Fysieke pijn en vergeving

Vergeven is een complex innerlijk proces, waarin we – noodzakelijkerwijs – een beroep doen op verschillende emotionele bronnen. Dit inwendige pardon, de ánder en vooral ook jezelf genade schenken, geschiedt zelden spontaan – met name niet bij diepe wonden. Vaak is het verdraaid lastig om iemand oprecht gratie te verlenen, hem of haar hetgeen er is voorgevallen niet langer kwalijk te nemen. Tegelijk is het eigenlijk géén optie om wrok te blijven koesteren, want dat gaat bovenal ten koste van joúw gezondheid en geluk.

Soms lijkt het alsof lichamelijke pijn onverklaarbaar is – maar schijn bedriegt. Vraag jezelf eens af, en stel je vanbinnen voor, hoe dikwijls fysieke ongemakken direct of indirect veroorzaakt worden door mentale en emotionele misère.

Dokterspraktijken, iedere dag weer, zijn afgeladen met mensen die (wanhopig) verlichting zoeken van dit soort psychosomatisch lijden, en het overgrote merendeel van de patiënten stapt de deur uit met een recept voor medicijnen die hun klachten louter zullen maskeren. Het probleem is als volgt: wanneer de oorzaak van lijfelijke symptomen niet evident is – niet eenvoudig te herleiden tot een officiële diagnose – en de beleden ziekteverschijnselen verder niet acuut bedreigend zijn, dan opteert men over het algemeen voor de goedkoopste, makkelijkste, standaard behandelprocedure, in plaats van tot op de bodem te onderzoeken wat er mogelijk werkelijk aan de hand is.

Alles wat er geestelijk ín en mét ons gebeurt, heeft onherroepelijk zijn weerslag op ons lichaam. En dat heeft een simpele reden: ons hele lichaam is nauw verbonden mét, en geïnnerveerd dóór ons centrale zenuwstelsel, dat integraal verantwoordelijk is voor het ontvangen en verwerken van onze emoties. Dus wanneer emoties of gedachten intern gemanipuleerd, ontkend, of onderdrukt worden, dan manifesteren ze zich in principe op identieke wijze in onze ervaring.

Doorgaans openbaart zulke repressie zich in de vorm van fysieke irritatie of pijn ergens in het lichaam, die rationeel niet (eenduidig) te verklaren valt, noch te detecteren, met behulp van medische testen. Dit ‘raadsel’ kan niet alleen leiden tot zorgen bij de getroffen persoon zelf, maar ook bij de arts, als die niet bekend is met functionele aandoeningen.

Het lichaam en vergeving

Diverse studies omtrent dit thema hebben overtuigend aangetoond dat er een innige band en wisselwerking bestaat tussen fysieke pijn, en intieme emotionele processen zoals vergeving. We bespreken dit onderwerp omdat bijna iedereen hier vroeg of laat (herhaaldelijk) mee te maken krijgt, en het een gigantische emotionele uitdaging is, waarin machtige, moeilijk te verkroppen sentimenten, ons uit balans brengen. Zoals daar zijn: woede, verdriet, paranoia, en wraakbeluste gevoelens. Aldus kan het serieuze emotionele schade aanrichten, of je aandacht opeisen via een fysiek mankement.

Het lichaam spreekt wanneer woorden tekortschieten. Weigeren om te vergeven is blijven hangen in het verleden, vastgeketend aan een versteend gevoel, dat zich niet evolueert, of transformeert. Deze verscholen verbittering en vijandigheid voedt zichzelf: een gistende, negatieve verzuring. Sommigen vertalen het tot metafoor: alsof je met een brok brandend steenkool in je hand, wacht op het juiste moment om het naar de zo gehate boosdoener te gooien. Deze verkramping berokkent jezélf immers veel meer schade toe dan het mikpunt, dan degene die je probeert te raken.

Een aantal organen in het bijzonder hebben te lijden onder ingehouden, of prematuur ingetrokken vergiffenis, te weten: de keel, de luchtwegen, de nek, de enkels, en de rug. Als één of meer van deze lichaamsdelen pijn doen – zonder aanwijsbare oorzaak – dan kan dat een indicatie zijn van een gebrek aan vergevingsgezindheid, of een specifieke, onvoltooide verschoning.

De kaart van vergeving in het lichaam

Het is aan te bevelen om extra te letten op fysieke pijntjes die regelmatig de kop opsteken – en dan weer wegebben – zonder dat je (precies) begrijpt waarom. Want zulke periodieke ongemakken hebben waarschijnlijk – in meer of mindere mate – te maken met onopgeloste emoties, en dan met name bevroren vergeving, die je vertikt (van nature) te laten vloeien. Dát is de zintuiglijke taal van het lichaam, en hoe het jou een boodschap ‘in de oren knoopt’ wat betreft het belang van vergeving.

• Keelpijn en -irritatie: Een zere keel kan onuitgesproken gelaten woorden verraden, of het onvermogen om de pijn uit te drukken van een verbale aanval of belediging.
• Frequent verkouden, en grieperig zijn: Een teken van uit trots opgespaarde tranen – die al lang uitgehuild hadden willen worden – of van verblindende woede, waardoor je (nog) niet ziet (in) hoe(verre) je benadeeld bent.
• Nekpijn: Dit lichaamsdeel reflecteert onze flexibiliteit, of juist ons gemis aan lenigheid. Als rancune zich in je leven, houding, en gemoed heeft verschanst, dan zal je dat normaliter ook merken ín en áán je nek. Chronische wrevel gaat gepaard met een intense, onderhuidse, en lang aanhoudende spanning en gespannenheid, die de spieren van de nek aantast, en steeds verder verstijft.
• De enkels: Wanneer je op jouw existentiële weg geen ruimte maakt voor het proces van vergeving, dan zullen je enkels het ongetwijfeld zwaar te verduren hebben. Want ons vermogen om vooruitgang te boeken, wordt weerspiegeld in dit stappen-zettende gewricht. Een verstuikte, verzwikte of geblesseerde enkel, is bijna altijd te wijten aan verstarring: het je schrap zetten in een negatief gevoel.
• Rugpijn: In dit scenario wordt de afwezigheid van vergeving ondervonden als een neerdrukkende, en onbewust verworpen gewicht. Wrok produceert een emotioneel loodzware last, die zich letterlijk vertaalt in vermaledijde rugpijn, met name in het middengebied. Mocht de verbolgenheid vooral voortkomen uit financiële perikelen, dan is de onderrug eerder de dupe.
• Knieproblemen: Dit wordt doorgaans geassocieerd met de onwil om te buigen. In deze toestand, worden je acties gedomineerd door trots, en geloof je – bewust of onbewust – dat vergeven een daad van onderdanigheid zou zijn.
• De tanden en het tandvlees: Van oudsher gelieerd aan allerlei agressieve gevoelens. Wanneer je moeite hebt met het uiten van boosheid, dan verschijnen er vaak kieren, spleten, barsten en haarscheurtjes in je tanden, of zal je tandvlees gaan ontsteken. Als de furie heviger is, dan kunnen de tanden zelfs uit positie geduwd worden.

Het lichaam is als een landkaart, waarop je de routes van emoties kunt aflezen die niet aan het licht gebracht zijn. We zijn noch slechts een biologisch organisme, noch slechts een immateriële geest. Lichaam en geest zijn verenigd; ze complementeren, en beïnvloeden elkaar. Daarom is het wijs om je- in het geval van fysieke pijn – innerlijk immer te bezinnen op de potentieel verwante emotionele component, en diens genezing holistisch te benaderen.