7 geweldige citaten van Seneca

Misschien ben je bekend met de Romeinse filosoof  Seneca. Of misschien is dit de eerste keer dat je zijn naam hoort. In elk geval zal je van ons artikel over de citaten van Seneca genieten. Want ze hebben de tijd overleefd omdat ze echte parels van wijsheid zijn. Hoe zou het ook anders kunnen met één van de meest illustere mannen van het Romeinse Keizerrijk. Want zijn geschriften hebben een enorme invloed gehad op zijn tijdgenoten.

Het hoogtepunt van de citaten van Seneca ligt in zijn ethische boodschap. Bijna alle geschriften en eigenlijk zijn leven zelf zijn een voorbeeld van moreel gedrag. Hij behoorde tot de filosofische school van het stoïcisme die de matigheid verdedigde. Hij leefde in een tijdsperiode waar buitensporigheden aan de orde van de dag waren.

De indrukwekkende intelligentie en de redenaarstalenten van deze grote denker zorgden ervoor dat er vele complotten tegen hem ontstonden en dat er ook sprake was van jaloezie. Door zijn hele leven heen leed hij aan terugkerende astma. Hij leefde ook dichtbij de macht, bij de kennis en de filosofie. We geven je in dit artikel slechts enkele van die citaten van Seneca die ons voor het nageslacht nagelaten zijn.

Beroemde citaten van Seneca

1. Durven of niet durven

Eén van de beste citaten van Seneca is deze: “Veel dingen durven we niet doen omdat ze moeilijk zijn, maar ze zijn moeilijk omdat we ze niet durven te doen.” Deze scherpzinnige bedenking is des te indrukwekkender als we in beschouwing nemen dat Seneca die ongeveer 2.000 jaar geleden gemaakt heeft.

Wat bedoelt Seneca met deze uitspraak? De dingen kunnen in onze geest veel ingewikkelder zijn dan in de werkelijkheid zelf. Hij begreep dat menselijke wezens vaak van een mug een olifant maken: als gevolg van angst maken we de dingen groter dan ze zijn.

2. Eén van de mooiste citaten van Seneca

Dit is ongetwijfeld één van de mooiste dingen die Seneca geschreven heeft. Hij zei, “Waarom klagen over de zee als je zijn golven opnieuw berijdt?” In dit korte citaat kunnen we zijn dichterlijk vermogen, zijn fijngevoeligheid en zijn helder realisme waarderen.

De uitspraak verwijst naar het feit dat de mens geen reden tot klagen heeft over wat hij op een actieve manier zoekt. Seneca wijst erop dat het misschien de eerste keer te billijken is. Maar dat is niet zo als we hetzelfde steeds weer opnieuw doen. Als iemand opnieuw wegzeilt, dan komt dit omdat hij het vroeger gedaan heeft. Als je het niet leuk vindt, waarom doe je het dan opnieuw?

3. Verborgen en onbedekte haat

Als er één ding was waarmee Seneca vertrouwd was, dan was het haat. Hij was nooit een man van samenzweringen of complotten tegen anderen. Maar toch deden zijn intelligentie en zijn welbespraaktheid verdenkingen, afgunst en wantrouwen rijzen.

Misschien is dat de reden waarom dit één van de citaten van Seneca is: “Verborgen haat is erger dan onbedekte haat.” Het is heel erg waarschijnlijk dat we deze waarheid allemaal op een of ander moment ervaren hebben. Vaak is de meest bittere haat niet de meest zichtbare.

4. De waarde van moeilijkheid

Zoals het een goede Stoïcijn betaamt, hechtte Seneca enorm belang aan moeilijkheid. Voor hem had het geen negatieve betekenis. Hij ging het ook niet uit de weg. Integendeel zelfs. Hij was van mening dat problemen een bron van groei en vooruitgang waren.

Seneca heeft dit op een prachtige manier gevat in het volgende citaat: “Moeilijkheden versterken de geest, net als werken het lichaam versterkt.” Seneca zag moeilijkheden duidelijk als een kans om te oefenen en het vermogen om te redeneren te ontwikkelen.

5. Woede beheersen

Hier komt nog een ander voorbeeld van die citaten van Seneca die ons verrassen door hun eenvoud en hun diepgang. “De grootste remedie voor woede is uitstel.” Want deze uitspraak verschaft ons de volmaakte oplossing om woede te beheersen. Het is een eenvoudige en uitermate doeltreffende methode voor de mensen die het in de praktijk moeten omzetten.

Het is een praktijk die nooit faalt. In de meeste gevallen houd je de woede gewoon met een kleine pauze onder controle. Je hoeft slechts enkele minuten rustig en kalm te blijven. Want dan keert de rust terug. Op die manier zullen we nooit dingen zeggen waarvan we in de toekomst spijt krijgen.

6. De moed om te leven

Het leven van Seneca was absoluut geen rozengeur en maneschijn. Vooral tijdens de heerschappij van Caligula die hem alleen maar uit jaloezie op een wrede manier vervolgde. Hetzelfde gebeurde onder Nero, die een leerling van Caligula was. Uiteindelijk veroordeelde Nero zelfs Seneca ter dood.

We moeten hier ook het feit aan toevoegen dat Seneca altijd aan een heel slechte gezondheid geleden heeft. Zijn lijden was ook verschrikkelijk als gevolg van zijn astma-aanvallen. Misschien is dit alles de reden dat één van de citaten van Seneca de geschiedenis ingegaan is met de volgende woorden: “Soms is zelfs leven een daad van moed.”

7. De logica van goede gewoonten

Hier doet Seneca een uitspraak die heel wijs en scherpzinnig is. Hij heeft het over het onderwerp van goede gewoonten. Seneca zegt het volgende: “Goede gewoonten vullen elkaar aan, en dat is de reden dat ze blijven duren.” Zoals altijd vat hij in één korte zin een wereld van wijsheid samen.

Wat hij opmerkt, is dat goede gewoonten geen afzonderlijke werkelijkheden zijn. Te midden van meerdere negatieve gewoonten overleeft een goede gewoonte niet. Om stabiel te zijn moeten gewoonten consequent zijn of samenhangen met elkaar.

Er zijn honderden citaten van Seneca. Ze zijn allemaal even uitzonderlijk. Het is dus geen verrassing dat zijn gedachten de tijd doorstaan hebben. Ze zijn in de tijden waarin we nu leven, nog volkomen waardevol.