Aanpassingen van het leerplan: bijzondere behoeftes

De aanpassing van het leerplan is een onderwijskundige strategie. Het zorgt ervoor dat leerlingen met speciale behoeftes een betere toegang hebben tot informatie en hulpbronnen. Lees er alles over in dit artikel.

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Sergio De Dios González.

Geschreven door Patricia Grande Yeves

Laatste update: 27 december, 2022

Aanpassingen van het leerplan houden in dat onderwijzers de lesprogramma’s aanpassen. Op die manier maken ze de lessen toegankelijk voor leerlingen met speciale behoeftes.

Leraren omschrijven een aanpassing van het leerplan als een vorm van onderwijskundige strategie. Het zijn kort samengevat een reeks hulpmiddelen die ontworpen zijn om ervoor te zorgen dat leerlingen met bijzondere behoeftes een betere toegang hebben tot informatie.

In die zin moeten de onderwijzers zich dus bewust zijn van de individuele kenmerken van de leerling. Dit is nodig wanneer ze de methodologie, de inhoud en de evaluatie van de les plannen. Dan voeren ze de nodige veranderingen door en passen ze hun lesplan aan de bijzondere kenmerken van die leerling aan.

Het doel is om de inhoud  toegankelijker te maken voor de leerlingen die een leerprobleem hebben. Ze kunnen ook bepaalde elementen volledig weglaten uit het lesplan. Dit doen ze dan voor een leerling, als die het gewoon niet kan vatten.

Wanneer regelen leraren aanpassingen van het leerplan?

De fundamentele elementen van elk leerplan zijn de doelstellingen, de inhoud en de evaluatiecriteria. Leraren gebruiken deze drie factoren om hun lesprogramma’s en de aanpassingen van het leerplan te ontwerpen en uit te voeren.

Het eerste dat je moet weten, is hoe je een onderscheid maakt tussen de twee soorten aanpassingen. Het verschil zit hem in het feit of de onderwijzer al dan niet veranderingen aanbrengt in de basiselementen die we zonet besproken hebben. Als ze dat doen dan maken ze essentiële wijzigingen. Doen ze dat niet, dan maken ze onbeduidende wijzigingen.

Onbeduidende aanpassingen van het leerplan

In dit geval verandert de leraar niets aan de basiselementen van het lesprogramma. Ze veranderen echter wel de volgende dingen:

• De organisatie of de methodologie.
• De algemene omgeving van de leerling.
• Geringe wijzigingen aan de inhoud.

Met deze richtlijnen raken de wijzigingen alleen maar dingen zoals het soort activiteiten of de evaluatiemethode. Ze hebben nooit een invloed op de onderwijskundige doelstellingen. Die zullen namelijk precies dezelfde zijn als voor alle andere leerlingen.

Het resultaat is dat er geen enkele impact zal zijn op de evaluatie van het kind. Evenmin zal het een invloed hebben op het feit of ze al of niet naar de volgende klas kunnen overgaan.

Essentiële aanpassingen van het leerplan

Wat zijn dan essentiële aanpassingen van het leerplan? Het zijn die wijzigingen die de fundamentele elementen van het lesprogramma veranderen.

Een onderwijzer kan zijn toevlucht tot deze wijzigingen nemen om volgende redenen. De eigenschappen van de leerling die verband houden met de schoolomgeving, maken het hem onmogelijk om de vooropgestelde leerdoelen te halen. Deze behoeften vereisen specifieke vormen van onderwijskundige ondersteuning.

In die situatie kan het kind alleen maar naar de volgende klas overgaan als het bepaalde concrete doelstellingen haalt. Deze doelstellingen worden bij het begin van het semester of schooljaar aangegeven in de individuele aanpassing van het leerplan.

Als de leerling zijn doelen niet haalt dan kan de school hen een leerjaar opnieuw laten volgen. Op die manier kunnen ze een nieuwe kans krijgen om de vereisten te halen om over te gaan. En niet alleen dat maar een graad opnieuw volgen kan ook gunstig zijn voor de sociale vaardigheden van het kind.

Sociale aspecten en andere eigenschappen

Het proces van de toepassing van de aanpassing van het leerplan is heel belangrijk. Een team van deskundigen die betrokken zijn bij het onderwijstraject moet dus deze beslissing nemen. Het is ook essentieel dat alle beslissingen in geschreven verslagen opgenomen worden.

De basis van deze praktijk focust zich op het idee van sociale inclusie (opname). Dit is het idee dat niemand gediscrimineerd mag worden, ongeacht de verschillen of de vaardigheden. Iedereen moet immers een gelijke kans krijgen om onderwijs te volgen en zichzelf op professioneel vlak te ontwikkelen.

Carina Paniagua, de auteur van Curricular Modifications, gelooft dat inclusie luisteren, overleg, samenwerking en vragen stellen is. Inclusie betekent ook aanvaarden, vertrouwen en de behoefte aan diversiteit omarmen.

Inclusieve systemen gaan ervan uit dat iedereen unieke vaardigheden en vermogens bezit. Iedereen kan leren. Het is een onafgebroken proces dat zichtbaar is in participerende praktijken en handelingen. Die zijn bovendien gebouwd op het fundament van vrijheid.

Het is één ding om over aanpassingen van het leerplan te praten. Ze daadwerkelijk uitvoeren kan echter heel ingewikkeld zijn. Afstuderen met een een aangepast leerplan heeft echter enkele gevolgen. Een leerling in die situatie zal bijvoorbeeld niet in aanmerking komen voor bepaalde programma’s van de overheid.

Dat is dan ook de reden waarom het zo belangrijk is dat je professionele hulp zoekt. Doe dit als je probeert om dit soort situaties te sturen. Alle betrokkenen moeten zorgvuldig nadenken vóór ze een beslissing nemen over aanpassingen van het leerplan.