Wilhelm Stekel en zijn visie op de psychoanalyse

Wilhelm Stekel had een merkwaardige relatie met Sigmund Freud en de psychoanalyse. Hoewel hij aan veel belangrijke psychoanalytische concepten heeft bijgedragen, werd hij uiteindelijk buiten die stroming geplaatst.
Wilhelm Stekel en zijn visie op de psychoanalyse

Laatste update: 23 maart, 2019

De naam Wilhelm Stekel is niet erg bekend in de psychoanalyse. Hij werd ook niet beroemd zoals veel van zijn collega’s. Toch speelde hij een grote rol in het ontstaan van deze denkrichting en heeft hij belangrijke concepten bedacht.

Stekel werd in 1868 geboren in het huidige Oekraïne. Hij werd geboren in een orthodox-joodse familie die succesvol handel dreef. Stekel studeerde medicijnen in Wenen en werd huisarts. Hij was echter vooral geïnteresseerd in de menselijke geest en seksualiteit.

Zijn fascinatie voor psychopathologische verschijnselen leidde ertoe dat hij in 1895 een artikel publiceerde met de titel ‘Ueber Coitus im Kindesalter’ (Over coïtus in de kindertijd). Het trok de aandacht van Freud. Het deed hem geloven dat Stekel intuïtief, zeer intelligent en een krachtige schrijver was.

Het kenmerk van de onvolwassen man is dat hij nobel voor een bepaalde zaak wil sterven, terwijl het kenmerk van de volwassen man is dat hij nobel voor een bepaalde zaak wil leven.

-Wilhelm Stekel-

Wilhelm Stekel, Freud en de psychoanalyse

Stekel benaderde Freud omdat hij psychoanalyse wenste te ondergaan. Hij was impotent en onderging gedurende acht weken (48 sessies) een behandeling met Freud. De sessies leken zijn probleem niet op te lossen, hoewel ze hem wel hielpen om zijn angst te beheersen.

Stekel leed tevens aan een masturbatieverslaving en schreef zelfs een boek genaamd Auto-Erotiek: een psychiatrische studie over onanisme en neurose, dat werd gepubliceerd na zijn dood. Seksualiteit fascineerde hem enorm.

Waar hij eerst de patiënt van Freud was, werd hij uiteindelijk zijn discipel. Stekel nam de theorieën van Freud ter harte. Toen Freud Die Traumdeuting (De droomduiding) publiceerde, schreef Stekel er een geweldige recensie over. Hij was een van de weinigen die zag hoe belangrijk het boek was, wat zorgde dat Freud veel respect voor hem kreeg.

Sigmund Freud

Een gespannen relatie

Wilhelm Stekel maakte deel uit van alle belangrijke psychoanalytische ontdekkingen vanaf 1902. In 1908 publiceerde hij een boek met de naam Nervöse Angstzustände und ihre Behandlung (Zenuwstelselaandoeningen en de behandeling ervan). Freud schreef het voorwoord van het boek en beschouwde Stekel als een vriend.

Stekel gedroeg zich echter zeer merkwaardig en Freuds geduld begon op te raken. Freud kon zijn onbeschoftheid en ‘onfatsoenlijkheid’ niet verdragen.

Stekel sprak zonder schaamte over zijn eigen symptomen en masturbatie. Freud was het hier helemaal niet mee eens. Stekel sprak zelfs over dingen die hem nooit overkomen waren bij de Weense Psychoanalytische Vereniging. Freud wist wat waar was en wat niet omdat hij Stekel behandeld had.

De dingen bereikten een breekpunt toen Stekel een artikel schreef over de relatie tussen namen en bestemming. Hij had het over hoe de namen van veel van zijn patiënten hun werkkeuze en andere aspecten van hun leven hadden beïnvloed.

Freud bekritiseerde hem omdat hij de namen van die patiënten publiceerde. Stekel antwoordde dat het hem niets kon schelen omdat hij ze allemaal had verzonnen.

Stekels verbanning

Freud koos er vervolgens voor om Stekel uit te sluiten van zowel zijn professionele als persoonlijke kringen. Hij schreef zelfs een brief aan Carl Jung om hem te vertellen dat Stekel “een absoluut varken” was.

Freud vroeg hem om te stoppen met zijn functie als hoofd van het tijdschrift van de Weense Psychoanalytische Vereniging, maar hij weigerde. Freud zorgde er daarom voor dat ook de rest van de collega’s afstand namen van Stekel. Dit betekende het einde van hun relatie.

In zijn autobiografie zei Stekel dat Freud veel van zijn ideeën heeft gestolen. Hij zei onder andere dat de concepten van de doodsdrift en angst van hem waren en dat Freud plagiaat had gepleegd.

In tegenstelling tot andere controversiële figuren in de psychoanalyse, probeerde Wilhelm Stekel niet om een ​​nieuwe denkrichting te beginnen. Hij was trouw aan de basisprincipes van de Freudiaanse psychoanalyse. Hij trouwde twee keer, kreeg twee kinderen en beroofde zichzelf van het leven in 1940.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Stekel, W. (1961). La voluntad de vivir (No. 04; BF613, S8 1961.).

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.