'Seneca's Prozac': voor hen die niet meer willen lijden

Seneca’s Prozac is een ‘boekdrug’ dat gebruik maakt van een filosofisch-psychologisch perspectief om ons eraan te herinneren dat we nog nooit zo materieel rijk en spiritueel arm zijn geweest.

We kunnen het bewijs hiervan vinden in de toenemende consumptie van drugs zoals Prozac of Alprazolam (voorheen vooral bekend onder de merknaam Xanax), waar miljoenen mensen niet meer zonder kunnen.

Er zijn nog altijd ontzettend veel mensen die dwangmatig naar deze drugs grijpen. Ze realiseren zich niet dat ze in plaats van hun leed bij de bron aan te pakken, alleen maar de symptomen ervan aan het verzachten zijn. Er zijn echter ook genoeg mensen die níet geloven dat medicatie de oplossing is.

Clay Newmans boek is geschreven voor deze mensen. De schrijver liet zich inspireren door de illustratieve citaten van Seneca, senator van het Romeinse Rijk onder keizers Tiberius, Caligula, Claudius en Nero. In de pagina’s van dit boek vinden we de overtuigingen van een stoïcijns filosoof en een dosis wijsheid die noodzakelijk is om gelukkig te leren zijn.

De bron van ons leed komt over het algemeen voort uit de overtuiging dat alleen wij het leven op de juiste manier zien en dat degenen die de dingen anders zien het mis hebben. Het is zelfs zo dat we geneigd zijn onszelf te omringen met mensen die precies zo denken als wij, ervan overtuigd dat dit de enige mensen zijn die wat zinnigs te melden hebben.

Wanneer onze overtuigingen door andere overtuigingen of omstandigheden worden uitgedaagd, betreden we een psychologisch ongemak dat leed veroorzaakt.

Waarom trekken we onze manier van denken niet in twijfel?

Seneca geloofde dat onwetendheid de ziektekiem van ongeluk is en de wortel van waaruit de rest van onze conflicten groeien. Er is geen enkel menselijk wezen op de wereld dat wil lijden. Van nature willen mensen gelukkig zijn. Over het algemeen hebben we echter geen enkel idee hoe we dit kunnen bereiken.

De meest voorkomende leugens zijn de leugens die we onszelf vertellen. In plaats van onze overtuigingen in twijfel te trekken en een proces van persoonlijke verandering in te leiden, zitten de meesten van ons vastgeketend in het slachtofferschap. We zijn gebonden aan verontwaardiging, onmacht of berusting.

Laten we het kwaad niet langer negeren. Zelfbedrog is een gebrek aan eerlijkheid. Eerlijkheid mag dan in eerste instantie pijnlijk zijn, het is ook ontzettend bevrijdend. Het stelt ons tenslotte in staat om de waarheid over wie we zijn en hoe we ons tot onze innerlijke wereld verhouden te confronteren.

Het enige dat je ervan weerhoudt om gelukkig te zijn ben jij

Met zijn stoïcijnse filosofie stelde Seneca dat we alleen vrijheid en rust kunnen bereiken door materiële gemakken en extern geluk af te zweren, en in plaats hiervan ons leven te wijden aan de principes van rede en deugdelijkheid. Oosterse filosofieën verspreidden deze levensfilosofie, en nu heeft het zijn weg gevonden naar moderne psychologische behandelingen.

Onze overtuigingen zijn verbonden aan onze emotionele reacties. Als gevolg kunnen ze ons laten lijden en innerlijke conflicten veroorzaken. Uiteindelijk zijn wij dan ook zelf de oorzaak van ons eigen leed. Onderdrukte pijn kan ons vatbaar en agressief maken. Ervoor kiezen om onszelf te zien als slachtoffer zal ons ervan weerhouden om de oorzaak van ons leed te begrijpen. Lijden heeft tenslotte weinig te maken met de stimulus, maar heel veel met de manier waarop wij ermee omgaan.

In werkelijkheid zijn wij de enigen die in staat zijn om onszelf te verstoren. Wij zijn de oorzaak van ons eigen leed, en dit zullen we ook altijd zijn. Anderen kunnen ons fysiek pijn doen. Op spiritueel niveau echter, hebben alleen wij de kracht om onszelf pijn te doen.

Ondanks dat we ons vrij voelen in onze eigen geest, wekt deze denkbeeldige oorlog een reeks emoties in ons op. Deze omvatten gevoelens van schuld, wrok, haat, straf en zelfs een verlangen naar wraak.

Deze emoties zijn het resultaat van buitensporige interpretatie. Ze zijn subjectief en verdraaien de feiten en emoties die zich in het verleden voordeden. Voorbijgegane gebeurtenissen hebben echter wel invloed op jouw relatienetwerk in het heden. Dit weerhoudt je ervan om de toekomst tegemoet te treden, wat een gebrek aan vergeving onthult.

Vergeving ontwikkelt zich door onszelf te bevrijden van de pijn die we onszelf aandoen, dit doen we door te leren hoe we op een productievere, constructievere en harmonieuzere manier met anderen kunnen omgaan.