Worden narcisten geboren of gemaakt?
Worden narcisten geboren of gemaakt? Dit is een vraag die veel mensen zichzelf stellen, gezien de impact die narcisten hebben op de samenleving. Technisch gezien schatten psychologen dat slechts ongeveer 1 procent van de bevolking een narcistische persoonlijkheid heeft.
Een expressie van superioriteit, manipulatie, weinig empathie, arrogant gedrag, behoefte aan bewondering….. Je hebt deze eigenschappen waarschijnlijk wel eens ervaren, die als eerste het narcistische profiel kenmerken.
Misschien heb je wel een narcistische baas, vriend of partner gehad. Omgaan met een narcist in je leven kan schadelijk zijn. Als je het hebt uitgehouden en vervolgens probeert verder te gaan nadat je afstand hebt genomen van de narcist, komt hier vaak het genezen van pijn bij kijken.
Dr. Theodore Millon, een pionier in onderzoek naar persoonlijkheid, voorspelde dat narcistisch gedrag in de samenleving in de loop van de tijd zou toenemen. Ook gaf hij aan dat sommige vormen van narcisme schadelijker zijn dan andere.
Pro-sociale narcisten zijn degenen die zich het beste kunnen aanpassen aan de buitenwereld. Daartegenover heb je antisociale narcisten, die het meest arrogant en agressief zijn. Ze vormen een sociaal risico voor anderen.
Maar waarom voorspelde Dr. Millon in zijn boek Personality Disorders in Modern Life dat het aantal narcisten in de toekomst zou toenemen? Was zijn verklaring gebaseerd op genetica of geloofde hij dat de omgeving van mensen een belangrijke rol speelt bij het vormgeven van gedrag?
Worden narcisten geboren of gemaakt?
De wetenschap lijkt een duidelijk antwoord op deze vraag te hebben: narcisten worden gemaakt. Tientallen jaren geleden begonnen onderzoekers namelijk te vermoeden dat de opvoeding van kinderen en hun sociale context een belangrijke rol speelden in de narcistische persoonlijkheid.
In de loop van tijd lijkt het er echter op dat we een betere grip hebben gekregen op de dynamiek, situaties en omstandigheden die het definiëren. Allereerst kwamen psychologen in de 20e eeuw op het idee dat kinderen die geen veilige en hechte band met hun ouders hadden, de neiging hadden om narcistische eigenschappen te ontwikkelen.
De psychoanalyse deed ons ook geloven dat mensen die tijdens hun jeugd geen liefde en genegenheid ontvingen, validatie, aandacht, genegenheid en bewondering van buitenaf zochten.
Dr. Eddie Brummelman en zijn team van de Universiteit van Utrecht voerden echter een onderzoek uit dat zeer verschillende resultaten opleverde. Een gebrek aan ouderlijke genegenheid veroorzaakt geen narcistisch gedrag. In plaats daarvan is echter het tegendeel waar.
Ouders die hun kinderen te veel beschermen, hen verwennen en geen gepaste grenzen stellen, zetten hun kinderen op het pad naar narcisme. Als gevolg hiervan geloven deze kinderen namelijk dat ze boven andere mensen staan.
Dit soort opvoeding zet kinderen namelijk op een voetstuk en laat hen geloven dat ze exclusieve rechten hebben en dat ze bevoorrecht zijn. De studie toonde ook aan dat je narcistisch gedrag kunt meten en observeren bij kinderen in de leeftijd van zeven tot twaalf jaar.
Dit is wanneer de gewaarwording van ego tevoorschijn komt en wanneer ze zichzelf als speciaal gaan beschouwen en ze vinden dat ze meer dan anderen verdienen.
Het gevaar van overwaardering van ouders
De meeste mensen zijn van mening dat narcisten het product zijn van hun omgeving. Daarom is het enigszins controversieel om alle verantwoordelijkheid bij de ouders te leggen.
Is er iets mis mee om kinderen zich geliefd en speciaal te laten voelen? Het antwoord is nee. In feite is het opvoeden van je kinderen met liefde, positieve bekrachtiging en genegenheid juist cruciaal voor hun welzijn.
Het probleem ligt in overwaardering. Dit is wanneer ouders hun kinderen laten geloven dat ze beter zijn dan alle anderen en dat ze meer recht hebben dan anderen.
Een andere factor waar we rekening mee moeten houden, is dat de ouders soms zelf narcistische gedragspatronen tonen. In dit geval imiteren kinderen hun ouders namelijk. Ze internaliseren wat ze zien en maken het hun eigen, ten goede of ten kwade.
Worden narcisten geboren of gemaakt?
Psychologen Jean M. Twenge en W. Keith Campbell schreven een zeer interessant boek, The Narcism Epidemic: Living in the Age of Entitlement genaamd. Daarin wijzen ze erop dat narcisme in een spectrum bestaat. Sommige mensen hebben een paar narcistische eigenschappen en anderen vallen onder die 1% die aan een narcistische persoonlijkheidsstoornis lijden.
Het is belangrijk om te begrijpen dat niet alleen de gezinsomgeving kinderen beïnvloedt. De samenleving beïnvloedt en vormt ze ook. Niet alleen dat, maar de afgelopen jaren zijn we allemaal getuige geweest van de toename van zelfverering en de constante behoefte aan ‘likes’ om de eigenwaarde van mensen te vergroten.
De sociale media zijn een vruchtbare grond om in een alarmerend tempo neo-narcisten te creëren. Het is ook belangrijk om te onthouden dat narcisten geen gelukkige mensen zijn. Ze laten niet alleen anderen lijden, maar zijn over het algemeen zelf ook niet tevreden. Ze worstelen constant met hun eigen frustratie.
Concluderend is het antwoord op de vraag die we aan het begin van het artikel hebben gesteld, dat narcisten worden gemaakt, niet geboren. Het is daarom ieders verantwoordelijkheid om nieuwe generaties groot te brengen met empathie, respect en altruïsme.
