6 soorten hormonen en de stemmingen die erbij horen
De verschillende soorten hormonen in ons lichaam doen meer dan alleen vitale functies uitvoeren in bepaalde biologische processen. Of we het nu leuk vinden of niet, ze conditioneren ook ons gedrag en zelfs onze gemoedstoestand. Een hormonale onbalans kan leiden tot depressie of ons hele wereldbeeld veranderen.
We denken allemaal dat we de volledige controle hebben over ons gedrag en onze gedachten. We zijn echter volledig ondergeschikt aan dat kleine, krachtige en soms chaotische universum dat bestaat uit onze hormonen.
Het zijn proteïne-boodschappers die verantwoordelijk zijn voor het reguleren van allerlei metabole processen. Ze doordringen ook onze hersenen, bemoeien zich met ons gedrag en zelfs het soort gedachten dat we hebben.
Hormonen zijn de chemische boodschappers van ons lichaam. Ze reizen door de bloedbaan naar weefsels en organen, regelen onze ontwikkeling, ons interne evenwicht en ons welzijn. Elke kleine verandering kan echter van invloed zijn op onze gezondheid en ons gedrag.
Het lijkt misschien frustrerend of verontrustend om niet zelf de volledige controle over je humeur te hebben. We moeten echter niet vergeten dat veel van deze hormonale onevenwichtigheden weer in balans kunnen worden gebracht met een gezonde levensstijl. Goed eten, sporten, stress beheersen en jezelf regelmatig laten controleren, is dan ook ontzettend belangrijk.
Hoe vaak komt het niet voor dat mensen veranderingen ervaren in hun gemoedstoestand en zich er niet van bewust zijn dat deze veroorzaakt worden door een schildklierprobleem. Dergelijke problemen hebben echter vaak te maken met hormonen en kunnen worden behandeld, hetzij met medicijnen hetzij door middel van veranderingen in de levensstijl.
Soorten hormonen en de bijbehorende stemmingen
Carla is 35 jaar oud en heeft net haar eerste kind gekregen. Ze heeft een succesvolle carrière opgebouwd en heeft een goede functie binnen haar bedrijf. Alles in haar leven ging perfect totdat ze haar kindje baarde. Toen gebeurde er iets onverwachts. Ze kreeg zichzelf het bed niet uit, ze kon zelfs haar dochtertje niet vasthouden. Ze kon deze nieuwe fase van het leven niet aan.
Carla lijdt aan een post-partumdepressie, en daarnaast aan hypothyreoïdie. Het was niet haar keuze om zich zo te voelen. Ze is geen slechte moeder en ze heeft het niet opgegeven. Dit eenvoudige maar algemene voorbeeld laat zien hoe bepaalde hormonale onevenwichtigheden een grote invloed kunnen hebben op ons gedrag, onze emoties en onze gedachten.
Laten we nu kijken naar de belangrijkste soorten hormonen die ons gedrag en onze stemming orkestreren.
1. Soorten hormonen: cortisol
Zoals we allemaal weten, is cortisol het hormoon dat stress en angst veroorzaakt. Dat we cortisol in ons lichaam hebben betekent echter niet noodzakelijkerwijs dat we gelijk de controle verliezen of continu op scherp staan. Waar het om gaat is hoeveel er door het lichaam wordt vrijgegeven.
Cortisol is een glucocorticoïde hormoon dat door de bijnierschors wordt geproduceerd. Het geeft ons de energie om ‘s ochtends op te staan en onze dag door te komen. Het helpt ons ook om te reageren op situaties die onze hersenen als gevaarlijk interpreteren.
Het probleem met dit hormoon is dat we het constant afscheiden. Vooral als we het gevoel hebben dat we verdrinken in problemen, wanneer het leven te veel wordt en alles uit de hand dreigt te lopen…
Voor Carla heeft de wetenschap al kunnen aantonen dat vrouwen met een hoog cortisolgehalte in hun bloed bij 25 weken zwangerschap een groter risico lopen op een post-partumdepressie.
2. Soorten hormonen: oxytocine
Oxytocine is een ‘veelzijdig’ hormoon. De negen aminozuren die deel uitmaken van dit oligopeptide spelen een positieve rol in prosociaal gedrag. Dit omvat relaties, seksualiteit, vriendschap, affectie, ouderschap, borstvoeding, etc.
Welnu, een daling van oxytocine kan depressie, verdriet, hulpeloosheid en een gebrek aan empathie veroorzaken. Een onderzoek dat gepubliceerd werd in een van de jaarlijkse conferenties van de British Society of Endocrinology wees uit dat mensen met een laag oxytocinegehalte minder empathie tonen.
3. Soorten hormonen: melatonine
Naar het hormoon melatonine is veel onderzoek gedaan. We weten dat het een rol speelt in ons slaap-waakritme. Onlangs is echter ontdekt dat het ook vroegtijdige veroudering vertraagt en als een neurologische beschermer fungeert.
- De pijnappelklier produceert melatonine, of N-acetyl-5-methoxytryptamine, uit tryptofaan. Een juist melatoninegehalte helpt ons te slapen en onze neurotransmitters te synchroniseren.
- Een tekort draagt niet alleen bij aan slapeloosheid, maar verzwakt ook verschillende cognitieve processen, zoals aandacht en geheugen. Het vergroot zelfs ons risico op neurodegeneratieve ziekten.
4. Soorten hormonen: schildklierhormonen
Schildklierhormonen zijn macromoleculen en ze in balans houden is cruciaal voor gezondheid en geluk. Ze spelen in praktisch alle metabole en functionele processen van ons lichaam een rol. De schildklierhormonen T1, T2, T3, T4, TSH spelen een onmisbare rol in het endocriene systeem.
Om de schildklier zijn werk met harmonie en precisie te laten uitvoeren, heeft deze grondstoffen nodig. Deze grondstoffen omvatten jodium en vitamine B 12. Interessant genoeg zijn dit twee elementen die we in het Westen niet veel eten.
5. Soorten hormonen: adrenaline
Angst is een monster dat zich voedt met adrenaline. Maar is dit hormoon echt zo slecht? Helemaal niet. Het is een veelzijdige substantie, net als dopamine en oxytocine.
- Adrenaline heeft een enorme impact op ons gedrag. Het activeert ons overlevingsinstinct, motiveert ons en helpt ons productief te zijn op het werk of in de sport.
- Overtollige adrenaline kan bijdragen aan angst. Een adrenalinetekort kan echter onder andere depressie, lage motivatie, apathie, besluiteloosheid veroorzaken.
6. Soorten hormonen: endorfine
Endorfines zijn een van onze favoriete hormonen. Er zijn ongeveer 20 soorten endorfines in het menselijk lichaam aanwezig. Ze bevinden zich in verschillende gebieden, voornamelijk in de pijnappelklier, maar ook in andere delen van de hersenen en het zenuwstelsel.
Net als morfine en codeïne heeft deze opioïde peptide pijnstillende eigenschappen. Wanneer endorfine vrijkomt dan voelt dit geweldig; het produceert euforie. Het gebeurt meestal wanneer we dingen doen die onze hersenen ‘positief’ vinden, zoals sport, vriendschap, eten en seks.
Er zijn nog veel andere soorten hormonen die onze stemming beïnvloeden, zoals progesteron, testosteron en catecholamines. De hormonen die wij hier genoemd hebben zijn echter de meest voorkomende. Dit zijn de hormonen die makkelijk uit balans raken, het is dus goed om onze gewoonten in de gaten te houden en ons bewust te zijn van veranderingen.
Tot slot, als je stemmingswisselingen of iets dergelijks opmerkt, of het nu fysiek of gedragsmatig is (vermoeidheid, apathie, plotseling verlies van energie), aarzel dan niet; raadpleeg je arts. Er zijn namelijk behandelingen voor hormonale problemen die jou de controle over je leven weer kunnen teruggeven.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- von Dawans, B., Strojny, J., & Domes, G. (2021). The effects of acute stress and stress hormones on social cognition and behavior: current state of research and future directions. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 121, 75-88.
- Duerler, P., Vollenweider, F. X., & Preller, K. H. (2022). A neurobiological perspective on social influence: Serotonin and social adaptation. Journal of Neurochemistry.
