Zeven strategieën om kinderen impulsbeheersing te leren

Veel gedragsproblemen bij kinderen zijn het gevolg van een gebrek aan impulsbeheersing. Je impulsen leren te beheersen, is echter helemaal geen makkelijke opgave. Dit komt doordat de prefrontale cortex bij kleine kinderen nog niet volledig ontwikkeld is. En dit is nu juist het deel van de hersenen dat verbonden is aan deze taak.

Voor volwassenen is het echter ook lang niet altijd makkelijk; waarom zou het dus voor kinderen wel makkelijk zijn? Impulsbeheersing vereist meerdere vaardigheden die je een kind eigenlijk al zo snel mogelijk moet aanleren. Het gaat allemaal om controle, een vaardigheid die kinderen langzaamaan kunnen ontwikkelen, zelfs al vanaf hun eerste sociale interacties.

Agressieve reclames die eigenlijk overal aanwezig zijn en mensen van alle leeftijden proberen te stimuleren om alsmaar te willen consumeren maakt het nog moeilijker om kinderen te leren hun impulsen onder controle te houden. Als puntje bij paaltje komt, zijn we eraan gewend om directe beloningen uit te delen en als volwassenen vinden we het ook leuk om directe beloningen te ontvangen. Het is zelfs zo dat al die stimuli om ons heen ons ertoe aanzetten haastige en ondoordachte keuzes te maken, simpelweg omdat we in ruil daarvoor iets willen ontvangen waar we meteen plezier aan zullen beleven. Ook dit plezier is echter maar van hartstikke korte duur.

Impulsbeheersing en succes op school

Hoewel succes in de schoolbanken niet meteen een garantie is voor iemands succes in de toekomst, kan het echter wel allerlei mogelijkheden creëren. Bovendien kan het ook de relatie tussen ouder en kind positiever maken. Over het algemeen is het heel bevorderend voor het gezinsleven.

In dit opzicht kan impulsbeheersing een kind helpen om belangrijke eisen die veel stress veroorzaken (zoals huiswerk, proefwerken etc.) te overwinnen, om op zijn beurt te leren wachten, om te leren luisteren en om te leren om eerst na te denken en dan pas te handelen.

Impulsbeheersing kan een kind ook helpen met de relaties die hij met zijn leeftijdsgenoten heeft. En soms zelfs ook met de relaties die hij met zijn leraren en andere volwassenen waar hij mee in aanraking komt heeft.

Daarnaast kan impulsbeheersing een kind helpen om zijn tijd beter in te delen, met name als het aankomt op zijn schooltaken. Volgens neurowetenschappers Sandra Aamodt en Sam Wang is zelfbeheersing als het aankomt op iemands academische prestaties zelfs twee keer zo belangrijk als intelligentie.

Het is het waard om te weten dat kinderen die hun impulsen onder controle kunnen houden, doorgaans de neiging hebben om eerst na te denken over hun antwoorden voordat ze ze opschrijven en dat ze beter in staat zijn kritisch na te denken om oplossingen voor problemen te vinden. Bovendien kunnen deze kinderen bij het oplossen van problemen meer frustratie tolereren.

Strategieën om kinderen te helpen hun impulsen te beheersen

Gelukkig kan impulsbeheersing worden overgebracht en worden aangeleerd. Het is zelfs helemaal geen aangeboren vaardigheid. Het is heel goed mogelijk om kinderen al op jonge leeftijd te leren om hun impulsen te beheersen, zonder deze impulsen te onderdrukken. Je kunt dit op een heel bewuste en gezonde manier doen. Laten we eens kijken naar een aantal strategieën die je kunnen helpen om dit voor elkaar te krijgen.

Gevoelens leren herkennen

Pas wanneer een kind in staat is onderscheid te maken tussen zijn gevoelens en zijn gedrag, kan hij leren om zijn impulsen te beheersen. Het is bijvoorbeeld van belang dat een kind begrijpt dat het normaal is om ergens boos over te worden, maar dat het niet oké is om anderen te slaan of dingen te breken. Kinderen die dit begrijpen, zien in dat ze verschillende opties hebben om hun gevoelens onder ogen te komen zonder terug te vallen op geweld.

Luistervaardigheden ontwikkelen

Soms handelen kinderen impulsief omdat ze niet goed geluisterd hebben. Hierdoor gaan ze al op handelen over voordat ze überhaupt hebben geluisterd naar alles waar ze op moesten letten. Het is van essentieel belang om kinderen te leren instructies goed aan te horen en op te volgen en zelfs om ze even te vragen of ze kunnen herhalen wat je zojuist tegen ze hebt gezegd. Zorg ervoor dat ze alles helemaal goed begrepen hebben.

Woede leren handhaven en controleren

Weinig tolerantie voor frustratie wekt een hoop gedragsproblemen op. Daarom is het belangrijk om kinderen te leren hoe ze hun woede kunnen handhaven en onder controle kunnen houden. Op die manier zullen ze namelijk in staat zijn vanzelf rustig te worden wanneer ze overstuur raken. Door een kind strategieën bij te brengen als even afstand nemen of een kleine pauze nemen voordat hij weer verdergaat, krijgt een kind het gevoel dat hij zelf in staat is om zichzelf weer te kalmeren.

Gepast gedrag overnemen

Kinderen zullen veel meer leren over impulsbeheersing aan de hand van wat ze zien dan aan de hand van hetgeen hen verteld wordt. Geef daarom niet alleen een goed voorbeeld van gepast gedrag, maar leg daarnaast ook hoe jij er zelf in slaagt om je impulsen te beheersen op momenten waarop je voor een probleem staat. Het is zelfs nog beter als je dit uitlegt aan de hand van een voorbeeld dat je kind al heeft ervaren of als je het betrekt op een situatie die hij op dat moment meemaakt.

Andere strategieën

Tot slot delen we nog een paar tips om kinderen te helpen om hun impulsen te beheersen:

• Kinderen moeten leren om zelf op eigen houtje hun problemen op te lossen. Kinderen zouden in staat moeten zijn om hun problemen zelf aan te wijzen. Ze zouden in staat moeten zijn om hun opties tegen elkaar af te wegen en op een logische en doordachte manier keuzes te maken. Een kind dat in staat is om een probleem te analyseren en na te denken over zijn opties, zal niet impulsief reageren.

• Stel duidelijke regels vast aan de hand waarvan een kind kan weten wat er van hem verwacht wordt. Een kind dat weet wat hem te doen staat, zal beter in staat zijn om zijn impulsen te beheersen, met name wanneer hij een keuze moet maken. Zelfs nog beter wanneer hij heel goed weet wat de gevolgen zijn wanneer hij zich niet aan de regels houdt.
• Moedig je kind aan om lichamelijk actief te zijn. Voor kinderen die lichamelijk zeer actief zijn, is het makkelijker om hun impulsen onder controle te houden. Lichte lichamelijke activiteiten, bij voorkeur buiten als dat mogelijk is, zijn erg nuttig. Competitieve spelletjes en sporten zijn geweldige activiteiten om kinderen zelfbeheersing bij te brengen. Competitie is erg gezond, zo lang het op een gecontroleerde wijze en onder toezicht wordt uitgevoerd. Dit soort spelletjes en sporten zouden uit moeten worden gevoerd onder toezicht van een professional die ervoor kan zorgen dat er geen sprake is van geweld. Deze mensen zullen de kinderen aansporen om problemen zelf op te lossen en goed met elkaar om te gaan.