Vijf mentale fouten die leiden tot zelfsabotage

Zoals Amelie Nothomb zei: "Wil je dat ik mezelf saboteer voor jou? Ik doe mee!" Als je denkt dat je ook de neiging hebt om jezelf te saboteren, dan kan dit artikel misschien interessant voor je zijn.
Vijf mentale fouten die leiden tot zelfsabotage
Gorka Jiménez Pajares

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Gorka Jiménez Pajares.

Laatste update: 18 maart, 2023

Stel je voor dat je echt enthousiast bent over een bepaald project, maar toch doe je uiteindelijk iets dat het kapot maakt. Er zijn bepaalde mentale fouten die je tot zelfsabotage brengen en tegen de tijd dat je het beseft is het te laat. Deze fouten werken als een vuur dat alles verwoest en je verward, uitgeput en vaak verdrietig achterlaat.

Het begrip zelfsabotage (Spaanse link) vindt zijn oorsprong in de humanistische psychologie. Het houdt in dat je ingaat tegen iets wat je wilt. Hoewel je je er vaak niet van bewust bent, hebben de resultaten meestal ongewenste gevolgen.

“Totdat je jezelf waardeert, zul je je tijd niet waarderen. Totdat je je tijd waardeert, zul je er niets mee doen.”

-Morgan Scott Peck-

Trieste man
Zelfsabotage betekent jezelf bewust of onbewust iets positiefs ontzeggen dat de potentie heeft om je leven te veranderen.

Zelfsabotage

Hier is een voorbeeld van zelfsabotage. Een patiënt gaat naar een psychologisch consult. Na een paar sessies beginnen ze zich beter te voelen. Daarom besluiten ze te stoppen met de therapie (Spaanse link), ondanks het feit dat de psycholoog suggereert dat het nuttig voor hen zou zijn om door te gaan.

Zelfsabotage omvat een hele reeks gedragingen waarvan het doel verwonding, mislukking en het uiteenvallen van dromen is. Het resulteert in een verlies van wat je wilt. Je ervaart het door intens negatieve valentie emoties zoals angst, frustratie of verdriet.

Zelfsabotage is een mentale fout die je beslissingen saboteert, maar het kan ook een verdedigingsmechanisme zijn. Bijvoorbeeld, als je veel relaties hebt gehad die altijd op pijnlijke situaties uitliepen, dan zou je je volgende relatie kunnen zelfsaboteren.

In feite is je doel, zij het een onbewuste, om opnieuw zoveel ellende te voorkomen. Vervolgens gaan we een aantal verschillende manieren uitleggen waarop je jezelf zou kunnen saboteren.

“Zelfsabotage kan fungeren als een verdedigingsmechanisme dat het subject beschermt tegen een dreigende disidealisatie van het geliefde object.”

-Mariana Suaza Ramírez-

De mentale fouten die je beslissingen saboteren

Je begint de valkuil van zelfsabotage te vermijden wanneer je die gedragingen of beslissingen begint te identificeren waardoor je je zo gedraagt. Sterker nog, als je je eenmaal realiseert dat je onbewuste je doelen in de weg kan staan, kun je proberen de situatie te verhelpen. Hier zijn vijf manieren waarop je jezelf zou kunnen saboteren.

1. Help me niet

Het vermijden van hulp wanneer je die het hardst nodig hebt, kan je ongemak bezorgen. Deze houding wordt meestal ondersteund door emoties als trots of schaamte. Het is echter essentieel om hulp te vragen omdat je copingcapaciteit bij bepaalde gelegenheden onvoldoende kan zijn.

Er zijn bijvoorbeeld momenten dat je vastloopt en je gefrustreerd voelt. Je laten motiveren door hulp van buitenaf kan dus fungeren als een waardevol drukverlichtingsventiel.

Hulp vragen is een intrinsiek menselijke daad die absoluut noodzakelijk is.

2. Vermijden van emoties

Repressie treedt op wanneer je vermijdt een bepaalde emotie te voelen. Het is een mentale fout die ertoe leidt dat je afstand neemt van een belangrijk deel van jezelf, je emotionele zelf. Het onderdrukken van een emotie houdt in dat deze, in plaats van te verdwijnen, in de toekomst waarschijnlijk met meer intensiteit weer zal opduiken.

Als iets je frustreert, is het resultaat dat je bereikt waarschijnlijk verre van wat je wilt. Maar, emoties zijn buitengewone voertuigen van informatie. Daarom kun je de informatie die ze je geven gebruiken om te veranderen wat je doet.

Emoties zijn buitengewoon waardevolle kanalen van informatie.

3. Bang zijn om grenzen te stellen

“Ik moet nee zeggen tegen jou en ja tegen mij.” Grenzen stellen met andere mensen betekent vertellen wat je wilt en verlangt, maar ook wat je pijn doet. Wanneer in je relaties grenzen ontbreken, kunnen er onaangename situaties ontstaan.

Dit komt omdat de ander de informatie mist waarmee hij zijn gedrag aan jou kan aanpassen. En omgekeerd. Een geschikte manier om grenzen te stellen is via assertieve communicatie. Het is een kalme, reflectieve en verre van vijandige vorm van dialoog.

4. Negatief tegen jezelf praten

Negatief getinte zelfbevestigingen kunnen echt diep gaan. Je kunt bijvoorbeeld tegen jezelf zeggen “Ik ben niet goed genoeg voor anderen,” “Ik heb mijn best gedaan maar ik had meer moeten doen” of “Ik ben een complete ramp.”

Je moet onthouden dat de manier waarop je tegen jezelf spreekt een krachtige invloed heeft op het concept dat je van jezelf hebt. In feite kan het zowel je zelfconcept als je gevoel van eigenwaarde uithollen.

In plaats daarvan moet je positieve affirmaties gebruiken. Bijvoorbeeld “Ik heb het goed gedaan”, “Het was heel moeilijk maar het is me gelukt ” of “Ik ben een winnaar”. Dit soort uitspraken helpen je om zelfcompassie te oefenen. Dit bestaat uit het opvoeden van de manier waarop je naar jezelf kijkt, zodat je je richt op je sterke punten. Het betekent dat je meer vertrouwt op je goede punten dan op je slechte.

Vrouw voor de spiegel
Zelfcompassie hebben betekent dat je, zelfs als iets je van streek maakt, jezelf met liefde en genegenheid behandelt. Bovendien versterk je jezelf in wat je bereikt hebt, hoe klein ook. Dit werkt als een springplank om de slechte dingen onder ogen te zien.

5. Verzet tegen verandering

Verandering hoort bij het leven. Het ontkennen van verandering houdt in dat je obstakels in de weg legt en jezelf saboteert. Het gaat gepaard met aanpassing. Soms is aanpassing moeilijk omdat het je energie opslokt en je angst en ongerustheid kan veroorzaken. Maar alles wat je uit de weg gaat heeft de gewoonte om steeds groter te worden.

Een goede manier om met verandering mee te stromen is door het te accepteren. Verandering accepteren betekent het omarmen ervan. Zelfs als je bang bent, moet je het accepteren. Het betekent het loslaten van vermijding, de verandering recht in het gezicht kijken en zeggen: “Tijd om verder te gaan.”

Het betekent contact maken met je veranderende werkelijkheid vanuit een bewuste positie. Met andere woorden, weten dat verandering een intrinsiek deel van het leven is.

Dit soort mentale fouten komen vaak voor en ze kunnen disfunctioneel worden als ze je verhinderen vooruit te gaan. Als je ze echter weet te identificeren, kun je ze misschien herstellen voordat het te laat is.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Romero, M., Casadevante, C., & González, A. L. (2022). Experimentar cierta mejoría se asocia a un abandono prematuro de la terapia. Escritos de psicología, 15(2), 59-68.
  • Ramírez, M. S. (2018). Autosabotaje en el amor: una trampa catastrófica. Análisis basado en los largometrajes Love y La vida de Adele. Poiésis, (35), 75-93.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.