De invloed van sociale media op eetstoornissen

Op sociale media wordt waardevolle en waardevolle inhoud vermengd met het soort dat speculatief is of ondersteund wordt door extreem weinig bewijs. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor onze lichamelijke en geestelijke gezondheid.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Andrea Pérez.

Laatste update: 13 december, 2022

In het tijdperk van Instagram, Twitter, TikTok en andere sociale media platforms is de hoeveelheid informatie die ons dagelijks bereikt overweldigend. In feite is informatie nog nooit zo gedemocratiseerd geweest. Er is maar één klik op een scherm nodig om onbeperkt toegang te hebben tot allerlei gegevens, adviezen, aanbevelingen en stellingen van deskundigen.

Alle informatie die voorheen was voorbehouden aan gespecialiseerde sectoren, is nu beschikbaar voor iedereen die er toegang toe wil hebben. Bovendien is het, dankzij de algoritmen waarmee deze platforms werken, vaak niet eens nodig dat we actief naar deze informatie zoeken. Maar is alles wat blinkt ook echt goud?

Een informatief gebied dat de laatste tijd veel aan populariteit en aanwezigheid heeft gewonnen op sociale media is voeding. Gezien de huidige bezorgdheid over uiterlijk en lichamelijke gezondheid is deze hausse nauwelijks verrassend.

We willen tenslotte allemaal goed voor onszelf zorgen en gezond en duurzaam eten. Daarbij maken we ons zorgen over hoe we eruit zien en zijn ook bezorgd over onze gezondheid.

We houden steeds meer rekening met de kwaliteit van het voedsel dat we consumeren. Voedsel is onze brandstof. We proberen ons lichaam de best mogelijke soort te geven, om ervoor te zorgen dat onze motoren zo lang mogelijk optimaal blijven functioneren.

De invloed van sociale media op eetstoornissen: experts

Met dit soort sociale omstandigheden in hun voordeel, komen profielen van experts op het gebied van voeding steeds vaker voor op sociale media. Deze sector was vroeger gedegradeerd tot particuliere consulten die voor veel mensen economisch onbetaalbaar waren.

Het is echter uit zijn nichemarkt ontsnapt om via onze schermen bewustzijn te kweken en voorlichting te geven. In feite hebben sociale media-accounts met voedingsdeskundige profielen of accounts die gericht zijn op een gezonde levensstijl een eindeloze stroom van likes en volgers.

De invloed van sociale media op eetstoornissen: een tweesnijdend zwaard

Als we er even bij stilstaan, is deze democratisering van gespecialiseerde informatie misschien niet zo onschuldig als we denken. Natuurlijk is het geweldig dat deskundigen openlijk hun kennis met ons delen op sociale media.

Het is geweldig dat ze met ons communiceren. Dat ze onze twijfels oplossen zonder dat we naar persoonlijke consulten hoeven te gaan of geld hoeven uit te geven. Inderdaad, het is echt geweldig dat meer informatie steeds meer mensen bereikt.

We moeten echter niet vergeten dat noch Instagram, noch TikTok, noch enig ander sociaal medium met vergelijkbare kenmerken degene die een account opent verplicht om zijn kennis van het onderwerp waarover hij gaat praten te bewijzen.

In feite hoeven ze alleen maar een beetje te weten over webpositionering en zichtbaarheid voor het algoritme van de sociale media om ‘likes’ te krijgen en om een stratosferisch aantal volgers te bereiken. Daarom kan iedereen zich een expert noemen.

Social media intrusion (Spaanse link) is aan de orde van de dag. Als volgers zelf moeten we duidelijk zijn dat een groter aantal volgers het ene account niet professioneler of beter geïnformeerd maakt dan het andere. Alleen de academische en professionele carrière van degenen die communiceren dient als indicator voor hun goede werk en professionaliteit.

Deze opdringerigheid is uiterst gevaarlijk bij een zo complex en gevoelig onderwerp als voeding. Verschillende studies (Spaanse link) hebben namelijk de directe relatie tussen eetstoornissen en het gebruik van sociale media geverifieerd, zowel bij volwassenen als bij adolescenten.

Deze stoornissen veranderen de lichamelijke en geestelijke gezondheid van degenen die eraan lijden ernstig. Bovendien zijn sociale media, verkeerd gebruikt en in verkeerde handen, een grote magneet voor hen.

Voedingsdeskundige of influencer?

Stel je voor dat je thuis bent of pauze hebt van je werk of studie. Je besluit om even op Instagram te gaan kijken. Bladerend door foto’s, video’s en verhalen kom je de video tegen van een man die beweert een expert in voeding te zijn. Hij vertelt je over verboden voedsel, trucs om calorieën te verminderen en sneller af te vallen. Of hij geeft tips hoe je snel kunt herstellen van de uitspattingen van de zomer.

Hij heeft duizenden volgers. Mensen geven commentaar op zijn berichten en waarderen de waarde van de inhoud die hij deelt. Ze beweren dat hij hen het licht heeft doen zien en hun leven heeft veranderd. Dus volg je hem ook. Omdat je de kans om toegang te krijgen tot zulke waardevolle kennis niet wilt missen. Immers, als hij zoveel geweldige steun heeft, moet hij wel een echt gezaghebbende bron zijn.

Zodra je deze deskundige heer gaat volgen, stelt Instagram soortgelijke profielen voor om te bekijken. Je begint meer tips te krijgen om je fysieke verschijning te verbeteren. En zo begin je met één klik compensatiegedrag aan te nemen.

Vervolgens begin je voedingsmiddelen of zelfs hele voedselgroepen te demoniseren. Je raakt geobsedeerd door het getal op de weegschaal en begint je lichaamsbeweging op te voeren tot je uitgeput bent.

Je gevoel van eigenwaarde verdwijnt, net als de calorieën in je dieet. Vervolgens begin je je schuldig te voelen als je iets ‘verkeerds’ eet. Je begint eetbuien te krijgen door je angst. Bovendien lopen je emotionele ongemakken uit de hand. Je hebt een eetstoornis ontwikkeld. Misschien was het er zelfs een die al bestond, maar zijn je symptomen verergerd.

Ethiek

Je zou zeker hopen dat deze man niet op een dag wakker is geworden met het idee om mensen psychische stoornissen te bezorgen of bestaande aandoeningen te verergeren. Misschien heeft hij wel enige voedingsopleiding, of wil je dat tenminste geloven. Toch is zijn omgang met informatie en openbaarmaking onethisch en onprofessioneel.

De twee begrippen ethiek en professionaliteit zijn essentieel bij het openbaar maken van zulke gevoelige informatie.

Als ze terzijde worden geschoven ten gunste van likes, follows en positieve commentaren, kijken we niet naar een account van een expert in voeding. We kijken naar een influencer. Als zodanig zijn ze zeker een expert. Echter alleen in het verkrijgen van volgers en het maken van economische winst uit sociale media.

Jij kiest wie je wilt volgen

Als consument van sociale media heb je het niet in handen om te beslissen welke accounts gesloten moeten worden of welke meer erkenning moeten krijgen. Buiten het niet interacteren met bepaalde inhoud, proberen je steentje bij te dragen om ze geen zichtbaarheid te geven.

Het aan de kaak stellen van degenen die volgens jou schadelijke effecten op de gezondheid bevorderen, (of dat nu fysiek, mentaal of beide is), staan er niet echt veel meer hulpmiddelen tot je beschikking.

Dat gezegd hebbende, heb je de macht om te beslissen wie je wilt volgen en welke inhoud je wilt behouden. Als je echt geïnteresseerd bent in informatie op een bepaald gebied, heb je de mogelijkheid om echt deskundige profielen te zoeken. Alleen door kritisch te kijken naar de berichten die je bereiken, bevrijd je jezelf van informatiebesmetting.

Net zoals iemand volgen op sociale media net zo makkelijk is als op een knop klikken, is dat ook het ontvolgen. Als je lijdt aan een eetstoornis of je denkt dat je er misschien naar toe drijft, raden we je aan een specialist te bezoeken.

Zij zullen je kunnen helpen. In feite zullen ze je niet alleen door een moeilijke tijd heen loodsen, maar ze zullen je ook een geïndividualiseerd plan geven. Dit plan dat veel beter is aangepast aan je eigen persoonlijke omstandigheden dan alle algemene richtlijnen die je op sociale media zou kunnen vinden.