Albert Einstein en zijn geheim van leren wat je wilt leren

Op 4 november 1915 stuurde Einstein een brief aan zijn 11-jarige zoon Hans. Daarin gaf hij hem enkele prachtige adviezen over leren die het kind ongetwijfeld nooit zou vergeten. Ontdek hier wat die adviezen waren.
Albert Einstein en zijn geheim van leren wat je wilt leren
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 19 augustus, 2023

Om te leren wat je wilt leren, heb je meer nodig dan alleen een hoog IQ. Inderdaad, Albert Einstein werd een van de meest uitzonderlijke figuren om veel meer dan zijn grote intelligentie. Er wordt gezegd dat hij zijn taalvaardigheid pas vrij laat verwierf. In feite begon hij pas te spreken toen hij drie was.

Er werd gezegd dat hij een teruggetrokken en trage jongen was. Hij maakte graag houtcreaties met een zaag, was een opstandige leerling, en maakte zijn academische opleiding nauwelijks af. Bovendien was de baan die hij kreeg als technisch assistent bij het Zwitserse patentbureau in Bern mede te danken aan zijn familie.

Hoe slaagde de vader van de relativiteit er dan in zulke uitzonderlijke theorieën en ontelbare wetenschappelijke artikelen te publiceren? Welke technieken en mentale benaderingen paste Einstein in zijn dagelijks leven toe? De waarheid is dat hij gebruik maakte van een reeks strategieën die de psychologie al geruime tijd bestudeert.

“Ik heb geen bijzonder talent. Ik ben alleen hartstochtelijk nieuwsgierig.”

-Albert Einstein-

Hersenen
Voorbij intelligentie ligt focus, aandacht en een passie voor het leren zelf.

Om te leren wat je wilt, volg je de raad van Albert Einstein

Behalve de theoretische nalatenschap van Albert Einstein zijn er ook zijn persoonlijke archieven. Daaronder zijn de brieven die hij aan zijn kinderen schreef. Enkele van deze brieven zijn te vinden in het boek uit 2008, getiteld Posterity: Brieven van grote Amerikanen aan hun kinderen.

In 1915 was Albert Einstein na de oorlog verzonken in zijn werk in een desolaat Berlijn. Intussen verbleven zijn vrouw Mileva -van wie hij kort daarna zou scheiden- en hun twee zonen, Hans Albert en Eduard ‘Tete’, in een veiliger Wenen. Einstein had net de relativiteitstheorie ontwikkeld, die tot zijn succes en wereldfaam zou leiden.

Blij met zijn prestaties werd hij geïnspireerd tot het schrijven aan zijn oudste zoon, in antwoord op een brief die de jongen hem zelf gestuurd had. In deze regels ontdekken we een reeks uiterst duidelijke tips die erop gericht zijn de academische ontwikkeling van zijn zoon te motiveren.

De brief

“Mijn lieve Albert,
Gisteren ontving ik je lieve brief en was er erg blij mee. Ik was al bang dat je me helemaal niet meer zou schrijven. Je vertelde me toen ik in Zürich was, dat het ongemakkelijk voor je is als ik naar Zürich kom. Daarom denk ik dat het beter is als we elkaar op een andere plaats ontmoeten, waar niemand ons comfort zal verstoren.

Ik zal er in elk geval op aandringen dat we elk jaar een hele maand samen doorbrengen, zodat je ziet dat je een vader hebt die op je gesteld is en die van je houdt. Je kunt van mij ook veel goede en mooie dingen leren, iets wat een ander je niet gemakkelijk kan bieden. Wat ik door zo veel inspannend werk bereikt heb, zal er niet alleen voor vreemden zijn, maar vooral voor mijn eigen jongens. Deze dagen heb ik een van de mooiste werken van mijn leven voltooid, als je ouder bent zal ik je er alles over vertellen.

Ik ben erg blij dat je vreugde vindt bij de piano. Dit en timmeren zijn naar mijn mening voor jouw leeftijd de beste bezigheden, beter zelfs dan school. Want dat zijn dingen die heel goed bij een jongeman als jij passen. Speel vooral de dingen op de piano die je bevallen, ook als de leraar je die niet toewijst. Dat is de manier om het meest te leren, dat wanneer je iets met zo’n plezier doet dat je niet merkt dat de tijd voorbij gaat. Ik ben soms zo in mijn werk verwikkeld dat ik het middageten vergeet…

Wees met Tete, gekust door je
Papa.

Groeten aan Mama”

Nieuwsgierigheid en vrij leren

Het bezitten van hoge intellectuele vaardigheden is nutteloos als de geest niet ook nieuwsgierig en gepassioneerd is om te leren. Verbeelding is, zoals Albert Einstein zelf zei, intelligentie die plezier heeft. Daarom raadde hij zijn zoon aan de muziekstukken te spelen die hij wilde, zelfs als zijn leraar ze hem niet opdroeg.

Zoals we al eerder opmerkten paste de vader van de relativiteitstheorie nooit in zijn schoolomgeving. Het strakke, gestructureerde en geleide onderwijs van sommige van zijn leraren sloot niet aan bij zijn behoeften. Hij gaf de voorkeur aan vrijer en meer autonoom leren, geleid door zijn zeer creatieve aanpak; die waardoor hij zich al heel jong in het universum van de wiskunde stortte.

  • Om te leren wat je wilt, moet je gebruik maken van een open en nieuwsgierige geesteshouding. Gebruik het soort mentale benadering dat niet alleen oppervlakkige informatie in zich opneemt, maar zichzelf toestaat verder te gaan. Wees autonoom in je leren.
Vrouw denkt na
Optimaal leren vereist een goede concentratie.

Flow: de kunst van het genieten van de taak

Zoals Einstein zei, is de beste manier om te leren door zo van je leren te genieten dat je niet merkt dat de tijd verstrijkt. Hij wist het toen niet, maar die beschrijving, van waarnemen dat de uren voorbijgaan terwijl de geest op een taak geconcentreerd is, werd ergens later gedefinieerd in het kader van de flow-theorie.

In feite was het de Amerikaanse psycholoog Mihaly Csikszentmihalyi. Die beschreef dit concept in de jaren 1990 beschreef in zijn boek Flow: The Psychology of Optimal Experiences. Dit zijn toestanden waarin je bewustzijn op een ander niveau werkt, je concentratie groter is, en je ook een geweldig gevoel van harmonie en welzijn ervaart.

Het bereiken van de toestand van flow betekent niet dat je alleen werkt aan taken die je leuk vindt of die je motiveren. Om midden in een taak de hoogste concentratie te bereiken, moet je ook bepaalde dingen opofferen. Je moet alle afleiding wegnemen en je stress en angst verminderen. Een kalme geest is immers een geconcentreerde geest.

Gedachte-experimenten

Albert Rothenberg is een psychiater die gespecialiseerd is in menselijke creativiteit. In zijn boek, Flight from Wonder: An Investigation of Scientific Creativity, analyseerde hij een aantal van de cognitieve en vernieuwende processen waarvan Einstein gebruik maakte. Daaronder waren wat Einstein omschreef als ‘gedachte-experimenten’.

De passie van Albert Einstein voor timmerwerk tijdens zijn kindertijd en adolescentie was te danken aan het plezier dat hij beleefde aan het bedenken en maken van de meest ingenieuze stukken.

Zijn geest hield ervan te experimenteren met vormen en perspectieven, ze te visualiseren, en er op dat vlak mee te werken. Later paste hij deze techniek toe bij het ontwikkelen van zijn relativiteitstheorie, toen hij zich verdiepte in gravitatievelden.

Zoals je ziet wordt kennis niet alleen met papier en potlood verworven. Concepten in je geest verbeelden, ermee experimenteren, en ze in verband brengen met je eerdere leerstof is ook nuttig.

Hoewel de brief die Einstein aan zijn zoon schreef vrij kort was, stond hij vol goede wensen en nuttige raad. Met zijn woorden liet hij zien dat echte intelligentie actief is, nieuwsgierig, fantasierijk, en vooral creatief.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • McCullough Lawson, Dorie (2008) Posterity: Letters of Great Americans to Their Children. Anchor
  • Rothenberg, Albert, Flight from Wonder: An Investigation of Scientific Creativity (New York, 2014; online edn, Oxford Academic, 20 Nov. 2014), https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199988792.001.0001, accessed 5 Aug. 2022.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.