De nervus vagus kan angst wegnemen
De nervus vagus staat in contact met veel verschillende delen van ons lichaam. Zoveel zelfs, dat een hoop mensen deze hersenzenuw definiëren als de drijvende kracht van ons lichaam, een intern kanaal dat rust reguleert en ook eventuele tekenen van angst in ons lichaam deactiveert.
Weten hoe je deze hersenzenuw kunt stimuleren door middel van oefeningen zoals middenrifademhaling, zou ongetwijfeld helpen om veel van die negatieve emoties die ons dagelijks dwarszitten, te verminderen.
Denk eens even aan al die situaties die ons zenuwachtig maken, aan alles dat angst, ongemak en afkeer produceert… Als we dit soort situaties zouden bekijken, zouden we merken dat we in dit soort situaties vrijwel altijd last beginnen te krijgen van spasmen, krampen en het gevoel alsof er honderden boze vlinders in onze maag rondzwermen.
Deze sensatie wordt onmiddellijk opgepikt door de nervus vagus. Waarna de nervus vagus een duidelijk signaal uitzendt naar de hersenen: ‘er is sprake van een bedreiging.’
“Waar het water op zijn diepst is, is het op zijn rustigst.”
-William Shakespeare-
Professor Wolfgang Langhans van de ETH in Zürich en zijn team ontdekten een paar jaar geleden dat deze fascinerende hersenzenuw nauw verwant is aan onze emoties. En meer specifiek, aan gevoelens van angst of de wens om te ontsnappen. Ze toonden bijvoorbeeld aan dat er bij mensen die lijden aan chronische angst sprake is van een overgevoeligheid in deze zenuw.
Bovendien, en dit is belangrijk om te onthouden, begint de nervus vagus in de kleine hersenen en is deze zenuw van belang voor het spijsverteringssysteem, het maag-darmstelsel. Dat geldt ook voor het ademhalingssysteem, het hart en de lever.
Zo raakt een groot deel van ons lichaam uit balans als het slachtoffer wordt van angst: de hartslag versnelt, de spijsvertering wordt zwaar en we kunnen last krijgen van diarree.
Welnu, een manier om de impact van veel van onze negatieve emoties te reguleren, is door de nervus vagus goed te ‘activeren.’ Hoewel de nervus vagus automatisch reageert op verschillende situaties in ons lichaam, is het mogelijk om deze zenuw te stimuleren om een gevoel van ontspanning te bevorderen.
De nervus vagus: een deel van ons lichaam dat we allemaal moeten kennen
In 1921 ontdekte een Nobelprijswinnende Duitse fysioloog, Otto Loewi, dat het stimuleren van de nervus vagus een zeer interessant effect teweegbracht. De hartslag ging omlaag en er kwam een zeer speciale substantie vrij in het lichaam.
Hij noemde deze substantie ‘Vagusstoff’ (oftewel ‘vagusstof’). Deze ‘vagusstof’ was eigenlijk een heel specifieke neurotransmitter: acetylcholine. Het was de eerste neurotransmitter die door wetenschappers werd geïdentificeerd.
Acetylcholine is een van de belangrijkste chemicaliën in ons lichaam omdat het zenuwimpulsen kan doorgeven. De nervus vagus vervult daarentegen een even essentiële rol.
Deze zenuw fungeert namelijk als een drijvende kracht van het parasympatisch zenuwstelsel en neemt de leiding over het reguleren van onze reacties met betrekking tot rust, de spijsvertering, de behoefte om te ontsnappen of te ontspannen. Het is bij wijze van spreken een machtsspel, waarbij welzijn centraal staat in de homeostatische balans.
Het is als het ‘yin en yang’ van ons organisme, waarbij het optimale punt is om te kunnen genieten van een gepast niveau van activering, waarbij we geen enkele gewaarwording van paniek zullen ervaren. Maar we zullen ook niet overdreven ontspannen, kwetsbaar of apathisch worden.
Kyle Bourassa van de Universiteit van Arizona is een van de klinisch psychologen. Zij leggen uit dat iets dat zo fundamenteel is als een gezonde verbinding tussen de nervus vagus en de darmen en hersenen, ons enorm zou helpen.
Het zou ons lichaam bijvoorbeeld helpen om de productie van neurotransmitters zoals acetylcholine en GABA (gamma-aminoboterzuur) beter te reguleren. Op deze manier, en dankzij deze neurotransmitters, zullen we in staat zijn om onze hartslag en bloeddruk te verlagen en de activiteit van organen die te actief zijn geworden als gevolg van de effecten van angst, te vertragen.
Twee van de voordelen hiervan zijn een betere nachtrust en een betere spijsvertering. Nu gaan we dieper in op hoe we dit in de praktijk kunnen brengen.
Hoe kun je de nervus vagus stimuleren?
Er zijn mensen die in staat zijn geweest om de nervus vagus te stimuleren. Met behulp van een goede fysiotherapeut die gespecialiseerd is in dit gebied. Door het gebied rondom de maagmond te masseren kan de nervus vagus worden geactiveerd. Het zal een aangenaam gevoel van rust produceren en zo darmspasmen die gepaard gaan met angst verlichten.
“Een rustige geest zorgt voor innerlijke kracht en vertrouwen in jezelf, daarom is dit zo belangrijk voor onze gezondheid.”
-Dalai Lama-
Er bestaat echter nog een andere methode die we zelf kunnen uitvoeren. En deze methode is het beoefenen van middenrifademhaling. Dit is een goede strategie voor ontspanning. Als je het dagelijks beoefent, zul je je ook minder vaak bedreigd voelen.
Bovendien zal je genieten van een betere spijsvertering en een betere interne balans en vaker rust ervaren. Er zijn ook nog een aantal andere strategieën die, in combinatie met middenrifademhaling, enorm behulpzaam kunnen zijn:
- Het dagelijks doen van lichte aerobic-oefeningen
- Positieve en verrijkende sociale connecties opbouwen
- Het beoefenen van meditatie
- Een dagboek bijhouden om onszelf beter te leren kennen
- Consumptie van probiotica – een sterke, gezonde darmflora leidt namelijk tot gezondere hersenen
- Een paar seconden onder de koude douche staan
- Het beoefenen van yoga
- Slapen op de linkerzij
- Regelmatig lachen
- Ons serotonine- en oxytocinegehalte verhogen
Conclusie
Tot slot is er, zoals we in de bovenstaande lijst kunnen zien, één aspect dat onze aandacht beslist zou moeten vangen. Namelijk het gegeven dat onderstaande zaken allemaal onze nervus vagus stimuleren en van groot nut zijn voor ons lichaam.
- het produceren van positieve emoties.
- het leiden van een goed sociaal leven.
- het genereren van genotsmomenten.
- voldoende lachen.
- voldoende ontspanning vinden…
We moeten niet vergeten dat tussen de 80 en 90% van de serotonine die in ons lichaam wordt geproduceerd, zich in de darmen bevindt. Serotonine staat algemeen bekend als het ‘gelukshormoon.’
Daarnaast mogen we ook niet over het hoofd zien dat simpelweg een glimlach opzetten, dansen, wandelen, zwemmen… Stuk voor stuk positieve veranderingen in onze stofwisseling teweegbrengen.
Veranderingen die de verbazingwekkende nervus vagus, die in contact staat met zoveel delen van ons lichaam, direct oppikt. Waarna deze hersenzenuw een zeer specifieke boodschap naar onze hersenen stuurt: ‘Alles gaat goed, alles is rustig!’
