag van een ander. Een aantal voorbeelden zijn: ‘Hij is in een slechte bui op het werk omdat ik hem niet eerder sms’te’ of ‘Ik ben de hele dag met mijn vrienden op pad geweest en nu ik thuis ben negeert ze me’.

Personalisatie zorgt ervoor dat je je overmatig verantwoordelijk voelt voor andermans welzijn. Je voelt je in staat om de emoties van je partner te beheersen.

Hier is een praktische oefening om personalisatie te overwinnen. Teken een cirkel en verdeel de verantwoordelijkheid voor wat er is gebeurd over alle mogelijke oorzaken. Het is belangrijk om jezelf niet langer alleen verantwoordelijk te stellen voor alles.

Negatieve etiketten – alles een cijfer geven

Negatieve etikettering is het definiëren van je partner op een over het algemeen negatieve manier. Het betekent het identificeren van negatieve eigenschappen in elk aspect van het leven van je partner. Een aantal voorbeelden zijn: ‘Hij is egoïstisch om naar voetbal te kijken terwijl ik met hem praat’, ‘Ze is egoïstisch omdat ze altijd over zichzelf praat’ of ‘Hij is dom omdat hij niet begrijpt wat ik hem vertel’.

Deze cognitieve vervorming kan een groot probleem veroorzaken in romantische relaties. Volgens psycholoog John Gottman, kan het veranderen in een van de dingen die een breuk veroorzaakt – minachting. Als we onze partner negatief beoordelen, ontwikkelen we een negatief beeld van hem of haar. Dat vergroot de emotionele stress en woede.

Emotioneel redeneren – als ik me zo voel is het omdat er iets mis is

Emotioneel redeneren is het op zoek gaan naar externe oorzaken voor onze gevoelens. Als we ons niet goed voelen, is de situatie verkeerd en is iets of iemand verantwoordelijk.

In romantische relaties kan een partner overweldigd raken door zijn emoties. Dan beslist hij uitsluitend op basis van zijn gevoelens. Een voorbeeld van emotioneel redeneren zou kunnen zijn: ‘Ik ben verdrietig, ik voel me verlaten omdat ze me de hele dag geen bericht heeft gestuurd’.

Beslissingen nemen op basis van gevoel is geen goed idee. Emoties zijn steeds veranderlijk en vluchtig. Dit is geen goede basis voor een besluit. Romantische relaties hebben behoefte aan continuïteit en betrokkenheid op de lange termijn. Je kunt die niet baseren op tijdelijke emotionele impulsen.

We moeten het verschil kunnen zien tussen onze gevoelens en de externe situatie. We moeten de situatie objectief analyseren. Probeer om een onpartijdige waarnemer te zijn. Denk na over welk advies je een vriend zou geven in dezelfde situatie. Deze psychologische afstandsoefening is goed voor het omgaan met emotioneel redeneren.

Gedachtelezen- een gevaarlijke bovennatuurlijke kracht

Gedachtelezen zorgt ervoor dat je defensief reageert op wat je partner denkt. Deze specifieke cognitieve vervorming maakt dat je handelt op basis van speculatie. Je reageert niet op informatie waarover je daadwerkelijk beschikt.

Hier is een voorbeeld van gedachtelezen: ‘Ze vertelde me dat ze het niet erg vindt om thuis te blijven, maar ik weet dat ze boos is’. Een ander is: ‘Mijn partner feliciteerde me met mijn promotie, maar ik weet dat hij denkt dat ik het niet verdien’.

Onthoud dat je vaak niet zeker weet wat je denkt en voelt. Het is dus onmogelijk om te weten wat de ander denkt. Ook al ken je iemand goed, het is uiterst moeilijk om precies te weten wat hij denkt.

Iets wat kan helpen omgaan met het gedachtelezen, is vragen voor je gaat raden. Ondervraag jezelf. Denk na over wat je weet over je partner en wat je denkt.

Begrijpen hoe je geest werkt is de eerste stap om de grenzen ervan te overschrijden. Werk elke dag aan het bestrijden van deze cognitieve vervormingen in relaties die naar voren komen. Als je dat doet, ben je de eigenaar van je eigen gedachten. Je bent vrij van vooroordelen en bereid om ten volle van je relaties te genieten.