Daniel Goleman over emotionele intelligentie
Briljante hersenen en een hoog IQ zijn nogal nutteloos als we geen empathie hebben. Ze zijn onbruikbaar als we niet weten hoe we onze eigen emoties (en die van andere mensen) moeten lezen. Als we vreemden zijn voor ons eigen hart en we geen sociaal bewustzijn bezitten dat ons toelaat om contact te maken, onze angst te beheersen en assertief te zijn, dan zal ons IQ niet voldoende zijn. Leer daarom meer over emotionele intelligentie, de ware sleutel tot geluk.
Het debat over wat intelligentie nu wel of niet is, is nog steeds volop aan de gang. Empirisch bewijs bevestigt bijvoorbeeld het bestaan van de ‘g-‘factor van Spearman. Deze factor wordt beschouwd als een basis en een onontbeerlijk fundament dat alle vormen van intelligent gedrag bepaalt.
Ook de theorie van de driedeling van Robert J. Sternberg en uiteraard de populaire focus van Howard Gardner op meervoudige intelligenties proberen te verklaren wat intelligentie is.
“De sleutel tot het bereiken van een hoog collectief intellectueel quotiënt is sociale harmonie.”
-Daniel Coleman-
Waar bevindt zich dan de zogenaamde ’emotionele intelligentie’ van Daniel Coleman? Wel, misschien interesseert het je wel dat de essentie van dit idee door de geschiedenis van de psychologie heen altijd al aanwezig is geweest.
Emotionele intelligentie door de jaren heen
Professor Goleman heeft dit concept niet zelf geformuleerd. Hij heeft het alleen populair gemaakt met zijn boek uit 1995, Emotional Intelligence. Van dit boek zijn al meer dan vijf miljoen exemplaren verkocht.
Edward L. Thorndike heeft bijvoorbeeld al in 1920 een begrip omschreven wat hij ‘sociale intelligentie’ noemde. Dit is het basisvermogen om andere mensen te begrijpen en te motiveren.
In de jaren veertig heeft David Wechsler duidelijk gemaakt dat geen enkele intelligentietest geldig kan zijn als er geen rekening gehouden wordt met de emotionele aspecten.
Later legde Howard Gardner zelf de eerste grondslag toen hij de zevende vorm van intelligentie beschreef als de ‘interpersoonlijke intelligentie’. Deze intelligentie is zonder twijfel erg vergelijkbaar met emotionele intelligentie.
Maar de term ’emotionele intelligentie’ verscheen pas voor het eerst in 1985, in de doctoraatsthesis van Wayne Payne. De titel van deze verhandeling was A study of emotions: the development of emotional intelligence.
Slechts tien jaar later bracht Daniel Goleman, een Amerikaans psycholoog en journalist, een proces op gang dat zich nu nog steeds verder ontwikkelt. Het helpt ons te begrijpen hoe groot de kracht is van emoties op wie we zijn, op wat we doen en hoe we relaties aangaan.
Daniele Goleman over emotionele intelligentie
Daniel Goleman begon zijn carrière als journalist bij The New York Times. Vandaag is hij de goeroe van de Emotionele Intelligentie. Nu is hij al in de zeventig. Maar zijn serene glimlach en doordringende blik houden nog steeds krachtig onze aandacht vast.
Het is net alsof hij altijd al in staat geweest is om verder te zien dan de rest van ons. Hij is een man die geen enkel detail mist. Bovendien ontdekt hij verbindingen waar wij alleen toevalligheden zien.
Goleman zegt altijd dat hij zijn passie voor de psychologie geërfd heeft van zijn moeder. Zij werkte als sociaal assistent en was gespecialiseerd in psychiatrie. Bovendien verzamelde ze boeken over neurowetenschappen, over de menselijke geest en over de gedragswetenschappen. Deze boeken gaven vorm aan zijn kinderjaren en zijn dagelijkse leven.
Met onmetelijke fascinatie las hij die teksten. Ze waren gedurende een tijdje weinig meer dan een niet te ontcijferen lectuur voor Goleman. Maar later werden ze de bron van zijn motivatie en vormden ze het pad tot wie hij nu is: de grootste promotor van de sociale intelligentie.
Wat is emotionele intelligentie eigenlijk?
Het is een visie, een kijk op intelligentie waarbij men verder kijkt dan de cognitieve factoren (zoals geheugen en problemen oplossen). We hebben het allereerst over het vermogen om ons op een efficiënte manier te richten tot anderen en tot onszelf. Hoe komen we in contact met onze emoties? Hoe sturen we onze gevoelens? Op welke manier motiveren we onszelf, remmen we onze impulsen af, overwinnen we frustraties…?
Goleman legt uit dat zijn benadering van emotionele intelligentie vertrekt van vier basisdimensies:
- De eerste is zelfbewustzijn. Dit verwijst naar het vermogen te begrijpen wat we voelen, verbonden te zijn met onze waarden, met onze essentie.
- Het tweede aspect is zelfmotivatie en het vermogen om ons te richten op onze doelstellingen, te herstellen van terugval en om te kunnen gaan met stress.
- Sociaal bewustzijn en empathie zijn elementen van de derde dimensie.
- De vierde link is zonder twijfel de steen der wijzen van de Emotionele Intelligentie: het gaat hier over het vermogen om relaties te vormen, te communiceren, tot overeenkomsten te komen, op een positieve en respectvolle manier verbindingen te maken met anderen.
In zijn boek herinnert Daniel Goleman ons eraan dat we ons op deze vier gebieden moeten bekwamen. Doen we dit niet, dan krijg je bijvoorbeeld te maken met een persoon die misschien wel deels getraind is in emotionele intelligentie maar die slechts het niveau van zelfbewustzijn bereikt heeft en niet in staat is om empathie te voelen voor anderen. Dat is de reden dat we die vier dimensies als een geheel moeten zien.
Emotionele intelligentie kan aangeleerd en verbeterd worden
In zijn boeken Emotional Intelligence (1195) en Social Intelligence (2006) legt de auteur uit dat we een stuk van dit vermogen, van dit talent in onze eigen epigenetica vinden. Dit wil dus zeggen dat het geactiveerd en uitgeschakeld kan worden. Alles hangt af van de emotionele en sociale omstandigheden waarin we opgroeien.
“In het beste geval blijkt dat de cognitieve intelligentie slechts twintig procent bijdraagt aan de factoren die bepalend zijn voor succes.”
-Daniel Goleman-
Maar de ware magie zit hem in het volgende aspect. Emotionele intelligentie heeft ook te maken met de plasticiteit van onze hersenen. Dit is de plaats waar prikkels, herhaaldelijk oefenen en systematisch leren veranderingen creëren en verbindingen maken. Op die manier kunnen we in elk van de vier dimensies die we besproken hebben, veel bedrevener worden.
Daniel Goleman wijst ook op het belang van het opvoeden van onze kinderen volgens deze inzichten. Wat betreft de wereld van de volwassene weten we dat er geen gebrek is aan vormingen, boeken en andere soorten training.
Specifieke gegevens betreffende emotionele intelligentie
Het is een kwestie van wilskracht en doorzettingsvermogen. Pas dus op die manier de inzichten toe waarover professor Goleman schrijft.
- Achter elk van onze handelingen moeten we op zoek gaan naar de emotie.
- Het is belangrijk dat we ons emotioneel taalgebruik uitbreiden (zeggen ‘ik ben verdrietig’ is soms niet genoeg. We moeten specifieker zijn in onze woorden. ‘Ik ben verdrietig omdat ik me ontgoocheld voel, en tegelijkertijd voel ik me wat kwaad en verward’).
- Probeer om wat je denkt onder controle te houden zodat je ook je gedrag kan beheersen.
- Ga op zoek naar de reden achter het gedrag van anderen. Wees in staat om de standpunten en de gevoelens van anderen te begrijpen.
- Druk je emoties op een assertieve manier uit.
- Verbeter je sociale vaardigheden.
- Leer hoe je jezelf kan motiveren. Vecht voor de dingen die je dichter bij oprecht geluk kunnen brengen.
We sluiten dit artikel af met deze opmerking. Intelligentie is meer dan alleen IQ. Succes hangt van alle factoren af. We hebben het hier over het persoonlijke succes waarbij we beter communiceren en verbinden met anderen, waarbij we in evenwicht en harmonie leven terwijl we ons bekwaam, vrij en gelukkig voelen en persoonlijke voldoening ervaren. Het is een avontuur!
Bibliografie:
-Daniel Goleman (1996) Inteligencia Emocional. Madrid: Kairós
-Daniel Goleman (2012) El cerebro y la Inteligencia Emocional. Barcelona: Ediciones
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Goleman, D. (1995). Inteligencia Emocional. Kairós.
- Goleman, D. (1998). Working with Emotional Intelligence. Bantam Books.
- Goleman, D. (2006). Inteligencia Social: La Nueva Ciencia de las Relaciones Humanas. Kairós.
- Goleman, D. (2012) El cerebro y la Inteligencia Emocional. Ediciones B.
- Farrahi, H., Kafi, S. M., Karimi, T., & Delazar, R. (2015). Emotional intelligence and its relationship with general health among the students of University of Guilan, Iran. Iranian journal of psychiatry and behavioral sciences, 9(3), 1-4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4644614/
- Martins, A., Ramalho, N., & Morin, E. (2010). A comprehensive meta-analysis of the relationship between emotional intelligence and health. Personality and individual differences, 49(6), 554-564. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S019188691000276X
- Salovey, P., & Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, cognition and personality, 9(3), 185-211. https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.2190/DUGG-P24E-52WK-6CDG
- Sánchez-Álvarez, N., Extremera, N., & Fernández-Berrocal, P. (2016). The relation between emotional intelligence and subjective well-being: A meta-analytic investigation. The Journal of Positive Psychology, 11(3), 276-285. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/17439760.2015.1058968
- Schutte, N. S., Malouff, J. M., & Thorsteinsson, E. B. (2013). Increasing emotional intelligence through training: Current status and future directions. The International Journal of Emotional Education, 5(1), 56-72. https://www.um.edu.mt/library/oar/handle/123456789/6150