Wat was het Russisch slaapexperiment en waar ging het over?

We onderzoeken dit macabere experiment dat tot doel had de mogelijkheid te ontdekken om de behoefte aan slaap bij mensen te elimineren. Disclaimer: de waarheidsgetrouwheid van dit verhaal is onzeker, het kan zowel echt zijn als een legende verspreid op internet.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Sharon Laura Capeluto.

Laatste update: 23 maart, 2024

Als we het hebben over onderzoek dat de wetenschappelijke ethiek en het respect voor mensenrechten schond, is het onvermijdelijk om te verwijzen naar het Russisch slaapexperiment. Dit schokkende verhaal gaat over vijf gevangenen die, in het duistere naoorlogse scenario, werden onderworpen aan een psychoactief gas.

Deze stof was bedoeld om niets minder te doen dan de behoefte aan slaap te elimineren. Dit allemaal in naam van het verhogen van de productiviteit in de Sovjet-Unie en het versterken van haar imago in de ogen van haar tegenstanders.

Het is echter cruciaal om op te merken dat dit verhaal werd verspreid via een Creepypasta-website, een forum dat is ontworpen om de lezer bang te maken of te verontrusten. De authenticiteit ervan is daarom twijfelachtig.

Laten we de context ontdekken die aanleiding gaf tot dit verhaal en meer te weten komen over de verontrustende onthullingen die voortkwamen uit de vermeende geesten die werden blootgesteld aan slaaptekort.

Wanneer begon het Russisch slaapexperiment?

Dit verhaal speelt zich af in de schemering van de jaren veertig, aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. In deze periode, die bol staat van geheimen en spanningen, duiken verontrustende verhalen op die tot op de dag van vandaag de aandacht van velen trekken.

Tegen deze achtergrond neemt de dreiging van een Derde Wereldoorlog toe, vooral nu de Verenigde Staten hun nucleaire macht demonstreren. In haar zoektocht om haar belangrijkste tegenstander te slim af te zijn en de kapitalistische mogendheden te verzwakken, overwoog de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken (USSR) onderzoek dat ethische grenzen tartte.

Het verhaal suggereert dat de USSR graag een strategisch voordeel wilde vinden ten opzichte van haar vijanden. En het elimineren van slaap kan gezien zijn als een middel om de efficiëntie, het uithoudingsvermogen en de prestaties van mensen in conflictsituaties te verbeteren.

Hoewel ze een veelbelovende stof hadden, moest de werkzaamheid ervan bij mensen nog bewezen worden. Deze chemische stof direct testen op mensen in hun eigen gebied betekende echter een groot risico en misschien wel een nederlaag in de oorlog. Daarom gingen ze op zoek naar “proefkonijnen.”

Op deze manier, en vanwege de extreme wreedheid, werd het Russisch slaapexperiment een legende die niemand onverschillig laat.

Hoe zag het Russisch slaapexperiment eruit?

De opdracht van dit onderzoek was even eenvoudig als verontrustend. Mensen blootstellen aan een gas om te ontdekken of het mogelijk was om de behoefte aan slaap uit te schakelen. Deze macabere benadering vormde de basis van een test die gehuld was in mysterie en speculatie.

Er wordt gezegd dat vijf individuen, gevangenen van de goelag, werden onderworpen aan deze gruwelijke test. Hun enige taak was om te overleven op de basis terwijl ze werden blootgesteld aan een opwindend gas dat ontworpen was om hen zonder slaap te laten doorstaan. Er werd hen verzekerd dat ze na dertig dagen hun vrijheid zouden krijgen.

Zo hielden Russische onderzoekers vijf mensen wekenlang wakker door het experimentele gasvormige stimulerende middel toe te dienen. Ze sloten deze proefpersonen op in een klein luchtdicht hokje, gecontroleerd door microfoons en ramen. De kamer was voorzien van water, voldoende voedsel en wat boeken.

Resultaten van het Russisch slaapexperiment

De eerste paar uur leek alles vrij neutraal en vredig. Er waren triviale gesprekken te horen en er was nog geen sprake van onbehagen, of in ieder geval niet op een noemenswaardige manier.

Wat er echter in de loop van de dagen gebeurde, was zeer schokkend. De sfeer, die aanvankelijk sereen was, werd claustrofobisch en de interacties tussen de proefpersonen werden steeds duisterder en verontrustender.

Op de vijfde dag begon het onvermijdelijke ongemak zich beetje bij beetje af te tekenen. Klachten over de omstandigheden namen in intensiteit toe en de proefpersonen begonnen elkaar te wantrouwen, wat ernstige paranoia onthulde.

Op de negende dag vertoonden de individuen opvallend gedrag. Een van hen rende en schreeuwde drie uur lang onophoudelijk, terwijl zijn metgezellen geen enkele reactie vertoonden. Niet goed slapen neemt de emoties uit de hand.

Het vervolg

De volgende dagen bleef het alarmerend stil in de kamer. De onderzoekers waren verbijsterd over de onwaarschijnlijkheid dat ze geen geluiden konden waarnemen, zelfs toen het zuurstofverbruik aangaf dat alle vijf de mensen nog in leven waren. Deze situatie dwong hen om de kamer binnen te gaan en frisse lucht binnen te laten. Slechts één van de deelnemers was gestorven.

Het meeste voedsel was intact. Volgens hen hadden de gevangenen zichzelf verwond door een deel van hun huid en spieren af te scheuren om het op te kunnen eten. En wat ze vroegen verbaasde de onderzoekers nog meer: ze wilden niet vrijgelaten worden, ze smeekten om het gas opnieuw aan te steken, wat blijkbaar verslaving veroorzaakte.

Hierop volgde een worsteling waarbij de proefpersonen zich hevig verzetten tegen het verlaten van de kamer. Schokkend, nietwaar? Ondanks bezwaren van sommige wetenschappers nam de commandant van het Russisch experiment de beslissing om het gas opnieuw in te voeren.

En één voor één bezweken de gevangenen aan episodes van hersendood, veroorzaakt door slaap. De scène markeerde de tragische ontknoping van een onderzoek dat de deelnemers tot op de rand van geestelijke gezondheid en overleving had gedreven.

Andere verontrustende proeven waarbij ethische normen werden geschonden

Door de geschiedenis heen heeft de onlesbare dorst naar kennis, in combinatie met ethische desensitisatie, sommige onderzoekers gedreven tot gruwelijke daden tegen hun medemensen, zoals het monsterexperiment.

Andere populaire en controversiële onderzoeken die hun sporen hebben nagelaten, vanwege hun inhumane praktijken, zijn de volgende:

• Milgram experiment. Psycholoog Stanley Milgram diende elektrische schokken toe aan andere mensen om gehoorzaamheid en de macht van autoriteit te beoordelen.
• Stanford Prison Experiment. Dit onderzoek simuleerde een gevangenisomgeving met deelnemers die willekeurig werden toegewezen als gevangenen of bewakers.
• Project MK Ultra. Dit onderzoek, uitgevoerd door de CIA tijdens de Koude Oorlog, probeerde de menselijke geest te beheersen door het gebruik van drugs en psychologische manipulatie.

In tegenstelling tot het Russische slaapexperiment bestaat er geen twijfel over de authenticiteit van het bovengenoemde onderzoek. Zowel de uitvoering als de effecten ervan worden stevig ondersteund door verifieerbaar bewijs en getuigenissen.

Russische slaapexperiment: A Creepypasta Narrative

Dit huiveringwekkende verhaal kwam tot leven op een van de websites gewijd aan het delen van Creepypasta verhalen. Creepypasta (Spaanse link) . Dit is een genre van horrorverhalen dat wordt verspreid op verschillende online platforms, waaronder forums, blogs en sociale media. Wat is hun specialiteit? Het verspreiden van angstaanjagende en fictieve verhalen gebaseerd op stadslegendes en mythes.

In 2010 lanceerde de gemeenschap een project dat haar leden uitdaagde om te strijden voor de griezeligste stadslegende. Het was toen dat een gebruiker, onder de naam OrangeSodda, het verhaal schreef van het Russisch slaapexperiment, dat een van de populairste accounts is geworden.

Hoewel de echte identiteit van de auteur onbekend is, is het zeer waarschijnlijk dat achter dit account een tiener met een passie voor dit genre zat.

Dus, was het onderzoek echt of fictief?

Is dit raadselachtige en wrede verhaal een schokkende getuigenis van de werkelijkheid of een ingenieuze creatie van de verbeelding? Het antwoord wijst gelukkig op het laatste. Maar de conclusie is niet alleen te danken aan de Creepypasta verhalen, maar ook aan bepaalde details die niet stroken met de werkelijkheid.

Er is bijvoorbeeld geen wetenschappelijke onderbouwing voor de vertelde gebeurtenissen. Overleven na zelfverminking? Een gas dat iemand wekenlang wakker kan houden? Zombiegedrag?

Niets van dit alles heeft enige wetenschappelijke ondersteuning. Bovendien is het hoogst onwaarschijnlijk dat een Sovjetgevangenis gevangenen zou vrijlaten als onderdeel van een experiment. Zo bezien wint de absurditeit.

Wat wel echt en wetenschappelijk onderbouwd is, is het experiment van Randy Gardner en Brice McAllister in 1964. Beiden wilden onderzoeken hoe slaapgebrek de cognitieve functies beïnvloedt.

Dus, onder toezicht van McAllister en een Stanford professor, ging Randy 11 dagen en 25 minuten zonder slaap en zonder stimulerende middelen te proberen. Daarmee kwam hij in het Guinness Book of Records terecht.

Het komt het dichtst in de buurt van wat vergeleken kan worden met het vermeende Russisch slaapexperiment. Ze ontdekten dat tijdens zoveel uren wakker zijn, sommige delen van Randy’s hersenen aan het rusten en aanvullen waren, terwijl andere actief waren. Een van de effecten die in verband werden gebracht met hun onderzoek was bewijs van daaropvolgende tijdelijke slapeloosheid.

Een legende die blijft bestaan en groeit

Hoewel het verhaal van de Russische gevangenen die een maand niet sliepen zwaarder weegt op de borden van een fictief verslag, is het gebruikelijk om op internet bepaalde toevoegingen aan het verhaal te vinden, waardoor het blijft bestaan en groeit.

Deze verhalen winnen aan populariteit als ze online worden gedeeld (copy-paste). Sommige hebben de reguliere media bereikt, waardoor er discussies ontstaan over hun geloofwaardigheid en het onderscheid tussen werkelijkheid en fantasie in twijfel wordt getrokken.