Wat schuilt er achter het masker van cynisme?
Cynische mensen zijn vaak trots op hun scherpe scepsis. Ze zijn zelfs experts in de kunst van het wantrouwen. Ze spreken anderen aan met een mengeling van ironie en minachting en denken dat ze buitengewoon geestig zijn. Cynisme is echter ongezond en respectloos.
Je zou een cynisch persoon op dezelfde manier kunnen zien als een sarcastisch persoon. Ongetwijfeld gaat het bij beide eigenschappen om spot, belediging en scherpe kritiek om een ander te ondermijnen. Interessant genoeg vinden sommige mensen cynisme heel aantrekkelijk. Dat komt omdat cynici nogal creatief zijn in hun taalgebruik.
Toch zijn zowel cynisme als sarcasme agressieve vormen van communicatie. Als de persoonlijkheidspsychologie ons één ding heeft geleerd, dan is het wel dat achter bepaalde gedragingen (zoals cynisme en sarcasme) gevoelens schuilgaan van bitterheid, uitdagend negativisme, lage motivatie, ontevredenheid en zelfs haat. Bovendien kunnen deze gedragingen soms een psychische stoornis verbergen.
“Een cynicus is een man die de prijs van alles kent en de waarde van niets.”
Wat schuilt er achter het masker van cynisme?
De termen cynisch en cynisme komen van de Griekse wortel “kuõn,” wat hond betekent. Het is afkomstig van een groep filosofen uit de 4e eeuw voor Christus, die zichzelf de Cynici noemden. Hun leider was de Athener Antisthenes (446-366 v.Chr.).
Hun denkschool beval een nederige levensstijl aan die verbonden was met de natuur. Bovendien verwierpen ze conventies zoals geld, politiek en sociale normen.
Diogenes nam deze filosofische benadering over. Plato noemde hem ooit “Gek geworden Socrates.” Een van zijn aspiraties was om te leven als een hond. Met andere woorden, een leven dat eenvoudig, nederig, instinctief en verbonden met de natuur zelf was.
Verrassend genoeg verspreidde het cynisme zich door het hele Romeinse Rijk. Op een gegeven moment wedijverde het zelfs met het stoïcisme. Dit was de filosofische denkschool die pleitte voor zelfbeheersing, kracht en helder denken.
De modernste versie van de term kwam echter pas in de 18e eeuw. In die tijd begon men het te gebruiken om een houding te beschrijven die elke norm en elke ethische en sociale waarde in twijfel trok.
Bovendien voegde men er nog een component aan toe, de beledigende. Sindsdien wordt een cynisch persoon gezien als iemand die minachting gebruikt om het gedrag of de bedoelingen van anderen te schenden, te bekritiseren of in diskrediet te brengen. Laten we eens kijken wat er nog meer achter dit soort persoonlijkheid schuilgaat.
Cynische mensen zijn teleurgestelde idealisten
We kunnen gerust zeggen dat we allemaal een beetje cynicus in ons hebben. In feite valt cynisme op een spectrum. Sommige mensen vertonen slechts een klein beetje, terwijl anderen een chronische en zeer negatieve vorm hebben.
Af en toe vertoon je cynisme als je teleurgesteld bent in iets of iemand en een kritische opmerking maakt. Je kunt het bijvoorbeeld doen als je over politiek of politici praat, waarmee je je algemene wantrouwen ten opzichte van de gevestigde orde laat zien.
Cynisme kan soms gezond zijn en soms giftig. Giftig cynisme zie je bij mensen die altijd in de verdediging schieten en extreem kritisch zijn. Ze zijn ook snel teleurgesteld. Dit komt omdat ze een vorm van utopisch idealisme verdedigen.
De cynicus en egocentrisch wantrouwen
Wantrouwen is het parool van de cynicus. Ze zijn lichtgeraakt, sceptisch, stekelig en minachtend. Toch zijn deze gedragingen duidelijk verdedigingsmechanismen. Ze stellen de cynicus in staat om zich af te scheiden van zowel anderen als van zijn eigen ongezonde vorm van egocentrisme.
Bovendien zijn cynici zo gefocust op hun eigen woorden dat ze zich niets aantrekken van de kritiek die anderen op hen hebben. Dit betekent dat cynisme vaak hand in hand gaat met asociaal gedrag.
Ze zijn niet bang om anderen te beledigen
Griekse historici zeggen dat toen Alexander de Grote Diogenes ontmoette, hij hem een wens wilde vervullen. Hij vroeg Diogenes wat hij wenste. Diogenes antwoordde door de koning simpelweg te vragen aan de kant te gaan omdat hij de zonneschijn stal.
Cynische mensen zijn niet bang om anderen te beledigen met hun opmerkingen. Bovendien zijn ze vaak bedreven in het vernederen en bekritiseren van anderen.
Chronisch cynisme en dementie
Dit feit is even merkwaardig als belangrijk. Dr. Elisa Nuevovoen van de Universiteit van Stockholm voerde een onderzoek uit dat suggereerde dat mensen die vijandig en cynisch gedrag vertonen de neiging hebben om op een ongunstige manier ouder te worden. Ze hebben zelfs meer gezondheidsproblemen en een verhoogd risico op dementie.
Dr. Hilary Tindle, hoogleraar geneeskunde aan de Universiteit van Pittsburgh, wijst op een andere relevante factor. Zij ontdekte in haar klinische praktijk dat mensen die vijandigheid en cynisme vertonen de neiging hebben om in verband te worden gebracht met grotere gezondheidsproblemen. Bovendien hadden deze mensen de slechtste levensstijl en waren ze het meest onwillig om medisch advies op te volgen.
Dr. Tindle suggereert echter ook dat cynische mensen de mogelijkheid hebben om te veranderen. In feite zijn ze heel goed in staat om hun defensieve, negatieve en wantrouwende houding te veranderen.
Het lijkt erop dat, ongeacht hoe oud de persoon is, ze met de juiste hulp en ondersteuning kunnen veranderen. Dit zal dan ook een positieve invloed hebben op hun gezondheid. We moeten echt onthouden dat het leven veel te kort is om het onaangename masker van cynisme te dragen.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Neuvonen, E., Rusanen, M., Solomon, A., Ngandu, T., Laatikainen, T., Soininen, H., … Tolppanen, A. M. (2014). Late-life cynical distrust, risk of incident dementia, and mortality in a population-based cohort. Neurology, 82(24), 2205–2212. https://doi.org/10.1212/WNL.0000000000000528
