Sociaal terugtrekkingssyndroom: hikikomori
De laatste jaren is er een sterke groei te zien in het aantal gevallen van hikikomori, oftewel sociaal terugtrekkingssyndroom. De kenmerken van dit syndroom zijn vrijwillige isolatie en eenzaamheid. Mensen die hieraan lijden vinden de wereld onvriendelijk, gevaarlijk en agressief. En daarom zoeken deze mensen eenzame afzondering.
Het syndroom stond oorspronkelijk bekend als hikikomori. Dit betekent “opgesloten zijn” in het Japans. De Japanse psychiater Tamaki Saito hanteerde deze term voor het eerst in het jaar 2000. Deze deskundige omschreef het als een nieuwe sociale aandoening. Het is gebaseerd op doelbewust terugtrekken voor een periode van ten minste 6 maanden.
Meestal treft het sociaal terugtrekkingssyndroom jonge volwassenen. Zij hebben geen enkele vorm van sociale interactie, opleiding of werk.
Sociale terugtrekking
Mensen die lijden aan het sociaal terugtrekkingssyndroom zijn geneigd het contact met de buitenwereld te vermijden. Ook de angst om hun vertrouwde plek te verlaten is erg groot. Daarom isoleren zij zichzelf volledig. Ze sluiten zichzelf langere tijd op in hun kamer. De belangrijkste reden om binnen te blijven, is dat ze alleen willen zijn.
Langzaam maar zeker ontdoen ze zich van alle communicatie. Uiteindelijk kunnen ze zichzelf veilig opsluiten in hun kleine ruimte. In het begin sluiten ze zichzelf dagen achter elkaar op in hun kamer. Dagen worden weken en daarna soms zelfs jaren.
Ze slapen de hele dag door, kijken televisie, of duiken onder in de wereld van virtuele videospelletjes.
In de meeste gevallen hebben ze een kleine, of zelfs geen, vriendenkring. Jonge mensen met dit syndroom hebben slechts contact met de buitenwereld door middel van gadgets. En mensen die erg getroffen zijn, hebben niet eens online contact met anderen.
Hikikomori tast het slaappatroon aan
Het sociaal terugtrekkingssyndroom zorgt voor tijdelijke veranderingen in de biologische kenmerken van de getroffen personen. Deze jonge mensen slapen overdag en doen ‘s nachts spelletjes.
Ze eten hun maaltijden op de vreemdste tijdstippen. Ook eten ze zonder enige beperkingen en besteden geen aandacht aan de voedingswaarde. Vaak zullen ze een maaltijd laten bezorgen of ze leven van kant-en-klare maaltijden.
Tegelijkertijd besteden ze ook geen aandacht aan hygiëne. Ze worden steevast omringd door afval. Dit komt omdat ze weigeren naar buiten te gaan of zelfs hun kamer te verlaten. Zelfs niet om de restanten van hun maaltijden weg te brengen.
De rol van de ouders
Shinguru is een Japanse term die ruwweg vertaald kan worden als “parasitaire vrijgezel.” Het verwijst naar volwassenen die onder de vleugels van hun ouders blijven wonen. Ze zijn uit op een comfortabel leventje dat ze niet zelf zouden kunnen veroorloven.
Pubers met dit syndroom hebben niet echt een relatie met andere gezinsleden. Soms jagen ze hun ouders schrik aan door hun agressieve gedrag. Ook kunnen ze lijden ze aan neerslachtigheid die geleidelijk aan verandert in angst en depressie. In sommige gevallen leidt deze teruggetrokken levensstijl tot diepe teleurstelling. En vervolgens gaan sommigen over tot zelfmoord.
Subtypes van sociaal terugtrekkingssyndroom
Alle subtypes van het sociaal terugtrekkingssyndroom worden gekenmerkt door vrijwillige terugtrekking. Maar niet alle mensen met deze aandoening sluiten zichzelf af op dezelfde manier of in dezelfde mate. Deskundigen hebben vier types van hikikomori geïdentificeerd:
- Pre-hikikomori: Deze mensen gaan nog steeds naar school of naar de universiteit. Maar ze proberen iedere vorm van sociale interactie zoveel mogelijk te vermijden.
- Sociale hikikomori: Degenen die hieraan lijden weigeren om te werken of te studeren. Maar zij hebben nog wel bepaalde sociale relaties. Deze zijn meestal online.
- Tachisukimi-gata: Sociale fobieën kenmerken dit type. Als ze met de buitenwereld worden geconfronteerd, verlammen ze door angst.
- Negogehaijin: Letterlijk betekent dit “computerzombie.” Deze jongeren zijn volledig geïsoleerd. Zij besteden al hun tijd achter de computer of in andere virtuele situaties.
Hypotheses die het sociaal terugtrekkingssyndroom verklaren
We weten niet hoe we deze psychologische verandering kunnen verklaren. Sommige wetenschappers geloven dat het de technologie zelf. Deze zorg ervoor dat mensen het contact met de realiteit kwijtraken.
Anderen geloven dat het een resultaat is van teveel druk vanuit de familie. Deze druk zorgt vervolgens voor isolatie. In dit geval ontstaat er een breuk door de toekomstverwachtingen van de ouders. Sommige wetenschappers noemen ook socio-economische of gewoon economische factoren.
Het syndroom is voor het eerst genoemd in Japan. Daarom werd in het begin aangenomen dat het uitsluitend te maken had met de individualistische en competitieve Japanse maatschappij. Daar hebben miljoenen mensen ermee te maken. Ook komt het syndroom nu vaker voor in landen zoals Spanje, Italië, de Verenigde Staten, Oman en India.
