Zusterschap: het belang van verbintenis tussen vrouwen
Een zusterschap is een sociaal, ethisch en emotioneel pact tussen vrouwen. Het is gebaseerd op het inzicht dat we samen sterker zijn dan alleen. Deze empowerment is echter alleen mogelijk als we samenkomen en elkaar behandelen als zussen, niet als tegenstanders. Het is een relatie gebaseerd op onze waarde als een collectief, vastbesloten om werkelijk verandering in de wereld te maken.
We hebben de laatste tijd veel gehoord over dit woord: zusterschap. Het is steeds meer aanwezig in onze taal. De term is echter al meer dan vijftig jaar oud. Het was in 1970 dat schrijfster en radicaal feministe Kate Millett, de term voorstelde. Haar doel was om een naam te geven aan datgene waar ze elke dag naar streefde als meedogenloze activiste. Dat wil zeggen, sociale eenheid tussen vrouwen ongeacht klasse, religie of etniciteit.
Zusterschap is een ethische, politieke en praktische term voor hedendaags feminisme. Het geeft een gevoel van vrouwelijke medeplichtigheid dat probeert sociale verandering teweeg te brengen.
Onder het motto “Women of the World, unite!” bedacht Millet het woord zusterschap (in het Engels: sisterhood). Het is een inspirerend idee. En het is niet alleen een inspirerend label; het probeert ons daadwerkelijk te versterken als een collectief en ons vooruit te stuwen. Het visualiseert een verandering in ons dagelijks leven.
Antropologe Marcela Lagarde verfijnde het concept. Ze sprak over een vriendschap tussen vrouwen die elkaar beloven om samen te werken. Een streven naar succes door samen vrij en sterk te zijn.
Zusterschap als vrouwelijke empathie, als collectieve groei
Geboren worden, opgroeien en onderwezen worden in een maatschappij die nog steeds onder druk staat door het patriarchaat, heeft zo zijn gevolgen. Een hiervan is dat we andere vrouwen zien als rivalen of concurrenten. Het is niet ongewoon om te zien dat vrouwen elkaar op school en op het werk behoorlijk hard bekritiseren.
We bouwen muren en obstakels voor elkaar, en we eindigen met zinloze vijandigheid. En in plaats van elkaar sterk te maken, verzwakken we elkaar. Bijna zonder het te merken verliezen we die verbintenis die zo’n groot deel van ons verleden was.
In het verleden hebben vrouwen namelijk veel meer gedeeld dan nu. We leefden als een stevig collectief dat erop gericht was elkaar te helpen en elkaar te voeden, zowel emotioneel als psychologisch. Oudere generaties gaven wijs advies aan de jongere kinderen. Taken als het opvoeden van kinderen, oogsten en verzamelen werden gedeeld en overgebracht, evenals natuurlijke geneeskunde.
Misschien waren we allemaal gewoon een stel heksen. Misschien waren we ambachtslieden van de natuur en oude wijsheid en kwamen we samen in de beruchte rode tent tijdens de menstruatie. Waar we verhalen deelden, onze cycli synchroniseerden en zaden van genegenheid in de bodem van onze ziel plantten om samen elke dag waardevoller te worden. Waardevol voor onszelf en voor de wereld. Sterker als moeders, als zussen en dochters van het leven, al werkend aan authentiek zusterschap.
Het zusterschap stelt ons in staat onze krachten te herstellen als vrouwen die zichzelf en anderen koesteren. We zijn gevers van empathie, ontvangers van eenheid. Het is een band waarin we samen beter zijn dan alleen.
Hoe bevorderen we oprechte zusterschap?
Het vrouwelijke bewustzijn waar we eeuwen geleden van genoten, is mettertijd verloren gegaan. Ondanks het feit dat we onze vriendschappen positief waarderen, voelt die wezenlijke band niet als een collectief dat is gericht op het maken van verandering.
Het concept van zusterschap gaat dan ook veel verder dan vriendschap. We hebben het over een zusterschap, vrouwen die samenwerken, een ethisch, gedeeld principe. Het is gebaseerd op het hebben van een mentaliteit die gericht is op transformatie, maar ook op een sociaal bewustzijn dat zich niet beperkt tot het zo nu en dan meelopen in een demonstratie.
Het zusterschap is een revolutie die van binnenuit gebeurt. Ten eerste, door je bewust te worden van wie je bent, wat je verdient en wat er niet goed is aan een samenleving die helaas nog altijd een patriarchaat is.
Vervolgens moet dit bewustzijn worden gedeeld met elke vrouw die we tegenkomen in ons dagelijks leven. We moeten ondersteunen, inspireren en we moeten de gefragmenteerde vrouwelijkheid herstellen met onze ogen gericht op wederzijdse empowerment.
Eis de juiste mentaliteit van jezelf
Tot slot, het is belangrijk om erop te wijzen dat het zusterschap constante kritiek en zelfkritiek vereist. Soms doen we dingen die eigenlijk het idee van zusterschap en feminisme schaden. Misschien is het door aan andere vrouwen te twijfelen. Door te denken dat een collega ‘niet zomaar’ die opslag heeft gekregen. Of door te twijfelen aan die vrouw die een aanranding heeft gemeld.
Zusterschap is solidariteit. Het betekent het creëren van een netwerk van ondersteuning onder ons om elkaar te helpen en om werkelijke verandering te eisen. Dus laten we het doen. Laten we erin geloven.