Bewustwording is de eerste stap naar genezing en verandering
Het bereiken van een staat van bewustwording is vooral een ontwaking. Het opent je ogen vanbinnen om het onderbewuste bewust te maken en om zo een noodzakelijke persoonlijke revolutie te kunnen beginnen. Bewustwording is de eerste stap naar genezing, en helpt ons om de dingen die ons schaden los te laten. Om gewoon vooruit te gaan naar het leven dat we verdienen.
Veel filosofen en sociologen definiëren onze huidige samenleving als een slapende entiteit. We leven gefocust op onze ‘ik’. Maar dit is een ‘ik’ die door anderen verdoofd is door middel van consumentisme. We ervaren een eeuwige ontevredenheid, die altijd veel meer wenst te bereiken en te verkrijgen dan we al hebben.
“We weten wat we zijn, maar we weten nog steeds niet wat we kunnen worden.”
-William Shakespeare-
Misschien is dit waar. Misschien zijn we een maatschappij zoals in de film ‘The Matrix‘, voor altijd ondergedompeld in een staat van apathie. Een innerlijke sfeer waarin emotionele leegtes door het genot van voedsel worden gevuld. Hier verlichten we eenzaamheid met efemere relaties, en beperken we ons tot het vermijden van verveling door een tijdelijke catharsis met behulp van de spellen op onze telefoons of computers. Misschien…
Sommige mensen zien het op deze manier. Iets wordt echter steeds duidelijker. Veel mensen proberen eigenlijk een authentieke betekenis te geven aan hun bestaan. Om dit te doen aarzelen zij niet om zichzelf te verbeteren door te lezen, therapie en het profiteren van verschillende psychologische perspectieven waardoor ze ‘inzicht’ of ‘verlichting’ kunnen vinden om zichzelf los te maken van het gewone, en het buitengewone te bereiken.
Wij raden aan om hierover na te denken. Wij raden je aan om wakker te worden!
Bewustwording, een noodzakelijke stap in onze persoonlijke ontwikkeling
Binnen de psychotherapie is het zonder twijfel een van de belangrijkste aspecten van het genezingsproces om het individu bewust te maken van de problemen die zijn ongemak veroorzaken. Wanneer je een psycholoog bezoekt, ben je meestal heel duidelijk over wat de externe bronnen van jouw ongemak en ongelukkige gevoelens zijn. Mijn partner begrijpt me niet. Mijn ouders verstikken me. Mijn baas waardeert me niet. Ik heb geen baan en de samenleving lijkt me vergeten te zijn…
Een goede professional moet dit individu echter altijd begeleiden naar nieuwe manieren om innerlijk ‘te ontwaken’. Deze therapeuten zullen hun patiënten een meer volledige en authentieke controle over hun leven geven. Nu is dit niet precies een makkelijk proces.
Het kost enige tijd om wat in gestalttherapie ‘een staat van bewustzijn’ wordt genoemd te bereiken (iets opmerken of zich ergens van bewust worden). Of iets dat de Nippon-cultuur vertaalt als ‘satori’, een proces van diepgaand begrip dat vereist dat de vastgeroeste lagen verdwijnen om alle blokkades te overwinnen, die ons authentieke wezen ervan weerhouden naar buiten te komen. Onze authentieke essentie die nog slaapt, sluimert.
Bewustwording was ook een belangrijk aspect in de theorieën van Piaget. Hij definieerde het bewustzijn als het delicate en complexe proces dat we allemaal doormaken, van de instrumentele kennis van onze realiteit tot een meer intieme, abstracte en significante conceptualisering van dingen. Deze benaderingen komen tegenwoordig nog steeds zeer vaak voor. Benaderingen die diep geworteld zijn in het idee van ‘ontwaking’, het begrip of ‘inzicht’ dat door Lao Tse gedefinieerd werd in vier fasen. Dit zijn slaap, waakzaamheid, zelfbewustzijn en objectief geweten.
Zoals je kunt zien gaat het allemaal om een innerlijke reis, heel vergelijkbaar met de reis die door Plato in de mythe van de grot is beschreven. Het gaat van het heelal van sensaties, zelfbedrog en schaduwen naar een veel hoger, vrijer en authentieker gebied. Nu zullen we uitleggen hoe je dit kunt bereiken.
De verlichting die ontwaking of reconstructie biedt
Even hiervoor hebben we Piaget geciteerd. In zijn teksten over genetische psychologie citeert hij een concept dat ons van groot nut kan zijn: het cognitieve onbewuste. Hoewel het ons eerst aan de Freudiaanse theorie doet denken, biedt de vader van de genetische epistemologie ons een waardevolle aanpak om over na te denken: bewustzijn is niet echt een ontwaking, noch een verlichting.
“Jouw echte sociale verantwoordelijkheid is om je bewustzijn te vergroten.”
-Alejandro Jodorowsky-
Het gaat er niet alleen om om het onbewuste bewust te maken, maar ook om het te reconstrueren. Ik kan me bijvoorbeeld bewust worden van één van mijn beperkingen: mijn onvermogen om grenzen te stellen en ‘nee’ te zeggen. Mezelf bewust worden van dit aspect zou me geen goed doen als ik het geen doel gaf, dat niets anders is dan een verandering. Om dat deel van mijn ‘ik’ te reconstrueren, om mezelf te genezen. Om meer controle over mijn realiteit te krijgen door uit die grot van ‘schaduwen’ en ongelukkigheid te kruipen.
We laten nu zien hoe we dit proces van ontwaking en reconstructie kunnen genereren.
De drie fasen van bewustwording
Dit proces van bewustwording kan simpel lijken. Het lijkt wel zo. Het vereist vooral dat je te allen tijde eerlijk bent met jezelf.
De eerste stap in deze ontwaking vereist dat je je ogen vanuit het meest intieme en diepgaande deel van je wezen opent. We hebben het over de emotionele wereld. Vraag jezelf wat je nu voelt. Verken je gevoelens en emoties. Vraag het je lichaam ook, je hoofdpijn, je buikpijn… Vertaal al die symptomen in woorden (angst, woede, onrust, onzekerheid…).
De tweede stap vereist dat je observeert wat er gebeurt in je externe wereld. Let op het heden en geef aandacht aan de dingen die voor de hand liggen, de dingen die we soms niet graag persoonlijk onder ogen zien. Mijn partner is kil tegen mij. Ik heb vrienden over wie ik me zorgen maak. Ik besteed mijn tijd en energie aan dingen die het niet waard zijn…
De derde stap is het meest ingewikkelde. Je weet al wat je voelt en wat er om je heen gebeurt. Het is tijd om je in je defensieve muren te verdiepen, je vooroordelen, je houdingen, degenen die je foutief vertellen dat het beter is om je vast te klampen dan om te veranderen. Dat het het beste is om de andere wang toe te keren en kalm te blijven en stil te zijn uit angst dat de dingen te veel zouden kunnen veranderen.
Ga de confrontatie aan met jezelf. Wij zijn onze ergste vijanden. Vandaar dat het geen zin heeft om je bewust te worden van je eigen zwakheden als je ze niet in kracht durft om te zetten. Wees verantwoordelijk, verzamel je moed en genees jezelf: onderga een verandering.